NOTE:
Untuk download PDF, silahkan klik kanan pada nama file dibawah ini, lalu pilih “Save As..”
Nama File: meng-zi-bing-cu-i-ii-iii-bilingual.pdf

孟 子

MENG ZI – BING CU

I

梁 惠 王

Liang Hui Wang – Liang Hwi Ong

歐 陽 子 文

Bratayana Ongkowijaya, SE, XDS

2012

孟 子 – (BING CU)

JILID I A

梁 惠 王《上》

Liang Hui Wang (Shang) – Liang Hwi Ong (Siang)

孟 子 見 (见) 梁 惠 王 。
1.1. Meng Zi – Bing Cu menemui Raja Hui – Hwi dari Negeri Liang – Liang.

王 曰 ：叟 ， 不 遠 (远) 千 里 而 來 (来) ，
亦 將 (将) 有 以 利 吾 國 (国) 乎 ?
1.2. Raja bertanya, “Bapak tidak menghiraukan jarak yang beribu-ribu Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) datang kemari；adakah ajaran Bapak yang boleh membawa keuntungan bagi negeriku?”

孟 子 對 (对) 曰 ： 王 何 必 曰 利 ? 亦 有 仁 義 (义) 而 已 矣 。
1.3. Meng Zi – Bing Cu menjawab, Mengapakah baginda menanyakan keuntungan? Yang kubawakan hanyalah Cinta Kasih dan Kebenaran. (Da Xue – Thai Hak X. 23).

王 曰 ： 何 以 利 吾 國 (国) ? 大 夫 曰 ： 何 以 利 吾 家 ?
士 庶 人 曰 ： 何 以 利 吾 身 ? 上 下 交 征 利 ，而 國 (国) 危 矣 !
萬 (万) 乘 之 國 (国) 弒 其 君 者 ， 必 千 乘 之 家 ；
千 乘 之 國 (国) ， 弒 其 君 者 ， 必 百 乘 之 家 。
萬 (万) 取 千 焉 ， 千 取 百 焉 ， 不 為 (为) 不 多 矣 。
苟 為 (为) 後 (后) 義 (义) 而 先 利 ， 不 奪 (夺) 不 饜 (餍) 。
1.4. “Bila baginda bertanya, ‘Apakah yang dapat menguntungkan negeriku?’；para pembesar akan bertanya, ‘Apakah yang dapat menguntungkan keluargaku?’；dan, rakyat jelatapun akan bertanya, ‘Apakah yang dapat menguntungkan diriku?’ Bila yang berkedudukan tinggi maupun rendah hanya berebut keuntungan, niscaya Negara akan di dalam bahaya. Maka, raja yang memiliki selaksa kereta perang, kalau sampai terbunuh；tentulah karena perbuatan pangeran yang hanya punya seribu kereta perang；dan pangeran yang hanya mempunyai seribu kereta perang kalau sampai terbunuh, tentulah karena perbuatan keluarga yang hanya punya seratus kereta perang. Bila yang berkuasa atas selaksa kereta mengambil seribu,maka yang berkuasa atas seribu kereta berhak mengambil seratus.
Jumlah ini kiranya tidak dapat dikatakan tidak banyak；tetapi,bila membelakangkan Kebenaran dan mendahulukan keuntungan， niscaya tidak puas kalau tidak merampas seluruhnya.

未 有 仁 而 遺 (遗) 其 親 (亲) 者 也 ，
未 有 義 (义) 而 後 (后) 其 君 者 也 。
1.5. “Belum pernah ada seorang yang berperi Cinta Kasih menyia-nyiakan orang tuanya；dan belum pernah ada seorang yang menjunjung Kebenaran membelakangkan rajanya.

王 亦 曰 仁 義 (义) 而 已 矣 ， 何 必 曰 利 ?
1.6. “Seharusnya baginda bertanya tentang Cinta Kasih dan Kebenaran. Untuk apa bertanya tentang keuntungan?”

孟 子 見 (见) 梁 惠 王 ，
王 立 於 (于) 沼 上 ， 顧 (顾) 鴻 (鸿) 鴈 (雁) 麋 鹿 。
曰 ： 賢 (贤) 者 亦 樂 (乐) 此 乎 ?
2.1. Meng Zi – Bing Cu menemui Raja Hui – Hwi dari Negeri Liang – Liang. Ketika itu, raja berdiri di tepi telaga buatan sambil melihat berjenis-jenis angsa dan rusa.
Raja bertanya, “Dapatkah seorang Bijaksana menikmati hal semacam ini?”

孟 子 對 (对) 曰 ： 賢 (贤) 者 而 後 (后) 樂 (乐) 此 ，
不 賢 (贤) 者 雖 (虽) 有 此 ，不 樂 (乐) 也 。
2.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Bahkan hanya seorang Bijaksana yang dapat menikmati benar-benar. Seorang yang tidak Bijaksana, meskipun mempunyai tidak dapat menikmatinya.

《詩 (诗)》 雲 (云) ： 經 (经) 始 靈 (灵) 臺 (台) ，
經 (经) 之 營 (营) 之 ，庶 民 攻 之 ， 不 日 成 之 。
經 (经) 始 勿 亟 ， 庶 民 子 來 (来) 。
王 在 靈 (灵) 囿 ， 麀 鹿 攸 伏 ， 麀 鹿 濯 濯 ，
白 鳥 (鸟) 鶴 (鹤) 鶴 (鹤) 。
王 在 靈 (灵) 沼 ， 於 (于) 牣 魚 躍 (跃) 。
文 王 以 民 力 為 (为) 臺 (台) 為 (为) 沼 ，
而 民 歡 (欢) 樂 (乐) 之 ， 謂 (谓) 其 臺 (台) 曰 靈 (灵) 臺 (台) ，
謂 (谓) 其 沼 曰 靈 (灵) 沼 ， 樂 (乐) 其 有 麋 鹿 魚 鼈 (鳖) 。
古 之 人 與 (与) 民 偕 樂 (乐) ， 故 能 樂 (乐) 也 。
2.3. “Di dalam Kitab Sanjak (Shi Jing – Si King) tertulis, ‘Tatkala akan dibangun menara suci, disiapkan rencana, disiapkan gambar. Berduyun rakyat bekerja,tak lama jadi sempurna. Dalam persiapan diperintah tak usah tergesa-gesa, namun rakyat datang bagai anaknya. Tatkala raja di kebun suci, berjenis rusa hidup sentosa, berjenis burung putih mengkilat bulunya. Tatkala baginda di telaga suci, berjenis ikan meloncat dan menyelam.” (Shi Jing – Si King III. 1. 8. 1).
Demikianlah Raja Wen – Bun menggunakan tenaga rakyat membangun menara dan membuat telaga untuk dinikmatinya bersama rakyat semua. Maka rakyat menyebut menara itu ‘Menara Suci’, dan telaga itu ‘Telaga Suci’, dan mereka mencintai berjenis rusa, ikan serta kura-kura yang hidup di dalamnya. Pada jaman dahulu raja-raja bersuka-ria bersama rakyat, maka dapat menikmati benar-benar.

《湯 (汤) 誓》 曰 ： 時 (时) 日 害 喪 (丧) ? 予 及 女 偕 亡 !
民 欲 與 (与) 之 偕 亡 ， 雖 (虽) 有 臺 (台) 池 鳥 (鸟) 獸 (兽) ，
豈 (岂) 能 獨 (独) 樂 (乐) 哉 ?
2.4. “Sebaliknya di dalam Kitab Tang Shi – Thong Si tertulis ‘Hai matahari, kapankah engkau hancur binasa? Aku rela bersamamu musna!’ Demikianlah rakyat mau bersama-nya musna-binasa. Maka, meskipun mempunyai menara, telaga, burung-burung dan hewan-hewan；dapatkah ia menikmatinya seorang diri?”
(Shu Jing – Su King IV. 1. 1. 3).

梁 惠 王 曰 ：寡 人 之 於 (于) 國 (国) 也 ，盡 (尽) 心 焉 耳 矣 。
河 內 凶 ，則 (则) 移 其 民 於 (于) 河 東 (东) ，移 其 粟 於 (于) 河 內 。
河 東 (东) 凶 亦 然 。
察 鄰 (邻) 國 (国) 之 政 ，無 (无) 如 寡 人 之 用 心 者 。
鄰 (邻) 國 (国) 之 民 不 加 少 ，寡 人 之 民 不 加 多 ，何 也 ?
3.1. Raja Hui – Hwi dari Negeri Liang – Liang berkata, “Di dalam mengatur negeri dengan sungguh-sungguh kuperhatikan. Bila di daerah He Nei – Hoo Lwee menderita bahaya kelaparan, kupindahkan penduduknya kedaerah He Dong – Hoo Tong；dan kelebihan hasil bumi kukirimkan ke daerah He Nei – Hoo Lwee. Demikian pula kulakukan bila daerah He Dong – Hoo Tong menderita bahaya kelaparan.
Kalau kuteliti, negeri-negeri tetangga dalam pemerintahannya ternyata tidak sepenuh hati seperti aku；tetapi, mengapakah rakyat negeri-negeri tetangga itu tidak menjadi lebih sedikit dan rakyatku tidak bertambah banyak?”

孟 子 對 (对) 曰 ：王 好 戰 (战) ，請 (请) 以 戰 (战) 喻 。
填 然 鼓 之 ，兵 刃 既 接 ， 棄 (弃) 甲 曳 兵 而 走 。
或 百 步 而 後 (后) 止 ，或 五 十 步 而 後 (后) 止 。
以 五 十 步 笑 百 步 ，則 (则) 何 如 ?
3.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Baginda suka akan peperangan, maka akupun hendak menggunakan hal peperangan sebagai perumpamaan： Bila tambur sudah dipukul dengan hebatnya, tetapi para prajurit baru saja mulai menggunakan senjata, mendadak mereka membuang perisainya lalu melarikan diri sambil menyeret senjatanya. Sebagian lari sampai seratus tindak baru berhenti, yang lain lari lima puluh tindak sudah berhenti. Kini bila yang lari lima puluh tindak itu mentertawai yang lari seratus tindak, layakkah?”

曰：不 可 ，直 不 百 步 耳 ，是 亦 走 也 。
3.3. Dijawab, “Itu tidak boleh. Meskipun mereka tidak lari seratus tindak, merekapun sudah lari.”

曰 ：王 如 知 此 ，
則 (则) 無 (无) 望 民 之 多 於 (于) 鄰 (邻) 國 (国) 也 。
不 違 (违) 農 (农) 時 (时) ，穀 不 可 勝 (胜) 食 也 ；
數 (数) 罟 不 入 洿 池 ，魚 鼈 (鳖) 不 可 勝 (胜) 食 也 ；
斧 斤 以 時 (时) 入 山 林 ，材 木 不 可 勝 (胜) 用 也 。
穀 與 (与) 魚 (鱼) 鼈 (鳖) 不 可 勝 (胜) 食 ，材 木 不 可 勝 (胜) 用 ，
是 使 民 養 (养) 生 喪 (丧) 死 無 (无) 憾 也 。
養 (养) 生 喪 (丧) 死 無 (无) 憾 ，王 道 之 始 也 。
3.4. “Bila dapat memahami hal ini, baginda akan insaf pula tidak mengharapkan mempunyai penduduk lebih banyak dari negeri-negeri tetangga. Maka janganlah mengganggu saat rakyat mengerjakan sawahnya, sehingga hasil bumi tidak kurang untuk dimakan； jangan diperkenankan penggunaan jala yang bermata rapat untuk menangkap ikan, sehingga ikan dan kura-kura tidak kurang untuk dimakan； dan pemotongan kayu di hutan harus ditentukan waktunya, sehingga kayu di hutan tidak kurang untuk dipergunakan. Bila hasil bumi, ikan dan kura-kura tidak kurang untuk dimakan； kayu di hutan tidak kurang untuk dipergunakan, niscaya rakyat dapat memelihara keluarganya yang hidup dan dapat mengurus baik-baik bila ada kematian； sehingga mereka tidak menyesal. Dapat memelihara keluarga yang hidup dan dapat mengurus baik-baik bila ada kematian sehingga tidak ada yang menyesal, inilah tindakan pertama yang harus baginda usahakan baik-baik.

五 畝 (亩) 之 宅 ，樹 (树) 之 以 桑 ，五 十 者 可 以 衣 帛 矣 ；
雞 (鸡) 豚 狗 彘 之 畜 ，無 (无) 失 其 時 (时) ，七 十 者 可 以 食 肉 矣 ；
百 畝 (亩) 之 田 ，勿 奪 (夺) 其 時 (时) ，
數 (数) 口 之 家 可 以 無 (无) 飢 (饥) 矣 ；
謹 (谨) 庠 序 之 教 ，申 之 以 孝 悌 之 義 (义) ，
頒 (颁) 白 者 不 負 (负) 戴 於 (于) 道 路 矣 。
七 十 者 衣 帛 食 肉 ，黎 民 不 飢 (饥) 不 寒 ，
然 而 不 王 者 ，未 之 有 也 。
3.5. “Keluarga yang mempunyai lima Mu – Bau (1 Mu – Bau = 1/6 Acre = 0,0667 Ha) sawah diwajibkan menanam pohon besaran sehingga mereka yang sudah berusia lima puluh tahun dapat mengenakan pakaian dari sutera. Dalam beternak babi, ayam, anjing dan babi betina, diwajibkan tidak sembarang waktu memotongnya, sehingga ternaknya tidak berkurang； dengan demikian mereka yang berusia tujuh puluh tahun dapat memakan daging. Rakyat yang mempunyai seratus Mu – Bau (1 Mu – Bau = 1/6 Acre = 0,0667 Ha)sawah, jangan diganggu waktu bertanamnya sehingga keluarga mereka tidak menderita kelaparan.
Didirikan rumah-rumah pendidikan sehingga rakyat dapat mengenal tugas Bakti dan Rendah Hati, dengan demikian tidak sampai terjadi orang yang sudah beruban masih harus memikul barang di tengah jalan. Bila mereka yang berusia tujuh puluh tahun dapat mengenakan pakaian sutera dan makan daging dan rakyat yang masih muda tidak menderita kelaparan dan kedinginan, aku tidak percaya kalau baginda tidak menjadi raja besar. ( Meng Zi – Bing Cu III A. 3. 10).

狗 彘 食 人 食 而 不 知 檢 (检) ，塗 (涂) 有 餓 (饿) 莩 而 不 知 發 (发) ；
人 死 ，則 (则) 曰 ：非 我 也 ，歲 (岁) 也 。
是 何 異 (异) 於 (于) 刺 人 而 殺 (杀) 之 ， 曰 ：非 我 也 ，兵 也 。
王 無 (无) 罪 歲 (岁) ，斯 天 下 之 民 至 焉 。
3.6. “tetapi kalau baginda membiarkan anjing dan babi betina merampas makanan manusia dengan tidak diperhatikan； dijalan, rakyat mati kelaparan baginda tidak insaf untuk menolong； bahkan kalau ada yang mati, baginda berkata, ‘Itu bukan salahku, melainkan musimnya!’ Dengan demikian perbuatan baginda seperti orang yang menusuk mati orang, lalu berkata ‘Bukan aku yang membunuhnya, melainkan senjata itu’. Janganlah baginda menyalahkan musim yang jelek, dengan demikian rakyat di dunia dengan sendirinya datang kepada baginda.”

梁 惠 王 曰 ：寡 人 願 (愿) 安 承 教 。
4.1. Raja Hui – Hwi dari Negeri Liang – Liang berkata, “Aku ingin mendapat ajaran Bapak lebih lanjut.”

孟 子 對 (对) 曰 ：殺 (杀) 人 以 梃 與 (于) 刃 ，有 以 異 (异) 乎 ?
曰： 無 (无) 以 異 (异) 也 。
4.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Membunuh orang dengan tongkat atau senjata, berbedakah itu?” “Tidak berbeda.”

以 刃 與 (与) 政 ，有 以 異 (异) 乎 ? 曰 ：無 (无) 以 異 (异) 也 。
4.3. “Dengan senjata atau dengan peraturan berbedakah itu?”. “Tidak berbeda pula!”

曰 ：庖 有 肥 肉 ，廐 有 肥 馬 (马) ，民 有 飢 (饥) 色 ，
野 有 餓 (饿) 莩 ，此 率 獸 (兽) 而 食 人 也 。
4.4. “Di dalam dapur baginda ada daging berlemak, di kandang terdapat kuda yang tambun, tetapi di wajah rakyat nampak kelaparan dan di desa-desa terdapat mayat-mayat karena kelaparan. Hal ini seperti menuntun binatang buas memakan manusia.

獸 (兽) 相 食 ，且 人 惡 (恶) 之 。
為 (为) 民 父 母 ，行 政 不 免 於 (于) 率 獸 (兽) 而 食 人 。
惡 (恶) 在 其 為 (为) 民 父 母 也 ?
4.5. “Hewan yang saling memakan sesamanya, orang membencinya. Kini orang yang bertindak sebagai ayah-bunda rakyat menjalankan pemerintahan tidak ubahnya seolah menuntun binatang buas memakan manusia, betapakah dapat disebut ayah-bunda rakyat?.

仲 尼 曰 ：始 作 俑 者 ，其 無 (无) 後 (后) 乎 !
為 (为) 其 象 人 而 用 之 也 。 如 之 何 其 使 斯 民 飢 (饥) 而 死 也 ?
4.6. “Zhong Ni – Tiong Ni pernah bersabda, ‘Orang yang pertama mengajar membuat patung untuk dikubur bersama jenazah, putus turunankah dia?!’ Ini baru boneka saja yang ikut dikubur, sudah sangat dibenci Nabi；maka betapa bencinya terhadap raja yang mem-biarkan rakyatnya mati kelaparan.”

梁 惠 王 曰 ：晉 (晋) 國 (国) ，天 下 莫 強 (强) 焉 ，
叟 之 所 知 也 。
及 寡 人 之 身 ，東 (东) 敗 (败) 於 (于) 齊 (齐) ，長 (长) 子 死 焉 ；
西 喪 (丧) 地 於 (于) 秦 七 百 里 ；南 辱 於 (于) 楚 。 寡 人 恥 (耻) 之 ，
願 (愿) 比 死 者 則 (则) 一 洒 之 ，如 之 何 則 (则) 可 ?
5.1. Raja Hui – Hwi dari Negeri Liang – Liang berkata, “Dahulu, Negeri Jin – Cien ini tiada negeri lain di dunia yang dapat menandinginya. Tetapi seperti Bapak tahu sendiri, setelah jatuh di tanganku, di timur dikalahkan oleh Negeri Qi – Cee sehingga anak sulungku gugur； di barat dikalahkan oleh Negeri Qin – Chien sehingga harus menyerahkan tujuh ratus Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) tanah；dan, di selatan dikalahkan oleh Negeri Chu – Cho；sungguh malu aku, Aku ingin dapat mencuci aib atas leluhurku itu, bagaimanakah caranya?”

孟 子 對 (对) 曰 ：地 方 百 里 而 可 以 王 。
5.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Meskipun hanya dengan seratus Li – Li tanah, orang masih dapat menjadi raja besar.”

王 如 施 仁 政 於 (于) 民 ，省 刑 罰 (罚) ，
薄 稅 斂 (敛) ，深 耕 易 耨 。
壯 (壮) 者 以 暇 日 修 其 孝 悌 忠 信 ，
入 以 事 其 父 兄 ，出 以 事 其 長 (长) 上 ，
可 使 制 梃 以 撻 (挞) 秦 楚 之 堅 (坚) 甲 利 兵 矣 。
5.3. “Bila baginda dapat menjalankan pemerintahan yang berdasarkan Cinta Kasih kepada rakyat, meringankan hukuman-hukuman, mengurangi beban-beban pajak, sehingga rakyat dapat baik-baik membajak dan menggaru sawahnya；kepada para pemuda pada saat-saat terluang diberi pendidikan Laku Bakti, Rendah Hati, Satya, dan Dapat Dipercaya, sehingga ke dalam dapat mengabdi kepada ayah-bunda serta saudara-saudaranya, dan keluar dapat mengabdi kepada para tua-tua serta atasannya”. Bila dapat dilakukan ini, mereka dapat disuruh dengan senjata tongkat saja untuk mematahkan serangan Negeri Qin – Chien dan Chu – Cho yang tentaranya menggunakan perisai yang tebal dan senjata yang tajam itu.

彼 奪 (夺) 其 民 時 (时) ， 使 不 得 耕 耨 以 養 (养) 其 父 母 ，
父 母 凍 (冻) 餓 (饿) ， 兄 弟 妻 子 離 (离) 散 。
5.4. “Negara-negara itu senantiasa merampas kesempatan bekerja rakyat, sehingga tidak dapat berhasil menggarap sawahnya baik-baik guna merawat orang tua mereka. Akibatnya banyak orang tua mereka yang mati kedinginan dan kelaparan, dan banyak orang-orang yang terpaksa harus berpisah dengan kakak-kakak, adik-adik, istri-istri dan anak-anaknya.

彼 陷 溺 其 民 ，王 往 而 征 之 ，夫 誰 (谁) 與 (与) 王 敵 (敌) ?
5.5. “Mereka seolah-olah menjerumuskan rakyat ke dalam jurang；maka bila baginda menggerakkan tentara ke sana untuk menghukumnya；siapakah yang mau memusuhi baginda?

故 曰 ：仁 者 無 (无) 敵 (敌) 。 王 請 (请) 勿 疑 !
5.6. “Maka dikatakan, ‘Orang yang berperi Cinta Kasih tiada musuhnya.’ Harap baginda tidak menyangsikan lagi.” (Meng Zi – Bing Cu VII B. 4,2)

孟 子 見 (见) 梁 襄 王 。
6.1. Meng Zi – Bing Cu menemui Raja Xiang – Siang dari Negeri Liang – Liang.

出 ，語 (语) 人 曰 ：
望 之 不 似 人 君 ，就 之 而 不 見 (见) 所 畏 焉 。
卒 然 問 (问) 曰 ：天 下 惡 (恶) 乎 定 ?
吾 對 (对) 曰 ：定 於 (于) 一 。
6.2. Setelah keluar, berkatalah kepada orang-orang, “ketika kupandang dari jauh, sikapnya tidak menunjukkan seorang raja； setelah kudekati ternyata tidak berwibawa. Sudah begitu, bertanya kepadaku, ‘Bagaimanakah menenteramkan dunia ini?’ Kujawab ‘Harus dipersatukan di bawah satu pemerintahan.’

孰 能 一 之 ?
6.3. ‘Siapakah yang dapat menyatukan itu?’

對 (对) 曰 ：不 嗜 殺 (杀) 人 者 能 一 之 。
6.4. “Kujawab, ‘Orang yang tidak suka membunuh manusia yang dapat mempersatukannya.’
孰 能 與 (与) 之 ?
6.5. “’Siapakah mau mengangkatnya?’

對 (对) 曰 ：天 下 莫 不 與 (与) 也 。 王 知 夫 苗 乎 ?
七 八 月 之 間 (间) 旱 ，則 (则) 苗 槁 矣 。
天 油 然 作 雲 (云) ，沛 然 下 雨 ，則 (则) 苗 浡 然 興 (兴) 之 矣 。
其 如 是 ，孰 能 禦 之 ?
今 夫 天 下 之 人 牧 ，未 有 不 嗜 殺 (杀) 人 者 也 ，
如 有 不 嗜 殺 (杀) 人 者 ，
則 (则) 天 下 之 民 皆 引 領 (领) 而 望 之 矣 。
誠 (诚) 如 是 也 ，民 歸 (归) 之 ，由 水 之 就 下 ，
沛 然 誰 (谁) 能 禦 (御) 之 。
6.6. “Kujawab, ‘Rakyat di dunia tidak ada yang mau mengangkatnya. Seperti baginda ketahui sendiri, benih padi yang tumbuh pada bulan tujuh dan delapan, banyak yang layu karena kekeringan. Tetapi bila saat itu datang awan dan turun hujan, niscaya semua benih yang tumbuh itu akan bangun kembali dari kelayuannya. Siapakah yang dapat mencegah peristiwa ini?
Saat ini raja-raja yang menjadi penggembala manusia tidak ada yang tidak suka membunuh manusia. Bila ada yang tidak suka membunuh manusia, rakyat di dunia niscaya akan berpaling memandang kepadanya. Ini sungguh-sungguh akan terjadi dan rakyat akan datang tunduk sebagai air mengalir ke bawah. Siapakah yang dapat menahan arus yang demikian itu?”

齊 (齐) 宣 王 問 (问) 曰 ：
齊 (齐) 桓 ， 晉 (晋) 文 之 事 可 得 聞 (闻) 乎 ?
7.1. Raja Xuan – Swan dari Negeri Qi – Cee bertanya, “Apakah yang Bapak ketahui tentang pangeran Huan – Hwan dari Negeri Qi – Cee atau Pangeran Wen – Bun dari Negeri Jin – Cien?”

孟 子 對 (对) 曰 ：仲 尼 之 徒 ，
無 (无) 道 桓 文 之 事 者 ，是 以 後 (后) 世 無 (无) 傳 (传) 焉 。
臣 未 之 聞 (闻) 也 。 無 (无) 以 ，則 (则) 王 乎 ?
7.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Para penganut Zhong Ni – Tiong Ni tidak membicarakan hal Pangeran Huan – Hwan atau Wen – Bun itu. Maka, aku sebagai orang yang hidup lebih kemudian, tiada yang menceriterakan sehingga tidak mengetahuinya. Bukankah lebih baik kubicarakan tentang pemerintahan seorang raja yang baik?”

曰 ： 德 何 如 ，則 (则) 可 以 王 矣 ?
曰 ： 保 民 而 王 ，莫 之 能 禦 (御) 也 。
7.3. “Dengan Kebajikan bagaimanakah seorang dapat menjadi raja besar?” “Berusahalah melindungi rakyat, niscaya tiada yang mampu menahan baginda.”

曰 ：若 寡 人 者 ，可 以 保 民 乎 哉 ? 曰 ：可 。
曰 ：何 由 知 吾 可 也 ?
曰 ：臣 聞 (闻) 之 胡 齕 曰 ，王 坐 於 (于) 堂 上 ，
有 牽 牛 而 過 (过) 堂 下 者 ，王 見 (见) 之 ，曰 ：牛 何 之 ?
對 (对) 曰 ：將 (将) 以 釁 (衅) 鐘 (钟) 。 王 曰 ：舍 之 !
吾 不 忍 其 觳 觫 ，若 無 (无) 罪 而 就 死 地 。
對 (对) 曰 ：然 則 (则) 廢 (废) 釁 (衅) 鐘 (钟) 與 (与) ?
曰 ：何 可 廢 (废) 也 ? 以 羊 易 之 ! 不 識 (识) 有 諸 (诸) ?
7.4. “Orang semacam aku ini, dapatkah melindungi rakyat?”
Dijawab, “Dapat”.
“Bagaimanakah Bapak dapat mengetahuinya?’
Dijawab, “Aku mendengar dari Hu He – Oh Hut, bahwa suatu ketika tatkala baginda sedang duduk di balairung, dituntunlah seekor lembu lewat di situ. Melihat itu baginda bertanya, ‘Akan diapakan lembu itu?’ Dijawab, ‘Untuk upacara mempersucikan lonceng yang baru selesai.’ Baginda lalu berkata, ‘Aku tidak sampai hati melihat gemetarnya, seolah-olah tanpa dosa akan dibunuh.’ Dijawab, ‘Apakah upacara mempersucikan lonceng itu boleh dibatalkan?’ Baginda menjawab, ‘Mengapa harus dibatalkan? Gantilah dengan kambing saja!’ Benarkah kejadian ini?”

曰 ：有 之 。 曰 ：是 心 足 以 王 矣 。
百 姓 皆 以 王 為 (为) 愛 (爱) 也 ，臣 固 知 王 之 不 忍 也 。
7.5. “Memang hal itu benar terjadi!” “Hal ini menunjukkan nurani baginda cukup untuk menjadi raja besar. Di antara rakyat mungkin ada yang menyangka bahwa baginda menyayangkan harga hewan itu, tetapi aku tahu pasti, itu karena baginda tidak sampai hati.”

王 曰 ：然 。 誠 (诚) 有 百 姓 者 。
齊 (齐) 國 (国) 雖 (虽) 褊 小 ，吾 何 愛 (爱) 一 牛 ?
即 不 忍 其 觳 觫 ，若 無 (无) 罪 而 就 死 地 ，故 以 羊 易 之 也 。
7.6. Raja berkata, “Benar, memang di antara rakyat ada yang menyangka demikian. Negeri Qi – Cee meskipun kecil, kukira tidak akan menyayangkan harga seekor lembu saja. Hanya aku tidak sampai hati melihat gemetarnya yang seolah-olah tanpa dosa dibunuh. Itulah sebabnya kusuruh mengganti dengan kambing.”

曰 ：王 無 (无) 異 (异) 於 (于) 百 姓 之 以 王 為 (为) 愛 (爱) 也 。
以 小 易 大 ，彼 惡 (恶) 知 之 ?
王 若 隱 其 無 (无) 罪 而 就 死 地 ，則 (则) 牛 羊 何 擇 (择) 焉 ?
王 笑 曰 ：是 誠 (诚) 何 心 哉 ?
我 非 愛 (爱) 其 財 (财) 而 易 之 以 羊 也 ，
宜 乎 百 姓 之 謂 (谓) 我 愛 (爱) 也 。
7.7. “Janganlah baginda merasa heran kalau rakyat menyangka baginda menyayangkan harga hewan itu karena yang kecil baginda gunakan untuk mengganti yang besar, maka sukar memahami ini. Kalau baginda merasa kasihan melihat makluk tanpa dosa dibunuh, bagaimana dapat hanya menukarkan lembu dengan kambing?”
Dengan tertawa raja berkata, “Ah, apa alasan sebenarnya hatiku saat itu akupun tidak tahu, tetapi sebenarnyalah aku tidak menyayangkan harga hewan yang kusuruh gantikan dengan kambing itu. O, patutlah rakyat banyak yang mengatakan aku menyayangkan harganya.”

曰 ：無 (无) 傷 (伤) 也 ，是 乃 仁 術 (术) 也 ，
見 (见) 牛 未 見 (见) 羊 也 。
君 子 之 於 (于) 禽 獸 (兽) 也 ，見 (见) 其 生 ，不 忍 見 (见) 其 死 ；
聞 (闻) 其 聲 (声) ，不 忍 食 其 肉 。
是 以 君 子 遠 (远) 庖 廚 也 。
7.8. “Ini tidak mengapa, karena bagaimanapun juga menunjukkan bahwa baginda didorong oleh rasa Cinta Kasih, Baginda sudah melihat lembu itu, tetapi belum melihat kambingnya. Maka dikatakan, ‘Seorang Jun Zi – Kun Cu terhadap hewan ternaknya, karena melihat hidupnya tidak sampai hati melihat matinya；karena mendengar suaranya tidak sampai hati memakan dagingnya. Maka ia manjauhi dapur’.”

王 說 (说) 曰 ： 《詩 (诗)》 雲 (云) ：他 人 有 心 ，
予 忖 度 之 。 夫 子 之 謂 (谓) 也 。
夫 我 乃 行 之 ，反 而 求 之 ，不 得 吾 心 。
夫 子 言 之 ，於 (于) 我 心 有 戚 戚 焉 。
此 心 之 所 以 合 於 (于) 王 者 ，何 也 ?
7.9. Raja dengan gembira berkata, “di dalam Kitab Sanjak tertulis ‘Orang lain berpikir, aku tahu yang dikandungnya’. (Shi Jing – Si King II. 5. 4. 4). Kata-kata Bapak tadi sungguh-sungguh membantu diriku insaf akan alasan perbuatanku. Kalau kukenangkan kembali peristiwa itu, mula-mula tidak dapat kucari alasannya； tetapi dengan kata-kata Bapak ini, kini hatikupun merasa terharu. Dan tadi Bapak katakan aku dapat menyatukan raja-raja, mohon keterangan pula.”

曰 ：有 復 於 (于) 王 者 曰 ：
吾 力 足 以 舉 (举) 百 鈞 (钧) ，而 不 足 以 舉 (举) 一 羽 ；
明 足 以 察 秋 毫 之 末 ，而 不 見 (见) 輿 薪 ，
則 (则) 王 許 (许) 之 乎 ? 曰 ：否 。
今 恩 足 以 及 禽 獸 (兽) ，
而 功 不 至 於 (于) 百 姓 者 ，獨 (独) 何 與 (与) ?
然 則 (则) 一 羽 之 不 舉 (举) ，為 不 用 力 焉 ；
輿 薪 之 不 見 (见) ，為 (为) 不 用 明 焉 ，
百 姓 之 不 見 (见) 保 ，為 (为) 不 用 恩 焉 。
故 王 之 不 王 ，不 為 (为) 也 ，非 不 能 也 。
7.10. “Bila ada orang menghadap baginda dan berkata, ‘Tenagaku cukup untuk mengangkat seratus Jun – tiga ribu kati (1 Jun = 30 Jin, 1 Jin = ½ Kg), tetapi tidak mampu mengangkat sehelai bulu； mataku dapat memeriksa jelas-jelas ujung rambut, tetapi tidak dapat melihat segerobak kayu bakar’. Dapatkah baginda menerima kata-kata semacam ini?”
“Pasti tidak!”
“Kini rasa kasihan baginda dapat sampai kepada hewan, tetapi mengapakah tidak dapat memberi manfaat bagi rakyat? Orang yang berkata tidak dapat mengangkat sehelai bulu itu, teranglah karena tidak mau menggunakan tenaganya； dan yang berkata tidak dapat melihat segerobak kayu bakar itu, teranglah karena tidak mau menggunakan penglihatannya. Maka kalau rakyat ternyata tidak dapat terlindung, itulah karena baginda tidak mau menggunakan rasa kasihan.
Kesimpulannya, kalau baginda tidak dapat menjadi raja besar, itu karena tidak mau, bukan karena tidak mampu.”

曰 ：不 為 (为) 者 與 (与) 不 能 者 之 形 何 以 異 (异) ?
曰 ：挾 太 山 以 超 北 海 ，
語 (语) 人 曰 ‘我 不 能’ ，是 誠 (诚) 不 能 也 。
為 (为) 長 (长) 者 折 枝 ，語 (语) 人 曰 ‘我 不 能’ ，
是 不 為 (为) 也 ，非 不 能 也 。
故 王 之 不 王 ，非 挾 (挟) 太 山 以 超 北 海 之 類 (类) 也 ；
王 之 不 王 ，是 折 枝 之 類 (类) 也 。
7.11. “Apakah yang Bapak maksudkan dengan istilah ‘tidak mau dan tidak mampu’ itu?” “Kalau ada orang berkata, ia tidak dapat sambil mengempit Gunung Tai – Thai melompati Laut Utara, ia sesungguhnya tidak mampu. Kalau ada orang berkata, ia tidak dapat membantu seorang tua mematahkan ranting-ranting pohon, ia sesungguhnya tidak mau, bukan karena tidak mampu. Maka kalau baginda tidak dapat menjadi raja besar, itu bukan semacam orang yang harus mengempit Gunung Tai – Thai melompati Laut Utara；melainkan semacam orang yang mematahkan ranting-ranting pohon itu.

老 吾 老 ，以 及 人 之 老 ；幼 吾 幼 ，以 及 人 之 幼 。
天 下 可 運 (运) 於 (于) 掌 。
《詩 (诗)》雲 (云) ：刑 於 (于) 寡 妻 ，至 於 (于) 兄 弟 ，
以 禦 (御) 於 (于) 家 邦 。
言 舉 (举) 斯 心 加 諸 (诸) 彼 而 已 。
故 推 恩 足 以 保 四 海 ，不 推 恩 無 (无) 以 保 妻 子 。
古 之 人 所 以 大 過 (过) 人 者 無 (无) 他 焉 ，
善 推 其 所 為 (为) 而 已 矣 。
今 恩 足 以 及 禽 獸 (兽) ，而 功 不 至 於 (于) 百 姓 者 ，
獨 (独) 何 與 (与) ?
7.12. “Bila baginda hormat kepada orang tua sendiri dan meluaskannya kepada orang tua lain；dapat mencintai anak-anak sendiri dan meluaskannya kepada anak-anak orang lain；untuk memerintah dunia akan semudah memutar benda di tapak tangan. Di dalam Kitab Sanjak tertulis ‘Teladannya diikuti sang isteri, kakak, adik bahkan oleh penduduk seluruh negeri.’ (Shi Jing – Si King III. 1. 6. 2).
Sanjak ini menunjukkan bahwa pikiran yang terbuka itu akan memberikan kebaikan kepada semuanya. Maka barang siapa dapat mengembangkan cukup-cukup rasa kasihnya akan dapat melindungi penghuni empat penjuru lautan. Tetapi yang tidak dapat mengembangkan rasa kasihnya, takkan dapat melindungi meski hanya isteri dan anak sendiri. Adapun sebab orang jaman dahulu itu dapat melampaui orang-orang sekarang, tidak lain karena mereka dapat mengembangkan hal yang baik itu. Kini rasa kasih bahagia dapat sampai kepada hewan, namun tidak dapat memberi manfaat kepada rakyat. Mengapakah demikian?

權 (权) ，然 後 (后) 知 輕 (轻) 重 ；度 ，然 後 (后) 知 長 (长) 短 。
物 皆 然 ，心 為 (为) 甚 。 王 請 (请) 度 之 !
7.13. “Dengan timbangan, barulah kita dapat mengetahui berat-ringan sesuatu benda； dengan ukuran, barulah kita dapat mengetahui panjang-pendek sesuatu benda. Maka, hanya dengan pikiran yang sungguh-sungguh, baginda dapat mempertimbangkan sesuatu.

抑 王 興 (兴) 甲 兵 ，危 士 臣 ，
構 (构) 怨 於 (于) 諸 (诸) 侯 ，然 後 (后) 快 於 (于) 心 與 (与) ?
7.14. “Kini baginda menggerakkan bala tentara yang dapat mencelakakan prajurit dan pembantu sendiri, dan akan menyakitkan hati pangeran-pangeran lainnya. Dapatkah baginda bergembira dengan hal semacam ini?”

王 曰 ：否 。 吾 何 快 於 (于) 是 ? 將 (将) 以 求 吾 所 大 欲 也 。
7.15. Raja menjawab, “Tidak! Bagaimanakah aku dapat bergembira dengan hal semacam itu? Tetapi aku terpaksa berbuat demikian karena hendak mencapai maksud yang besar.”

曰 ：王 之 所 大 欲 可 得 聞 (闻) 與 (与) ? 王 笑 而 不 言 。
曰 ：為 (为) 肥 甘 不 足 於 (于) 口 與 (与) ?
輕 (轻) 煖 (暖) 不 足 於 (于) 體 (体) 與 (与) ?
抑 為 (为) 采 色 不 足 視 (视) 於 (于) 目 與 (与) ?
聲 (声) 音 不 足 聽 (听) 於 (于) 耳 與 (与) ?
便 嬖 不 足 使 令 於 (于) 前 與 (与) ?
王 之 諸 (诸) 臣 皆 足 以 供 之 ，而 王 豈 (岂) 為 (为) 是 哉 ?
7.16. “Apakah maksud baginda yang besar itu? Bolehkah aku mendengarkannya?” Raja hanya tertawa dan tidak berkata-kata. “Apakah makanan yang lezat kurang cukup untuk santapan baginda, pakaian-pakaian yang ringan dan hangat kurang cukupkah bagi tubuh baginda, wajah-wajah yang cantik kurang cukupkah bagi pandangan baginda, suara musik yang merdu kurang cukupkah bagi pendengaran baginda, dan pelayan-pelayan yang penurut kurang cukupkah bagi perintah baginda? Aku kira menteri-menteri dan pegawai-pegawai sudah lebih dari cukup. Apakah yang baginda inginkan lagi?”

曰 ：否 。 吾 不 為 (为) 是 也 。 曰 ：然 則 (则) 王 之 所 大 欲 可 知 已 。
欲 辟 土 地 ，朝 秦 楚 ，莅 中 國 (国) 而 撫 (抚) 四 夷 也 。
以 若 所 為 (为) 求 若 所 欲 ，猶 (犹) 緣 木 而 求 魚 也 。
7.17. “Tidak! Aku tidak memaksudkan hal-hal itu.” “Kalau begitu dapatlah kuketahui apa maksud besar baginda itu. Bukankah baginda ingin menaklukkan negeri-negeri tetangga seperti Qin – Chien dan Chu – Cho untuk dapat memerintah seluruh negeri tengah serta menundukkan suku-suku Yi – I di empat penjuru? Tetapi kulihat tindakan baginda itu, tak ubahnya seperti ‘orang memanjat pohon untuk mencari ikan’.”

王 曰 ：若 是 其 甚 與 (与) ? 曰 ：殆 有 甚 焉 。
緣 木 求 魚 ，雖 (虽) 不 得 魚 ，無 (无) 後 (后) 災 (灾) 。
以 若 所 為 (为) ，求 若 所 欲 ， 盡 (尽) 心 力 而 為 (为) 之 ，
後 (后) 必 有 災 (灾) 。
7.18. Raja berkata, “Masakan sampai sesesat itu?” Sesungguhnya lebih berbahaya dari itu. Orang yang memanjat pohon untuk mencari ikan, meskipun tidak mendapat ikan namun tidak menanggung bahaya. Tetapi hal yang baginda lakukan untuk mencapai maksud itu, semakin menggunakan kekerasan hati, akan membawa hasil yang lebih berbahaya.”

曰 ：可 得 聞 (闻) 與 (与) ?
曰 ：鄒 (邹) 人 與 (与) 楚 人 戰 (战) ，
則 (则) 王 以 為 (为) 孰 勝 (胜) ? 曰 ：楚 人 勝 (胜) 。
曰 ：然 則 (则) 小 固 不 可 以 敵 (敌) 大 ，
寡 固 不 可 以 敵 (敌) 眾 (众) ，弱 固 不 可 以 敵 (敌) 彊 (强) 。
海 內 之 地 方 千 里 者 九 ，齊 (齐) 集 有 其 一 。
以 一 服 八 ，何 以 異 (异) 於 (于) 鄒 (邹) 敵 (第) 楚 哉 ?
蓋 (盖) 亦 反 其 本 矣 。
7.19. “Apakah bahayanya?” “Kalau orang-orang Negeri Zou – Coo berperang melawan orang-orang Negeri Chu – Cho, maka siapakah yang akan menang?”
Sudah pasti orang-orang Negeri Chu – Cho yang menang!” “Memang yang kecil itu tidak akan dapat mengalahkan musuh yang besar, yang sedikit itu tidak akan dapat mengalahkan musuh yang banyak, dan yang lemah itu tidak akan dapat mengalahkan musuh yang kuat. Saat ini di daratan kita, terdapat sembilan negara yang masing-masing mempunyai tanah seluas seribu Li – Li. Negeri Qi – Cee hanya salah satu di antaranya, sedang yang lain masih ada delapan negeri.
Apakah bedanya dengan Negeri Zou – Coo yang melawan Negeri Chu – Cho itu? Maka baiklah baginda kembali mencari pokok persoalannya.

今 王 發 (发) 政 施 仁 ，使 天 下 仕 者 皆 欲 立 於 (于) 王 之 朝 ，
耕 者 皆 欲 耕 於 (于) 王 之 野 ，
商 賈 (贾) 皆 欲 藏 於 (于) 王 之 市 ，
行 旅 皆 欲 出 於 (于) 王 之 塗 (涂) ，
天 下 之 欲 疾 其 君 者 皆 欲 赴 愬 於 (于) 王 。
其 若 是 ，孰 能 禦 (御) 之 ?
7.20. “Kini kalau baginda dapat menjalankan pemerintahan yang berdasar Cinta Kasih, niscaya orang-orang pandai di dunia ini ingin memangku jabatan di istana baginda； para petani niscaya ingin bekerja di ladang-ladang beginda；para pedagang niscaya ingin menyediakan barang-barang bagi kota-kota baginda；para pengembara niscaya ingin melalui jalan-jalan baginda dan rakyat di dunia yang ditindas rajanya niscaya ingin mendapat keadilan baginda. Bila sudah terjadi demikian, siapakah dapat meng-halang-halangi baginda?” (Meng Zi – Bing Cu VII A. 23)

王 曰 ，吾 惽 ，不 能 進 (进) 於 (于) 是 矣 。
願 (愿) 夫 子 輔 (辅) 吾 志 ，明 以 教 我 。
我 雖 (虽) 不 敏 ，請 (请) 嘗 (尝) 試 (试) 之 。
7.21. Raja berkata, “Aku memang bodoh, sehingga tidak dapat berfikir sejauh itu. Maka kuharap Bapak dapat membantu aku mencapai maksud itu. Berilah ajaran jelas-jelas kepadaku. Meskipun aku tidak pandai, namun ingin pula berusaha melakukan.”

曰 ：無 (无) 恆 (恒) 產 (产) 而 有 恆 (恒) 心 者 ，惟 士 為 (为) 能 。
若 民 ，則 (则) 無 (无) 恆 (恒) 產 (产) ，因 無 (无) 恆 (恒) 心 。
苟 無 (无) 恆 (恒) 心 ，放 辟 ，邪 侈 ，無 (无) 不 為 (为) 已 。
及 陷 於 (于) 罪 ，然 後 (后) 從 (从) 而 刑 之 ，是 罔 民 也 。
焉 有 仁 人 在 位 ，罔 民 而 可 為 (为) 也 ?
7.22. “Hanya diantara para Siswa saja dapat mempunyai ketetapan hati dengan tanpa mempunyai penghasilan tetap. Bagi rakyat kebanyakan, yang tidak mempunyai penghasilan tetap itu akan mengakibatkan tidak mempunyai ketetapan hati. Bila mereka tidak mempunyai ketetapan hati, maka perbuatan membuang diri, menyeleweng, sewenang-wenang dan liar tidak segan-segan melakukannya. Bila mereka terjerumus ke dalam kejahatan sehingga terhukum, bukankah itu seperti pemerintah yang menjebaknya? Seorang yang berperi Cinta Kasih di dalam kedudukannya, boleh ia menjebak rakyat?

是 故 明 君 制 民 之 產 (产) ，必 使 仰 足 以 事 父 母 ，
俯 足 以 畜 妻 子 ，樂 (乐) 歲 (岁) 終 身 飽 (饱) ，
凶 年 免 於 (于) 死 亡 。
然 後 (后) 驅 (驱) 而 之 善 ，故 民 之 從 (从) 之 也 輕 (轻) 。
7.23. “Seorang pemimpin yang berpikiran terang akan berusaha memajukan penghasilan rakyatnya, agar mereka ke atas dapat cukup dalam mengabdi kepada orang-orang tuanya, dan ke bawah cukup untuk memelihara isteri dan anak-anaknya；sehingga di dalam musim yang baik, seluruh keluarganya berkelimpahan dan di dalam musim yang jelek terhindar dari kematian, dan akhirnya, dipimpinlah mereka untuk berperi laku yang baik. Dengan demikian rakyat mudah diberi bimbingan.

今 也 制 民 之 產 (产) ，仰 不 足 以 事 父 母 ， 俯 不 足 以 畜 妻 子 ，樂 (乐) 歲 (岁) 終 身 苦 ，凶 年 不 免 於 (于) 死 亡 。
此 惟 救 死 而 恐 不 贍 (赡) ，奚 暇 治 禮 (礼) 義 (义) 哉 ?
7.24. “Tetapi keadaan penghasilan rakyat saat ini ke atas belum cukup untuk dapat mengabdi kepada orang tuanya, ke bawah belum cukup untuk memelihara isteri dan anak-anaknya. Pada musim yang baik seluruh keluarga masih mengalami kesengsaraan dan pada musim yang jelek mereka tidak dapat terhindar dari kematian. Dalam keadaan seperti itu, mereka hanya berusaha menghindari maut, dan takut tidak berhasil. Bagaimanakah mereka akan dapat memperhatikan Kesusilaan dan Kebenaran?

王 欲 行 之 ，則 (则) 盍 反 其 本 矣 。
7.25. “Maka bila baginda ingin menjalankan pemerintahan yang baik, hendaklah memperhatikan hal yang pokok ini.

五 畝 (亩) 之 宅 ，樹 (树) 之 以 桑 ，五 十 者 可 以 衣 帛 矣 ；
雞 (鸡) 豚 狗 彘 之 畜 ，無 (无) 失 其 時 ，七 十 者 可 以 食 肉 矣 ；
百 畝 (亩) 之 田 ，勿 奪 (夺) 其 時 (时) ，
八 口 之 家 可 以 無 (无) 飢 (饥) 矣 ，謹 (谨) 庠 序 之 教 ，
申 之 以 孝 悌 之 義 (义) ，
頒 (颁) 白 者 不 負 (负) 戴 於 (于) 道 路 矣 。
老 者 衣 帛 食 肉 ，黎 民 不 飢 (饥) 不 寒 ，
然 而 不 王 者 ，未 之 有 也 。
7.26. “Keluarga yang mempunyai lima Mu – Bau (1 Mu – Bau = 1/6 Acre = 0,0667 Ha) sawah diwajibkan menanam pohon besaran, sehingga mereka yang sudah berusia lima puluh tahun dapat mengenakan pakaian dari sutera. Dalam beternak ayam, babi, anjing dan babi betina diwajibkan tidak sembarang waktu memotongnya sehingga ternaknya tidak berkurang, dengan demikian mereka yang berusia tujuh puluh tahun dapat memakan daging. Rakyat yang mempunyai seratus Mu – Bau sawah janganlah diganggu waktu bertanamnya sehingga keluarga mereka yang terdiri atas delapan orang tidak sampai menderita kelaparan.
Dirikanlah rumah-rumah pendidikan sehingga rakyat dapat mengenal tugas Berbakti dan Rendah Hati, dengan demikian niscaya tidak sampai terjadi orang yang sudah beruban masih harus memikul barang di tengah jalan. Bila mereka yang tua dapat mengenakan pakaian sutera dan makan daging, yang muda tidak menderita kelaparan dan kedinginan；aku tidak percaya kalau baginda tidak menjadi Raja besar.”
孟 子 – (BING CU)

JILID I B
梁 惠 王《下》
Liang Hui Wang (Xia) – Liang Hwi Ong (He)

莊 (庄) 暴 見 (见) 孟 子 ，曰 ：
暴 見 (见) 於 (于) 王 ，王 語 (语) 暴 以 好 樂 (乐) ，
暴 未 有 以 對 (对) 也 。
曰 ：好 樂 (乐) 何 如 ?
孟 子 曰 ：王 之 好 樂 (乐) 甚 ，則 齊 (齐) 國 (国) 其 庶 幾 (几) 乎 !
1.1. Zhuang Bao – Cong Po menemui Meng Zi – Bing Cu dan barkata, “Ketika Bao – Po menemui raja, baginda berkata kepada Bao – Po bahwa ia suka musik. Bao – Po tidak dapat memberi pandangan bagaimana bila raja suka musik?”.
Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Kalau benar-benar raja menyukai musik, ada harapan Negeri Qi – Cee sejahtera.”

他 日 ，見 (见) 於 (于) 王 曰 ，
王 嘗 (尝) 語 (语) 莊 (庄) 子 以 好 樂 (乐) ，有 諸 (诸) ?
王 變 (变) 乎 色 ，
曰 ：寡 人 非 能 好 先 王 之 樂 (乐) 也 ，
直 好 世 俗 之 樂 (乐) 耳 。
1.2. Hari lain tatkala bertemu raja, Meng Zi – Bing Cu bertanya, “Benarkah baginda berkata kepada Zhuang Zi – Cong Cu bahwa baginda menyukai musik?” Raja malu dan berubah wajahnya, lalu berkata, “Aku tidak dapat menyukai musik raja-raja purba, melainkan hanya menyukai musik jaman sekarang ini.”

曰 ：王 之 好 樂 (乐) 甚 ，則 齊 (齐) 其 庶 幾 (几) 乎 !
今 之 樂 (乐) 由 古 之 樂 (乐) 也 。
1.3. “Bila benar-benar baginda menyukai musik, Negeri Qi – Cee ada harapan beroleh sejahtera. Sesungguhnya sama saja musik jaman sekarang atau jaman kuno itu.”

曰 ：可 得 聞 (闻) 與 (与) ?
曰 ：獨 (独) 樂 (乐) 樂 (乐) ，與 (与) 人 樂 (乐) 樂 (乐) ，孰 樂 (乐) ?
曰 ：不 若 與 (与) 人 。
曰 ：與 (与) 少 樂 (乐) 樂 (乐) ，與 (与) 眾 (众) 樂 (乐) 樂 (乐) ，
孰 樂 (乐) ? 曰 ：不 若 與 (与) 眾 (众) 。
1.4. “Bolehkah aku mendapat keterangan?”
“Lebih menyenangkan manakah bermain musik seorang diri atau bersama-sama?”
“Lebih menyenangkan bersama-sama”
“Lebih menyenangkan bersama-sama hanya dengan beberapa orang saja atau dengan banyak orang?”
“Tentu menyenangkan bersama-sama dengan banyak orang!”

臣 請 (请) 為 (为) 王 言 樂 (乐) ：
1.5. “Kini perkenankanlah aku membicarakan hal musik.

今 王 鼓 樂 (乐) 於 (于) 此 ，
百 姓 聞 (闻) 王 鐘 (钟) 鼓 之 聲 (声) ，
管 籥 (龠) 之 音 ，舉 (举) 疾 首 蹙 頞 而 相 告 曰 ：
吾 王 之 好 鼓 樂 (乐) ，夫 何 使 我 至 於 (于) 此 極 (极) 也 ?
父 子 不 相 見 (见) ，兄 弟 妻 子 離 (离) 散 。
今 王 田 獵 (猎) 於 (于) 此 ，百 姓 聞 (闻) 王 車 (车) 馬 (马) 之 音 ，
見 (见) 羽 旄 之 美 ，舉 (举) 疾 首 蹙 頞 而 相 告 曰 ：
吾 王 之 好 田 獵 (猎) ，夫 何 使 我 至 於 (于) 此 極 (极) 也 ?
父 子 不 相 見 (见) ，兄 弟 妻 子 離 (离) 散 。
此 無 (无) 他 ，不 與 (于) 民 同 樂 (乐) 也 。
1.6. “Umpama sekarang baginda menabuh musik dan rakyat mendengar suara tambur, lonceng, peluit dan seruling merasa pening dan dengan mengerutkan dahinya saling berkata. ‘Raja kita dapat bergembira dengan tambur dan alat musik, mengapakah menyuruh kita dalam keadaan sesengsara ini? Ayah dengan anak tak dapat bertemu； kakak, adik, isteri serta anak bercerai-berai.’ Begitu pula kalau baginda sekarang berburu, rakyat yang mendengar suara kereta dan kuda serta melihat bendera dan panji-panji yang indah berkibar-kibar merasa pening dan dengan mengerutkan dahinya saling berkata. ‘Raja kita dapat bersukaria berburu, mengapakah menyuruh kita dalam keadaan sengsara ini? Ayah dengan anak tak dapat bertemu； kakak, adik, istri serta anak bercerai-berai.’ Ini tentulah karena sang raja tidak dapat bersama-sama rakyat merasakan kesenangan itu.

今 王 鼓 樂 (乐) 於 (于) 此 ，
百 姓 聞 (闻) 王 鐘 (钟) 鼓 之 聲(声) ，
管 籥 (龠) 之 音 ，舉 (举) 欣 欣 然 有 喜 色 而 相 告 曰 ：
吾 王 庶 幾 (几) 無 (无) 疾 病 與 (与) ? 何 以 能 鼓 樂 (乐) 也 ?
今 王 田 獵 (猎) 於 (于) 此 ，百 姓 聞 (闻) 王 車 (车) 馬 (马) 之 音 ，
見 (见) 羽 旄 之 美 ，舉 (举) 欣 欣 然 有 喜 色 而 相 告 曰 ：
吾 王 庶 幾 (几) 無 (无) 疾 病 與 (与) ?
何 以 能 田 獵 (猎) 也 ?
此 無 (无) 他 ，與 (与) 民 同 樂 (乐) 也 。
1.7. “Sebaliknya, umpama sekarang baginda menabuh alat musik dan rakyat yang mendengar suara tambur, lonceng, peluit dan seruling merasa gembira dan dengan wajah berseri-seri saling berkata, ‘Raja kita niscaya dalam keadaan sehat, kalau sakit bagaimanakah dapat menabuh musik?’ Begitu pula kalau sekarang baginda pergi berburu, rakyat yang mendengar suara kereta dan kuda serta melihat bendera dan panji-panji yang indah berkibar-kibar, merasa gembira dan dengan wajah berseri-seri saling berkata, ‘Raja kita niscaya dalam keadaan sehat, kalau sakit bagaimanakah dapat berburu?’ Ini tentulah karena sang raja dapat bersama-sama rakyat menikmati kesenangan itu.

今 王 與 (与) 百 姓 同 樂 (乐) ，則 王 矣 。
1.8. “maka sekarang hendaklah baginda berusaha agar dapat merasakan kesenangan bersama-sama rakyat, dengan demikian baginda akan dapat menjadi raja besar.”

齊 宣 王 問 (闻) 曰 ：文 王 之 囿 方 七 十 里 ，有 諸 (诸) ?
孟 子 對 (对) 曰 ：於 (于) 傳 (传) 有 之 。
2.1. Raja Xuan – Swan dari Negeri Qi – Cee bertanya, “Raja Wen – Bun (pendiri dinasti Zhou – Ciu) mempunyai taman seluas tujuh puluh Li – Li (1 Li – Li = ½ Km), benarkah ini?”
Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Demikian tercatat dalam hikayat.”

曰 ： 若 是 其 大 乎 ?
曰 ： 民 猶 (犹) 以 為 (为) 小 也 。
曰 ： 寡 人 之 囿 方 四 十 里 ，民 猶 以 為 (为) 大 ， 何 也 ?
曰 ： 文 王 之 囿 方 七 十 里 ，芻 (刍) 蕘 (荛) 者 往 焉 ，
雉 兔 者 往 焉 ，與 (与) 民 同 之 。 民 以 為 (为) 小 ，不 亦 宜 乎 ?
2.2. “Benarkah seluas itu?”
“Rakyat menganggap masih terlalu sempit!”
“Taman kami hanya empat puluh Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) luasnya, mengapakah rakyat menganggapnya terlalu luas?” “Benar Raja Wen – Bun mempunyai taman seluas tujuh puluh Li – Li (1 Li – Li = ½ Km), tetapi memperkenankan rakyatnya datang ke situ memotong rumput, kayu bakar, atau berburu kelinci dan ayam hutan. Jadi taman itu dipergunakan bersama-sama rakyat. Kalau rakyat menganggapnya terlalu sempit, bukankah sudah layak?”

臣 始 至 於 (于) 境 ，問 (问) 國 (国) 之 大 禁 ，然 後 (后) 敢 入 。
臣 聞 (闻) 郊 關 (关) 之 內 有 囿 方 四 十 里 ，
殺 (杀) 其 麋 鹿 者 如 殺 (杀) 人 之 罪 。
則 是 方 四 十 里 ，為 (为) 阱 於 (于) 國 (国) 中 。
民 以 為 (为) 大 ，不 亦 宜 乎 ?
2.3. “Tatkala aku sampai di tapal batas negeri ini, aku bertanya-tanya apakah larangan-larangan keras yang ada, barulah berani masuk kemari. Kudengar di negeri ini ada sebuah taman yang empat puluh Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) luasnya；dan ada peraturan yang menyatakan bahwa barang siapa berani membunuh kijang atau binatang lain yang ada di dalamnya, akan dihukum seperti membunuh manusia. Maka tempat yang luas empat puluh Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) ini, bukankah merupakan jebakan di dalam sebuah negeri? Kalau rakyat menganggapnya terlalu luas, bukankah sudah layak?”

齊 (齐) 宣 王 問 (问) 曰 ：交 鄰 (邻) 國 (国) 有 道 乎 ?
孟 子 對 (对) 曰 ：有 。
惟 仁 者 為 (为) 能 以 大 事 小 ，
是 故 湯 (汤) 事 葛 ，文 王 事 昆 夷 ，
惟 智 者 為 (为) 能 以 小 事 大 ，
故 大 王 事 獯 鬻 ，句 踐 (践) 事 吳 。
3.1. Raja Xuan – Swan dari Negeri Qi – Cee bertanya, “Adakah Jalan Suci bagi perhubungan dengan negeri tetangga?”
Meng Zi – Meng Zi menjawab, “Ada! Tetapi hanya orang yang berperi Cinta Kasihlah menjadi raja sebuah negeri besar mau bekerja bagi negeri kecil, seperti Raja Tang – Thong mau bekerja bagi Negeri Ge – Kat, (Meng Zi – Bing Cu III. B. 5) atau Raja Wen – Bun mau bekerja bagi Negeri Kun Yi – Khun I.
Begitu pula hanya raja yang bijaksanalah menjadi Raja sebuah negeri kecil mau bekerja bagi negeri besar, seperti Raja Tai – Thai mau bekerja bagi Negeri Xun Yu – Hun Yok atau Raja Gou Jian – Koo Cian mau bekerja bagi Negeri Wu – Go.

以 大 事 小 者 ，樂 (乐) 天 者 也 ；
以 小 事 大 者 ，畏 天 者 也 。
樂 (乐) 天 者 保 天 下 ，畏 天 者 保 其 國 (国) 。
3.2. “Yang besar mau bekerja bagi yang kecil, itu menunjukkan selalu gembira di dalam Tian – Thian Yang Maha Esa； yang kecil mau bekerja bagi yang besar itu menunjukkan takut akan Tian – Thian Yang Maha Esa. Yang selalu gembira di dalam Tian – Thian Yang Maha Esa dapat melindungi dunia dan yang takut akan Tian – Thian Yang Maha Esa dapat melindungi negerinya.

《詩 (诗)》 雲 (云) ：畏 天 之 威 ，於 (于) 時 (时) 保 之 。
3.3. “Di dalam Kitab Sanjak tertulis ‘Takut akan Kemuliaan Tian – Thian Yang Maha Esa memberi perlindungan sepanjang masa.’ (Shi Jing – Si King IV. I A. 7. 3)

王 曰 ：大 哉 言 矣 ! 寡 人 有 疾 ，寡 人 好 勇 。
3.4. Raja berkata, “Sungguh kata-kata yang hebat! Sayang kami punya cacat, kami terlalu suka akan Keberanian.”

對 (对) 曰 ：王 請 (请) 無 (无) 好 小 勇 。
夫 撫 (抚) 劍 (剑) 疾 視 (视) 曰 ，彼 惡 (恶) 敢 當 (当) 我 哉 ，
此 匹 夫 之 勇 ，敵 (敌) 一 人 者 也 。 王 請 (请) 大 之 !

3.5. “Kalau begitu janganlah baginda menyukai Keberanian yang picik. Kalau orang dengan mudah melayangkan pedang, melototkan mata dan berkata, ‘Siapa berani melawan aku?’ Inilah keberanian orang biasa saja. Ia hanya dapat melawan satu orang. Hendaklah baginda menyukai Keberanian yang besar.

《詩 (诗)》 雲 (云) ：王 赫 斯 怒 ，爰 整 其 旅 ，
以 遏 徂 莒 ， 以 篤 (笃) 周 祜 ，以 對 (对) 於 (于) 天 下 。
此 文 王 之 勇 也 。
文 王 壹 (一) 怒 而 安 天 下 之 民 。
3.6. “Di dalam Kitab Sanjak tertulis, ‘Sungguh besar murka baginda, disiap-siagakan bala tentaranya, menghadang jalan barisan musuh yang membela negeri yang lemah, menjunjung kehormatan Negeri Zhou – Ciu demi kepentingan dunia.’ Demikianlah Keberanian Raja Wen – Bun. Dengan hanya sekali marah dapat memberi sentosa rakyat di dunia. (Shi Jing – Si King III. 1. 7. 5).

《書 (书)》 曰 ：天 降 下 民 ，作 之 君 ，作 之 師 。
惟 曰 其 助 上 帝 ，寵 (宠) 之 四 方 。
有 罪 無 (无) 罪 ，惟 我 在 ，天 下 曷 敢 有 越 厥 志 ?
一 人 衡 行 於 (于) 天 下 ，武 王 恥 (耻) 之 。
此 武 王 之 勇 也 。 而 武 王 亦 一 怒 而 安 天 下 之 民 。
3.7. Di dalam Kitab Shu Jing – Su King tertulis, ‘Tian – Thian YME menurunkan manusia, ada yang dijadikan raja, ada yang dijadikan guru, dengan maksud dapat membantu pekerjaan Tian – Thian Yang Maha Tinggi mencintai segenap umat di empat penjuru. Yang berbuat dosa maupun yang tidak berbuat dosa terserahkah kepadaku. Maka siapakah di dunia ini yang berani berbuat kejahatan?’ Tetapi saat itu ada seorang yang berani berbuat jahat (Raja Zhou – Tiu), maka sangat malulah Raja Wu – Bu. Demikianlah Keberanian Raja Wu – Bu, sekali beliau marah, rakyat di seluruh dunia dapat diselamatkan.

今 王 亦 一 怒 而 安 天 下 之 民 ， 民 惟 恐 王 之 不 好 勇 也 。
3.8. “Sekarang hendaklah baginda dapat dengan sekali marah menyelamatkan rakyat di dunia；hanya saja, rakyat khawatir baginda tidak mempunyai Keberanian semacam itu.”

齊 (齐) 宣 王 見 (见) 孟 子 於 (于) 雪 宮 。
王 曰 ：賢 (贤) 者 亦 有 此 樂 (乐) 乎 ?
孟 子 對 (对) 曰 ：有 。 人 不 得 ，則 (则) 非 其 上 矣 。
4.1. Raja Xuan – Swan dari Negeri Qi – Cee menemui Meng Zi – Bing Cu di istana Salju. Raja bertanya, “Dapatkah orang Bijaksana menikmati semacam ini?”
Meng Zi – Bing Cu menjawab, Dapat. Tetapi ingatlah orang yang tidak ikut menikmatinya akan menyesali atasannya.

不 得 而 非 其 上 者 ，非 也 ；
為 (为) 民 上 而 不 與 (与) 民 同 樂 (乐) 者 ，亦 非 也 。
4.2. “Tidak ikut menikmati lalu menyesali atasannya, itu memang salah；tetapi pembesar yang tidak dapat mengajak rakyatnya bersama-sama bahagia, lebih besarlah kesalahannya.

樂 (乐) 民 之 樂 (乐) 者 ，民 亦 樂 (乐) 其 樂 (乐) ；
憂 (忧) 民 之 憂 (忧) 者 ，民 亦 憂 (忧) 其 憂 (忧) 。
樂 (乐) 以 天 下 ，憂 (忧) 以 天 下 ，然 而 不 王 者 ，未 之 有 也 。
4.3. “Kalau pembesar gembira dalam hal yang menggembirakan rakyat, rakyatpun akan gembira dalam hal yang menggembirakan pembesarnya. Kalau pembesar merasa duka akan hal yang mendukakan rakyat, niscaya rakyat pun akan merasa duka dalam hal yang mendukakan pembesarnya. Maka orang yang gembira bersama rakyat di dunia dan merasa duka bersama rakyat di dunia, kalau ia tidak menjadi raja besar, belum pernah ada.

昔 者 齊 (齐) 景 公 問 (问) 於 (于) 晏 子 曰 ：
吾 欲 觀 (观) 於 (于) 轉 (转) 附 ，朝 儛 ，
遵 海 而 南 ，放 於 (于) 琅 邪 。
吾 何 脩 (修) 而 可 以 比 於 (于) 先 王 觀 (观) 也 ?
4.4. Dahulu Raja muda Jing – King dari Negeri Qi – Cee pernah bertanya kepada menteri Yan Zi – Yan Cu, ‘Aku ingin melakukan pemeriksaan ke daerah Zhuan Fu – Cwan Hu, Chao Wu – Tiau Bu terus menyusur pantai ke Selatan sehingga ke daerah Lang Ye – Long Ya. Bagaimanakah agar kami dapat melakukan, sebagai raja-raja dahulu melakukan pemeriksaan?’ (Meng Zi – Meng Zi VI B. 7/2)

晏 子 對 (对) 曰 ：善 哉 問 (问) 也 !
天 子 適 (适) 諸 (诸) 侯 曰 巡 狩 ，巡 狩 者 巡 所 守 也 ；
諸 (诸) 侯 朝 於 (于) 天 子 曰 述 職 (职) ，
述 職 (职) 者 述 所 職 (职) 也 ，無 (无) 非 事 者 。
春 省 耕 而 補 (补) 不 足 ，秋 省 斂 而 助 不 給 (给) 。
夏 諺 (谚) 曰 ：吾 王 不 遊 (游) ，吾 何 以 休 ?
吾 王 不 豫 ，吾 何 以 助 ?
一 遊 (游) 一 豫 ，為 (为) 諸 (诸) 侯 度 。
4.5. Yan Zi – Yan Cu menjawab, Shan Zai – Sian Cai! Sungguh pertanyaan yang baik. Perjalanan raja memeriksa para raja muda dinamai pemeriksaan. Raja menjadi pemeriksa atas pekerjaan-pekerjaan yang harus diperiksanya. Perjalanan raja muda menghadap kepada raja, dinamai laporan. Mereka melaporkan hal-hal yang perlu dilaporkan. Jadi bukannya tanpa maksud. Pada musim semi, diperiksa sawah-sawah yang dibajak dan memberi bantuan kepada yang tidak berkecukupan (bibit).
Pada musim rontok, diperiksanya orang-orang memungut hasil bumi dan memberi bantuan bagi mereka yang tidak berkecukupan. Ada sebuah pepatah dari jaman Dinasti Xia – He, ‘Bila rajaku tidak melakukan perjalanan, bagaimanakah aku dapat bersuka? Bila rajaku tidak mengadakan pemeriksaan, bagaimanakah aku dapat beroleh bantuan? Sekali perjalanan sekali pemeriksaan, jadilah beliau teladan bagi para raja-muda. (Shu Jing – Su King II. 1. 8. 9)

今 也 不 然 ：師 (师) 行 而 糧 (粮) 食 ， 飢 (饥) 者 弗 食 ，勞 者 弗 息 。
睊 睊 胥 讒 (谗) ，民 乃 作 慝 。
方 命 虐 民 ，飲 (饮) 食 若 流 。
流 連 (连) 荒 亡 ，為 (为) 諸 (诸) 侯 憂 (忧) 。
4.6. Tetapi, sekarang tidaklah demikian. Mereka dengan barisan pengawalnya hanya menghabiskan perbekalan sehingga mengakibatkan yang menderita kelaparan bertambah tidak mendapat makan, yang sudah berjerih payah tidak beroleh istirahat. Rakyat hanya dapat mengomel dan saling memandang dengan hati penasaran. Mereka sungguh melanggar Firman, menyengsarakan rakyat, menghambur- hamburkan minuman dan makanan, memperturutkan arus, menyia-nyiakan waktu, liar dan sesat, sehingga menyusahkan para raja muda.

從 (从) 流 下 而 忘 反 謂 (谓) 之 流 ，
從 (从) 流 上 而 忘 反 謂 (谓) 之 連 (连) ，
從 (从) 獸 (兽) 無 (无) 厭 (厌) 謂 (谓) 之 荒 ，
樂 (乐) 酒 無 (无) 厭 (厌) 謂 (谓) 之 亡 。
4.7. “Memperturutkan sifat-sifat rendah dan tidak ingat kembali, itulah yang dinamai memperturutkan arus. Memperturutkan angan-angan meninggi dan tidak ingat kembali, itulah yang dinamai menyia-nyiakan waktu. Suka berburu tanpa jemu-jemuan, itulah yang dinamai liar. Gemar akan arak tanpa jemu-jemunya, itulah yang dinamai sesat.

先 王 無 (无) 流 連 (连) 之 樂 (乐) ，荒 亡 之 行 。
4.8. “Raja-raja jaman dahulu tidak suka memperturutkan arus dan menyia-nyiakan waktu, dan tidak melakukan perbuatan liar dan sesat.

惟 君 所 行 也 。
4.9. “Nah sekarang apa yang beginda akan lakukan?”

景 公 說 (说) ，大 戒 於 (于) 國 (国) ，出 舍 於 (于) 郊 。
於 (于) 是 始 興 (兴) 發 (发) 補 (补) 不 足 。
召 大 師 (师) 曰 ：為 (为) 我 作 君 臣 相 說 (说) 之 樂 (乐) !
蓋 (盖) 《徵 招》 《脚 (腳 角) 招》 是 也 。
其 詩 (诗) 曰 ：畜 君 何 尤 ?
畜 君 者 ，好 君 也 。
4.10. Rajamuda Jing – King merasa gembira lalu menyiarkan maklumat ke seluruh negeri dan bekerja keras sehingga membuat tempat bermalam di luar kota. Sejak itu baginda membuka gudangnya untuk memberi Bantuan kepada rakyat yang tidak berkecukupan, dan dipanggillah guru besar musik, diperintahkan, ‘Ciptakanlah aku sebuah lagu yang dapat menggembirakan hubungan raja dengan menteri-menteri. ‘Demikianlah kemudian timbul lagu Zhi Shao – Ti Siau dan Jue Shao – Kak Siau yang di dalam sanjaknya antara lain tertulis, ‘Dapat mencegah raja apa salahnya?’ Yang mencegah rajanya dialah mencintainya.

齊 (齐) 宣 王 問 (问) 曰 ：人 皆 謂 (谓) 我 毀 明 堂 。
毀 諸 (诸) ? 已 乎 ?
5.1. Raja Xuan – Swan dari Negeri Qi – Cee bertanya, “Orang-orang berkata aku harus membongkar Istana Ming Tang – Bing Tong. Bagaimanakah pendapat Bapak?”

孟 子 對 (对) 曰 ：夫 明 堂 者 ，王 者 之 堂 也 。
王 欲 行 王 政 ，則 (则) 勿 毀 之 矣 。
5.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Adapun Ming Tang – Bing Tong itu ialah ruangan kerja bagi seorang raja. Bila baginda akan menjalankan pemerintahan kerajaan yang benar, tidak perlu dibongkar.”

王 曰 ：王 政 可 得 聞 (闻 與 (与) ?
對 (对) 曰 ：昔 者 文 王 之 治 岐 也 ，耕 者 九 一 ，
仕 者 世 祿 (禄) ，關 (关) 市 譏 (饥) 而 不 征 ，
澤 (泽) 梁 無 (无) 禁 ，罪 人 不 孥 。
老 而 無 (无) 妻 曰 鰥 (鳏) 。 老 而 無 (无) 夫 曰 寡 。
老 而 無 (无) 子 曰 獨 (独) 。 幼 而 無 (无) 父 曰 孤 。
此 四 者 ，天 下 之 窮 (穷) 民 而 無 (无) 告 者 。
文 王 發 (发) 政 施 仁 ，必 先 斯 四 者 。
《詩 (诗)》 雲 (云) ：哿 矣 富 人 ，哀 此 煢 (茕) 獨 (独) 。
5.3. “Bolehkah aku mendengar hal pemerintahan kerajaan yang benar?” “Dahulu kala ketika Raja Wen – Bun memerintah di daerah Qi – Ki, hanya memungut sepersembilan hasil pertanian. Orang-orang yang pernah menjabat suatu pekerjaan beroleh pensiun. Di pintu-pintu kota dan pasar hanya dijaga untuk memeriksa kalau-kalau ada orang bermaksud jahat, tidak untuk memungut bea barang-barang yang dibawanya. Orang-orang pun diperkenankan menangkap ikan di tebat-tebat yang ada di daerah itu. Orang-orang yang berbuat jahat diadili dengan tidak menyangkutkan anak istrinya. Orang tua yang sudah tidak beristeri dinamai janda laki-laki, orang tua yang sudah tidak bersuami dinamai janda perempuan, orang tua yang tidak mempunyai anak dinamai sebatang kara dan anak yang sudah tidak berbapak dinamai yatim. Ke empat jenis orang inilah orang-orang yang paling sengsara dan tidak ada tempat untuk meminta pertolongan, maka Raja Wen – Bun dalam menjalankan pemerintahan yang mengutamakan Cinta Kasih； mendahulukan ke empat jenis orang ini. Di dalam Kitab Shi Jing – Si King tertulis, ‘Masih bahagia orang yang kaya, namun sungguh menyedihkan nasib orang sebatang kara.’” (Shi Jing – Si King II. 4. 8. 13).

王 曰 ：善 哉 言 乎 !
王 曰 ： 王 如 善 之 ，則 (则) 何 為 (为) 不 行 ?
王 曰 ： 寡 人 有 疾 ， 寡 人 好 貨 (货)
對 (对) 曰 ：昔 者 公 劉 (刘) 好 貨 (货) ，
《詩 (诗)》 雲 (云) ：乃 積 (积) 乃 倉 (仓) ，
乃 裹 餱 糧 (粮) ，於 (于) 橐 於 (于) 囊 。 思 戢 用 光 。
弓 矢 斯 張 (张) ，干 戈 戚 揚 (扬) ，爰 方 啟 (启) 行 。
故 居 者 有 積 (积) 倉 (仓) ，行 者 有 裹 囊 也 ，
然 後 (后) 可 以 爰 方 啟 (启) 行 。
王 如 好 貨 (货) ，與 (与) 百 姓 同 之 ，於 (于) 王 何 有 ?
5.4. Raja berkata, “Shan Zai – Sian Cai, sungguh kata-kata yang bagus!”
“Bila baginda merasa itu baik, mengapakah tidak mau menjalankannya?”
“Aku punya cacat terlalu suka akan harta.”
“Dahulu Pangeran Liu – Lau juga sangat suka akan harta. Di dalam Kitab Shi Jing – Si King tertulis, ‘Pekarangan penuh timbunan padi, gudang padat dengan beras, dibungkuslah perbekalan kering dalam kantung dan karung. Bercitalah ia menjadikan negerinya jaya, disiapkan busur dan anak panah, perisai, tombak serta senjata； dan berangkatlah ke tempat baru beserta rakyatnya.’ (Meng Zi – Bing Cu III. 2. 4. 1). Dengan di rumah sudah sedia padi dan beras, diperjalanan cukup perbekalan； maka baharulah berangkat ke tempat tujuan. Bila baginda di dalam suka akan harta dapat menarik faedahnya bersama rakyat. Niscaya baginda akan menjadi raja yang besar tanpa kesukaran.”

王 曰 ：寡 人 有 疾 ，寡 人 好 色 。
對 (对) 曰 ：昔 者 大 王 好 色 ，愛 厥 妃 。
《詩 (诗)》 雲 (云) ：古 公 亶 父 ，來 (来) 朝 走 馬 (马) ，
率 西 水 滸 (浒) ，至 於 (于) 岐 下 。
爰 及 姜 女 ，聿 來 (来) 胥 宇 。
當 (当) 是 時 (时) 也 ， 内 無 (无) 怨 女 ，外 無 (无) 曠 (旷) 夫 。
王 如 好 色 ，與 (与) 百 姓 同 之 ，於 (于) 王 何 有 ?
5.5. Raja berkata, “Aku ini masih punya cacat lain, aku sangat menyukai paras elok.” Pada jaman dahulu Raja Tai – Thai (Zhong Yong – Tiong Yong XVII) juga menyukai paras elok. Ia sangat mencintai kekasihnya. Di dalam Kitab Shi Jing – Si King tertulis, ‘Demikianlah Gu Gong Dan Fu – Ko Kong Than Hu, pagi benar datang dengan kudanya melarikan diri. Larilah ke Barat sepanjang sungai sampai di bawah Bukit Qi – Ki. Bersama Jiang – Kiang kekasihnya, (Meng Zi – Bing Cu III. 1. 3. 2).
Tetapi pada saat itu di rumah rakyat tiada wanita yang menyesali dirinya dan diluar tiada laki-laki yang terlunta. Bila baginda dalam menyukai paras elok dapat memberi faedah bagi semua rakyat, apakah yang menyukarkan baginda menjadi raja besar?”

孟 子 謂 (为) 齊 (齐) 宣 王 曰 ：
王 之 臣 有 託 (托) 其 妻 子 於 (于) 其 友 ，而 之 楚 遊 (游) 者 。
比 其 反 也 ，則 (则) 凍 (冻) 餒 (馁) 其 妻 子 ，則 (则) 如 之 何 ?
王 曰 ：棄 (弃) 之 。
6.1. Meng Zi – Meng Zi berkata kepada Raja Xuan – Swan dari Negeri Qi – Cee, “Bila diantara menteri baginda ada yang terpaksa menitipkan anak-isterinya kepada salah seorang kawan karena ia harus melakukan perjalanan ke Negeri Chu – Cho, ketika ia kembali didapati anak-isterinya menderita kelaparan dan kedinginan；apakah yang harus dilakukan?” Raja menjawab, “Putuskan hubungan!”

曰 ：士 師 (师) 不 能 治 士 ，則 (则) 如 之 何 ? 王 曰 ：已 之 。
6.2. “Bila pembesar penjara baginda tidak mengatur orang-orangnya, apakah yang akan baginda lakukan?” Raja menjawab, “Kupecat dia!”

曰 ：四 境 之 内 不 治 ，則 (则) 如 之 何 ? 王 顧 (顾) 左 右 而 言 他 。
6.3. “Di empat penjuru Negara ini tidak dapat teratur pemerintahannya, apakah yang harus dilakukan?” Raja melihat ke kiri dan ke kanan lalu berbicara hal lain.

孟 子 見 (见) 齊 (弃) 宣 王 曰 ：
所 謂 (谓) 故 國 (国) 者 ，非 謂 (谓) 有 喬 (乔) 木 之 謂 (谓) 也 ，
有 世 臣 之 謂 (谓) 也 。
王 無 (无) 親 (亲) 臣 矣 ，昔 者 所 進 (进) ，今 日 不 知 其 亡 也 。
7.1. Meng Zi – Meng Zi menemui Raja Xuan – Swan dari Negeri Qi – Cee dan berkata, “Adapun yang dinamai negeri yang tua itu bukanlah karena mempunyai pohon-pohon yang tinggi besar, melainkan yang mempunyai menteri yang dapat memangku jabatan turun-temurun. Kini, bahkan menteri yang dekat sajapun baginda tidak mempunyai. Yang kemarin baru memangku jabatan, mungkin hari ini sudah tidak tahu entah kemana lagi.”

王 曰 ：吾 何 以 識 (识) 其 不 才 而 舍 之 ?
7.2. Raja menjawab, “Aku ingin tahu cara mengetahui ketidak-mampuan mereka sehingga tidak usah mengangkatnya.”

曰 ：國 (国) 君 進 (进) 賢 (贤) ，如 不 得 已 ，
將 (将) 使 卑 踰 (逾) 尊 ，疏 踰 (逾) 戚 ，可 不 慎 與 (与) ?
7.3. “Seorang raja yang ingin mengangkat seorang yang bijaksana, bila belum mendapatkannya, hendaklah tetap menghormati kedudukan yang disediakan sehingga menarik orang yang di tempat jauh. Bolehkah tidak berhati-hati?

左 右 皆 曰 賢 (贤) ，未 可 也 ；諸 (诸) 大 夫 皆 曰 賢 (贤) ，未 可 也 ；
國 (国) 人 皆 曰 賢 (贤) ，然 後 (后) 察 之 ；
見 (见) 賢 (贤) 焉 ，然 後 (后) 用 之 。
左 右 皆 曰 不 可 ，勿 聽 (听) ；諸 (诸) 大 夫 皆 曰 不 可 ，勿 聽 (听) ；
國 (国) 人 皆 曰 不 可 ，然 後 (后) 察 之 ；
見 (见) 不 可 焉 ，然 後 (后) 去 之 。
7.4. “Bila orang-orang di kanan kiri mengatakan bahwa seseorang itu bijaksana, janganlah dipercaya begitu saja. Bila para pembesar mengatakan bahwa seseorang itu bijaksana, janganlah dipercaya begitu saja.
Bila segenap rakyat mengatakan bahwa seseorang itu bijaksana, maka selidikilah baik-baik. Bila ternyata bijaksana, maka angkatlah dia. Bila orang-orang di kanan kiri mengatakan bahwa seseorang itu tidak boleh diangkat, janganlah didengarkan. Bila para pembesar mengatakan bahwa seseorang itu tidak boleh diangkat, janganlah didengarkan. Bila segenap rakyat mengatakan bahwa seseorang itu tidak boleh diangkat, maka selidikilah baik-baik. Bila ternyata memang tidak boleh diangkat, barulah lepaskan dia. (Lun Yu – Lun Gi XIII. 24).

左 右 皆 曰 可 殺 (杀) ，勿 聽 (听) ；
諸 (诸) 大 夫 皆 曰 可 殺 (杀) ，勿 聽 (听) ；
國 (国) 人 皆 曰 可 殺 (杀) ，然 後 (后) 察 之 ；
見 (见) 可 殺 (杀) 焉 ，然 後 (后) 殺 (杀) 之 。
故 曰 ，國 (国) 人 殺 (杀) 之 也 。
7.5. “Bila orang-orang di kanan-kiri mengatakan bahwa seseorang itu harus dihukum mati, janganlah didengarkan. Bila para pembesar mengatakan bahwa seseorang itu harus dihukum mati, janganlah didengarkan. Bila segenap rakyat mengatakan bahwa seseorang itu harus dihukum mati, maka selidikilah baik-baik. Bila ternyata benar bahwa ia harus dihukum mati, barulah laksanakan. Maka dikatakan bahwa rakyatlah yang menjatuhkan hukuman mati.

如 此 ，然 後 (后) 可 以 為 (为) 民 父 母 。
7.6. “Dengan demikian baharulah raja itu patut dinamai ayah-bunda rakyat.”

齊 (齐) 宣 王 問 (问) 曰 ：
湯 (汤) 放 桀 ，武 王 伐 紂 (纣) ，有 諸 (诸) ?
孟 子 對 (对) 曰 ：於 (于) 傳 (传) 有 之 。
8.1. Raja Xuan – Swan dari Negeri Qi – Cee bertanya, “Benarkah Cheng Tang – Sing Thong menghukum buang Jie – Kiat dan Raja Wu – Bu menghukum Zhou – Tiu?” Meng Zi – Meng Zi menjawab, “Itu tertulis dalam hikayat.”
(Shu Jing – Su King IV. 2,2; V. 1)

曰 ：臣 弒 其 君 可 乎 ?
8.2. “Bolehkah seorang menteri itu membunuh rajanya?”

曰 ：賊 (贼) 仁 者 謂 (谓) 之 賊 (贼) ，
賊 (贼) 義 (义) 者 謂 (谓) 之 殘 (残) ，
殘 (残) 賊 (贼) 之 人 謂 (谓) 之 一 夫 。
聞 (闻) 誅 (诛) 一 夫 紂 (纣) 矣 ，未 聞 (闻) 弒 君 也 。
8.3. “Orang yang merusak peri Cinta Kasih ialah seorang perampok, yang merusak Kebenaran ialah seorang penjahat； siapapun yang berbuat, sama saja. Aku hanya mendengar seorang bernama Zhou – Tiu yang di hukum mati, tetapi bukan seorang menteri yang membunuh rajanya.” (Meng Zi – Bing Cu II A. 7/6).

孟 子 見 (见) 齊 (齐) 宣 王 曰 ：
為 (为) 巨 室 ，則 (则) 必 使 工 師 (师) 求 大 木 。
工 師 (师) 得 大 木 。
則 (则) 王 喜 ，以 為 (为) 能 勝 (胜) 其 任 也 。
匠 人 斵 (斫) 而 小 之 ，則 (则) 王 怒 ，
以 為 (为) 不 勝 (胜) 其 任 矣 。
夫 人 幼 而 學 (学) 之 ，壯 而 欲 行 之 。
王 曰 ：姑 舍 女 所 學 (学) 而 從 (从) 我 ，則 (则) 何 如 ?
9.1. Meng Zi – Bing Cu menemui Raja Xuan – Swan dari Negeri Qi – Cee dan berkata, “Bila baginda hendak mendirikan sebuah gedung besar, niscaya akan menyuruh para pekerja mencari kayu-kayu yang besar. Bila para pekerja sudah mendapatkan kayu-kayu yang besar, tentu bergembiralah baginda karena itu akan memadai untuk membangun gedung yang akan didirikan. Tetapi bila para tukang kayu salah mengerjakan sehingga menjadi kecil-kecil, tentu akan marahlah baginda karena tiada memadai bagunan yang akan didirikan. Demikian pulalah orang belajar dari muda tentu ingin dapat menjalankan setelah dewasa. Tetapi baginda berkata, Tinggalkan apa yang telah kau pelajari, ikuti sajalah caraku.’ Mengapakah demikian?

今 有 璞 玉 於 (于) 此 ，雖 (虽) 萬 (万) 鎰 ，
必 使 玉 人 雕 (彫 琱) 琢 之 。
至 於 (于) 治 國 (国) 家 ，則 (则) 曰 ：
姑 舍 女 所 學 (学) 而 從 (从) 我 ，
則 (则) 何 以 異 (异) 於 (于) 教 玉 人 雕 (彫 琱) 琢 玉 哉 ?
9.2. “Begitu pula bila kini ada sebuah batu Yu – Giok yang indah, yang harganya berlaksa potong emas； niscaya baginda akan menyuruh seseorang pengukir batu Yu – Giok yang benar-benar pandai. Maka demikian pulalah kiranya memerintah suatu Negara； tetapi baginda berkata, “Tinggalkan apa yang telah kau pelajari, ikut sajalah caraku.’ Mengapakah sikap baginda berbeda dengan saat menyuruh ahli pengukir batu Yu – Giok itu?”

齊 (齐) 人 伐 燕 ，勝 (胜) 之 。
10.1. Negeri Qi – Cee menyerang Negeri Yan – Yan dan menang.

宣 王 問 (问) 曰 ：
或 謂 (谓) 寡 人 勿 取 ，或 謂 (谓) 寡 人 取 之 。
以 萬 (万) 乘 之 國 (国) 伐 萬 (万) 乘 之 國 (国) ，
五 旬 而 舉 (举) 之 ， 人 力 不 至 於 (于) 此 。
不 取 ，必 有 天 殃 。 取 之 ， 何 如 ?
10.2. Raja Xuan – Swan dari Negeri Qi – Cee bertanya, “Ada orang yang menyuruhku jangan mengambil Negara itu, ada juga yang menyuruhku untuk mengambilnya. Negeriku yang berkekuatan selaksa kereta perang dapat memukul Negeri Yan – Yan yang berkekuatan selaksa kereta perang pula；hanya dalam waktu lima puluh hari saja. Kalau hanya bersandar kekuatan manusia saja tentu tidak mungkin. Maka kalau tidak kuambil Negara itu, aku khawatir beroleh petaka dari Tian – Thian Yang Maha Esa. Bagaimanakah kalau kuambil?” (Meng Zi – Bing Cu II B. 8).

孟 子 對 (对) 曰 ：取 之 而 燕 民 悅 ，則 (则) 取 之 。
古 之 人 有 行 之 者 ，武 王 是 也 。
取 之 而 燕 民 不 悅 ，則 (则) 勿 取 。
古 之 人 有 行 之 者 ，文 王 是 也 。
10.3. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Ambillah kalau rakyat Negeri Yan – Yan menyukainya. Ini sudah terjadi pada jaman dahulu yang dilakukan oleh Raja Wu – Bu. Kalau rakyat Negeri Yan – Yan tidak menyukai pengambilan itu, janganlah diambil. Ini pernah pula terjadi pada jaman dahulu, yang dilakukan oleh Raja Wen – Bun.

以 萬 (万) 乘 之 國 (国) 伐 萬 (万) 乘 之 國 (国) ，
簞 (箪) 食 壺 漿 (浆) ，以 迎 王 師 (师) 。
豈 (岂) 有 他 哉 ? 避 水 火 也 。
如 水 益 深 ，如 火 益 熱 (热) ，亦 運 (运) 而 已 矣 。
10.4. “Kalau negeri baginda yang berkekuatan selaksa kereta perang dengan mudah dapat memukul negeri yang berkekuatan selaksa kereta perang pula, tentulah karena rakyat negeri itu mau membawa bakul berisi nasi dan cerek berisi minuman menyambut barisan baginda. Mereka berbuat itu ialah seperti orang yang hendak menyingkiri bahaya air dan api；tetapi, kalau kini bahaya air itu makin dalam dan api itu makin panas, mereka akan membalik.”

齊 (齐) 人 伐 燕 ，取 之 。 諸 (诸) 侯 將 (将) 謀 (谋) 救 燕 。
宣 王 曰 ：諸 (诸) 侯 多 謀 (谋) 伐 寡 人 者 ，何 以 待 之 ?
孟 子 對 (对) 曰 ：臣 聞 (闻) 七 十 里 為 (为) 政 於 (于) 天 下 者 ，
湯 (汤) 是 也 ， 未 聞 (闻) 以 千 里 畏 人 者 也 。
11.1. Setelah Negeri Qi – Cee memukul Negeri Yan – Yan dan mengambilnya, para raja muda negeri lain bersama-sama akan menolong Negeri Yan – Yan. Raja Xuan – Swan dari Negeri Qi – Cee bertanya, “Banyak para raja muda akan memukul negeriku. Bagaimanakah harus kuhadapi?” (Meng Zi – Bing Cu VII B. 4/3)
Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Aku mendengar ada seorang raja yang negerinya hanya tujuh puluh Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) luasnya, kemudian dapat merajai dunia. Itulah Cheng Tang – Sing Tong. Tetapi aku belum pernah mendengar ada sebuah negeri yang seribu Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) luasnya takut mendapat serangan.

《書 (书)》 曰 ：湯 (汤) 一 征 ，自 葛 始 。 天 下 信 之 。
東 (东) 面 而 征 ，西 夷 怨 ；南 面 而 征 ，北 狄 怨 。
曰 ， 奚 為 (为) 後 (后) 我 ?
民 望 之 ，若 大 旱 之 望 雲 (云) 霓 也 。
歸 (归) 市 者 不 止 ，耕 者 不 變 (变) 。
誅 (诸) 其 君 而 弔 (吊) 其 民 ，若 時 (师) 雨 降 ，民 大 悅 。
《書 (书)》 曰 ：徯 我 後 (后)，後 (后) 來 (来) 其 蘇 (苏) 。
11.2. “Di dalam Kitab Shu Jing – Su King tertulis, ‘Sekali Cheng Tang – Sing Tong menghukum Negeri Ge – Kat, rakyat dunia menaruh kepercayaan atasnya. Daerah Timur dihukum suku bangsa Yi – I di Barat merasa menyesal. Daerah Selatan dihukum, suku bangsa Di – Tik di Utara merasa menyesal dan berkata, ‘Mengapakah kita dibelakangkan?” (Shu Jing – Su King IV. 2).
Demikianlah rakyat mengharapkan kedatangannya sebagai di musim kemarau mengharapkan awan dan pelangi. Orang-orang di pasar tidak menghentikan pekerjaannya, di sawah tidak menunda pekerjaannya pula. Jadi dengan membunuh raja yang jahat untuk menolong rakyatnya adalah seumpama hujan yang turun pada saatnya, sehingga rakyat bersuka-ria. Di dalam Kitab Shu Jing – Su King tertulis, “aku mengharapkan rajaku, kedatangannya mengembalikan kehidupanku.’
(Shu Jing – Su King IV. 2. 6).

今 燕 虐 其 民 ，王 往 而 征 之 。
民 以 為 (为) 將 (将) 拯 己 於 (于) 水 火 之 中 也 ，
簞 (箪) 食 壺 漿 (浆) ，以 迎 王 師 (师) 。
若 殺 (杀) 其 父 兄 ，係 (繫 系) 累 其 子 弟 ，毀 其 宗 廟 (庙) ，
遷 (迁) 其 重 器 ，如 之 何 其 可 也 ?
天 下 固 畏 齊 (齐) 之 彊 (强) 也 。
今 又 倍 地 而 不 行 仁 政 ，是 動 (动) 天 下 之 兵 也 。
11.3. “Kini sedang rakyat Negeri Yan – Yan menderita tindakan sewenang-wenang, baginda memukulnya. Rakyat menyangka seolah baginda akan dapat menolongnya dari bahaya air dan api, maka mereka mau menyediakan bakul berisi nasi dan cerek berisi minuman menyambut barisan baginda. Tetapi kini yang diperoleh mereka ialah terbunuhnya orang tua dan kakak-kakaknya, teraniaya anak dan adik-adiknya, hancur Miao – Bio leluhurnya, terampas barang pusakanya；apakah yang dapat diharapkan?
Sesungguhnya dunia takut akan kekuatan Negeri Qi – Cee. Tetapi kini setelah menjadi dua kali lipat ternyata masih tidak mau menjalankan pemerintahan yang berdasarkan Cinta Kasih, inilah yang menyebabkan mereka menggerakkan bala tentara.

王 速 出 令 ，反 其 旄 倪 ，止 其 重 器 ，
謀 (谋) 於 (于) 燕 眾 (众) ，置 君 而 後 (后) 去 之 ，
則 (则) 猶 (犹) 可 及 止 也 。
11.4. “kini bila baginda mau mengeluarkan maklumat melepaskan orang tua dan anak-anak yang tertawan, menghentikan perampasan barang-barang pusaka, sungguh-sungguh mau berunding dengan rakyat Negeri Yan – Yan, memperkenankan mereka mengangkat pemimpinnya pula dan menarik mundur pasukan baginda, tentulah dapat meredakan ketegangan ini.”

鄒 (邹) 與 (与) 魯 鬨 (哄) 。 穆 公 問 (问) 曰 ：
吾 有 司 死 者 三 十 三 人 ，而 民 莫 之 死 也 。
誅 (诸) 之 ，則 (则) 不 可 勝 (胜) 誅 (诛) ；
不 誅 (诛) ，則 (则) 疾 視 (视) 其 長 (长) 上 之 死 而 不 救 ，
如 之 何 則 (则) 可 也 ?
12.1. Negeri Zou – Coo berperang melawan Negeri Lu – Lo. Rajamuda Mu – Bok dari Negeri Zou – Coo bertanya, “Aku sudah kehilangan tiga puluh tiga perwira, tetapi belum ada di antara rakyat yang mau berkorban membela mati-matian. Kalau rakyat akan kuhukum mati, tentulah tidak mungkin karena sebanyak itu；tetapi kalau tidak kuhukum mati, mereka tetap menutup mata tidak mau menolong atasannya yang terbunuh. Bagaimanakah baiknya?”

孟 子 對 (对) 曰 ：凶 年 饑 (饥) 歲 (岁) ，
君 之 民 老 弱 轉 (转) 乎 溝 (沟) 壑 ，
壯 (壮) 者 散 而 之 四 方 者 ，幾 (几) 千 人 矣 ；
而 君 之 倉 (仓) 廩 實 (实) ，府 庫 (库) 充 ，
有 司 莫 以 告 ，是 上 慢 而 殘 (残) 下 也 。
曾 子 曰 ：戒 之 戒 之 ! 出 乎 爾 (尔) 者 ，反 乎 爾 (尔) 者 也 。
夫 民 今 而 後 (后) 得 反 之 也 。 君 無 (无) 尤 焉 。
12.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Pada tahun-tahun paceklik dan bahaya kelaparan mengancam, rakyat baginda yang tua dan lemah kedapatan menggeletak mati di selokan-selokan. Para pemudanya yang kuat tersebar ke empat penjuru sampai beribu-ribu jumlahnya. Tetapi pada saat itu gudang baginda penuh dengan padi dan kas Negara penuh dengan uang, namun pembesar-pembesar baginda tidak ada yang memberi laporan. Demikianlah mereka mengalpakan tugas kepada atasan dan kejam terhadap bawahan. Zeng Zi – Cing Cu berkata, ‘Was-was dan hati-hatilah, apa yang keluar dari kamu akan kembali kepadamu.’ Maka, kalau sekarang rakyat melakukan pembalasan, janganlah baginda menyesal. (Meng Zi – Bing Cu II B. 4/2).

君 行 仁 政 ，斯 民 親 (亲) 其 上 ，死 其 長 (长) 矣 。
12.3. Kalau raja dapat menjalankan pemerintahan yang berdasarkan Cinta Kasih, niscaya rakyat akan mencintai atasannya dan bersedia membela para pembesarnya mati-matian.”

滕 文 公 問 (问) 曰 ：滕 ，小 國 (国) 也 ，間 (间) 於 (于) 齊 (齐) 楚 。
事 齊 (齐) 乎 ? 事 楚 乎 ?
13.1. Rajamuda Wen – Bun dari Negeri Teng – Tin bertanya, “Negeri Teng – Tin yang kecil ini terletak antara Negeri Qi – Cee dan Negeri Chu – Cho. Baik berlindung kepada Negeri Qi – Cee ataukah kepada Negeri Chu – Cho?” (Meng Zi – Bing Cu III A. 1)

孟 子 對 (对) 曰 ：是 謀 (谋) 非 吾 所 能 及 也 。
無 (无) 已 ，則 (则) 有 一 焉 ：鑿 (凿) 斯 池 也 ，築 (筑) 斯 城 也 ，
與 (与) 民 守 之 ，效 死 而 民 弗 去 ，則 (则) 是 可 為 (为) 也 。
13.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Keduanya tidak dapat kusarankan. Hanya ada satu cara yang benar. Perdalamlah parit-parit, pertinggilah tembok-tembok kota dan jagalah bersama rakyat. Bersiaplah untuk mati dalam membela, rakyatpun tidak akan meninggalkan. Inilah cara yang sebaik-baiknya.”

滕 文 公 問 (问) 曰 ：齊 (齐) 人 將 (将) 築 (筑) 薛 ，吾 甚 恐 。
如 之 何 則 (则) 可 ?
14.1. Rajamuda Wen – Bun dari Negeri Teng – Tin bertanya, “Orang Negeri Qi – Cee hendak mendirikan benteng di daerah Xue – Siat, sungguh membingungkan aku. Apakah yang harus kulakukan?”

孟 子 對 (对) 曰 ：昔 者 大 王 居 邠 ，狄 人 侵 之 ，
去 之 岐 山 之 下 居 焉 。 非 擇 (择) 而 取 之 ，不 得 已 也 。
苟 為 (为) 善 ，後 (后) 世 子 孫 (孙) 必 有 王 者 矣 。
14.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Pada jaman dahulu Raja Tai – Thai memerintah Negeri Bin – Pien. Kemudian datanglah suku bangsa Di – Tik menyerbunya sehingga terpaksa lari dan menetap di kaki Gunung Qi – Ki. Ini bukan karena ia memilih tempat, melainkan karena sudah tiada pilihan lagi. Tetapi oleh perbuatannya yang baik, maka anak cucunya dapat menjadi raja besar.

君 子 創 (创) 業 (业) 垂 統 (统) ，為 (为) 可 繼 (继) 也 。
若 夫 成 功 ， 則 (则) 天 也 。 君 如 彼 何 哉 ?
彊 (强) 為 (为) 善 而 已 矣 。
14.3. “Seorang Jun Zi – Kun Cu di dalam memulai sesuatu pekerjaan, dengan cita-cita yang diyakini dapat dilanjutkan oleh generasi yang mendatang. Akan hasilnya berserah kepada Tian – Thian. Kini apakah yang sebaiknya baginda lakukan? Sekuat tenagalah berbuat Kebaikan.”

滕 文 公 問 (问) 曰 ：滕 ，小 國 (国) 也 。
竭 力 以 事 大 國 (国) ，則 (则) 不 得 免 焉 。 如 之 何 則 (则) 可 ?
15.1. Rajamuda Wen – Bun dari Negeri Teng – Tin bertanya, “Negeri Teng – Tin ini hanya sebuah negeri kecil. Meski aku sudah berusaha baik-baik mengabdi kepada Negara yang besar, nampak tidak dapat menolong. Apakah yang harus kulakukan?”

孟 子 對 (对) 曰 ：昔 者 大 王 居 邠 ，狄 人 侵 之 。
事 之 以 皮 幣 (币) ，不 得 免 焉 ；事 之 以 犬 馬 (马) ，不 得 免 焉 ；
事 之 以 珠 玉 ，不 得 免 焉 。
乃 屬 其 耆 老 而 告 之 曰 ：狄 人 之 所 欲 者 ，吾 土 地 也 。
吾 聞 (闻) 之 也 ：君 子 不 以 其 所 以 養 (养) 人 者 害 人 。
二 三 子 何 患 乎 無 (无) 君 ? 我 將 (将) 去 之 。
去 邠 ，踰 (逾) 梁 山 ，邑 於 (于) 岐 山 之 下 居 焉 。
邠 人 曰 ：仁 人 也 ，不 可 失 也 。 從 (从) 之 者 如 歸 (归) 市 。
15.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “pada jaman dahulu Raja Tai – Thai memerintah Negeri Bin – Pien, tetapi suku bangsa Di – Tik menyerbunya. Ia mencoba memberikan upeti berupa kulit dan sutera, ternyata tidak dapat menolong. Kemudian ia memberi upeti berupa anjing dan kuda, ternyata juga tidak dapat menolong. Selanjutnya ia memberi upeti mutiara dan batu Yu – Giok, tetapi inipun tidak dapat menolong.
Maka dikumpulkannyalah para tua-tua rakyat dan bertitah, ‘Sudah terang yang diinginkan orang-orang Di – Tik ialah tanahku. Pernah kudengar, bahwa seorang Jun Zi – Kun Cu itu tidak mau demi sekedar dapat memelihara beberapa orang, tetapi membahayakan orang lain. Maka janganlah tuan-tuan bersedih karena tiada raja yang memerintahmu. Aku akan pergi dari sini.’ Maka pergilah ia meninggalkan Negeri Bin – Pien melewati Pegunungan Liang – Liang dan mendirikan kota baru di kaki Gunung Qi – Ki. Orang-orang Negeri Bin – Pien saling berkata, ‘Sungguh ia seorang yang berperi Cinta Kasih! Jangan sampai ia hilang!’ Maka berbondong-bondonglah mereka mengikuti, sebagai orang tergesa-gesa ke pasar.

或 曰 ：世 守 也 ，非 身 之 所 能 為 (为) 也 。 效 死 勿 去 。
15.3. “Sebaliknya ada pula kata-kata, ‘Tanah air harus dijaga dari generasi ke generasi, tidak boleh ditinggalkan sekedar pertimbangan pribadi. Bersiaplah untuk mati, tetapi jangan pergi.’

君 請 (请) 擇 (择) 於 (于) 斯 二 者 。
15.4. “Maka terserah kepada baginda untuk memilih satu diantara dua ini.”

魯 平 公 將 (将) 出 。 嬖 人 臧 倉 (仓) 者 請 (请) 曰 ：
他 日 君 出 ，則 (则) 必 命 有 司 所 之 。
今 乘 輿 (舆) 已 駕 (驾) 矣 ，有 司 未 知 所 之 。 敢 請 (请) 。
公 曰 ：將 (将) 見 (见) 孟 子 。 曰 ：何 哉 ?
君 所 為 (为) 輕 (轻) 身 以 先 於 (于) 匹 夫 者 ，
以 為 (为) 賢 (贤) 乎 ? 禮 (礼) 義 (义) 由 賢 (贤) 者 出 。
而 孟 子 之 後 (后) 喪 (丧) 踰 (逾) 前 喪 (丧) 。
君 無 (无) 見 (见) 焉 ! 公 曰 ：諾 (诺) 。
16.1. Rajamuda Ping – Ping dari Negeri Lu – Lo siap akan bepergian. Zang Cang – Cong Chong, seorang pegawai yang dicintainya, bertanya, “Bila baginda akan bepergian, biasanya tentu sudah memberitahu lebih dahulu kepada sais kemana akan pergi. Kini kereta sudah siap dengan kudanya, tetapi saisnya belum mengetahui ke mana baginda akan pergi. Maka hamba memberanikan diri bertanya. “Raja menjawab, “Aku akan menemui Meng Zi – Bing Cu.” “untuk apa baginda? Mengapakah baginda mau merendahkan diri menemui orang biasa itu? Apakah baginda sangka dia seorang Bijaksana? Kesusilaan dan Kebenaran diutamakan oleh seorang Bijaksana, tetapi Meng Zi – Bing Cu di dalam upacara kematian ibunya baru-baru ini ternyata lebih mewah dari pada upacara kematian ayahnya dahulu. Maka tidak perlukah baginda menemuinya.” (Meng Zi – Bing Cu II B. 7)
Raja menjawab, “Baiklah.”

樂 (乐) 正 子 入 見 (见) ，
曰 ：君 奚 為 (为) 不 見 (见) 孟 軻 (轲) 也 ?
曰 ：或 告 寡 人 曰 ，
孟 子 之 後 (后) 喪 (丧) 踰 (逾) 前 喪 (丧) ，
是 以 不 往 見 (见) 也 。
曰 ：何 哉 ， 君 所 謂 (谓) 踰 (逾) 者 ?
前 以 士 ，後 (后) 以 大 夫 ；
前 以 三 鼎 ，而 後 (后) 以 五 鼎 與 (与) ?
曰 ：否 。 謂 (谓) 棺 槨 (椁) 衣 衾 之 美 也 。
曰 ：非 所 謂 (谓) 踰 (逾) 也 ，貧 (贫) 富 不 同 也 。
16.2. Tidak lama kemudian Yue Zheng Zi – Gak Cing Cu masuk dan bertanya, “Mengapakah baginda tidak jadi menemui Meng Ke – Bing Khoo?” “Ada orang yang memberi tahu aku, bahwa Meng Zi – Bing Cu didalam upacara kematian baru-baru ini lebih mewah dari yang lampau. Inilah yang menyebabkan aku tidak jadi menemuinya.” “Siapakah berkata demikian? Apakah yang baginda anggap terlalu mewah? Apakah karena yang dahulu dilakukan sebagai seorang pegawai rendah dan yang sekarang dilakukan sebagai seorang pembesar. Karena yang dahulu hanya memakai tiga tungku dupa upacara sembahyang dan yang sekarang memakai lima tungku?”
“Bukan! Tetapi karena yang sekarang memakai peti dan pakaian jenazah yang sangat indah.”
“Ini tidak dapat dikatakan terlalu bermewah, tetapi hanya karena perbedaan ketika masih miskin dan sesudah berkecukupan.”

樂 (乐) 正 子 見 (见) 孟 子 ，曰 ：克 告 於 (于) 君 ，
君 為 (为) 來 (来) 見 (见) 也 。
嬖 人 有 臧 倉 (仓) 者 沮 君 ，君 是 以 不 果 來 (来) 也 。
曰 ：行 或 使 之 ，止 或 尼 之 。 行 止 ，非 人 所 能 也 。
吾 之 不 遇 魯 侯 ，天 也 。 臧 氏 之 子 焉 能 使 予 不 遇 哉 ?
16.3. Kemudian Yue Zheng Zi – Gak Cing Cu menemui Meng Zi – Bing Cu dan berkata, “Ke – Khik sudah memberitahukan tentang guru kepada raja, dan raja akan datang kemarin, tetapi dihalang-halangi oleh Zang Cang – Cong Chong, pegawai yang dicintainya itu. Maka raja tidak jadi kemari.” Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Berjalan itu tentu ada yang menyuruh dan berhenti itu tentu ada yang menghalanginya. Tetapi berjalan ataupun berhenti, bukan orang yang dapat menetapkan. Kalau aku tidak dapat bertemu dengan Raja muda Lu – Lo itu, memang Tian – Thian lah menghendakinya. Apakah yang dapat dilakukan oleh orang marga Zang – Cong itu untuk menghalangi pertemuan itu?” (Lun Yu – Lun Gi VII. 23; IX. 5; XIV. 36)

孟 子

MENG ZI – BING CU

II

公 孫 (孙) 醜 (丑)

Gong Sun Chou – Kong Sun Thio

歐 陽 子 文

Bratayana Ongkowijaya, SE, XDS

2012

孟 子 – (BING CU)

JILID II A

公 孫 (孙) 醜 (丑)《上》

Gong Sun Chou (Shang) – Kong Sun Thio (Siang)

公 孫 (孙) 醜 (丑) 問 (问) 曰 ：夫 子 當 (当) 路 於 (于) 齊 (齐) ，
管 仲 ， 晏 子 之 功 ，可 復 (复) 許 (许) 乎 ?
1.1 Gong Sun Chou – Kong Sun Thio bertanya, “Bila guru beroleh jabatan tertinggi di Negeri Qi – Cee, dapatkah pekerjaan-pekerjaan besar seperti yang telah dilakukan oleh Guan Zhong – Kwan Tiong dan Yan Zi – Yan Cu itu terulang kembali?”

孟 子 曰 ：子 誠 (诚) 齊 (齐) 人 也 ，
知 管 仲 ，晏 子 而 已 矣 。
1.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Kamu sungguh-sungguh seorang Negeri Qi – Cee, maka hanya Guan Zhong – Kwan Tiong dan Yan Zi – Yan Cu kamu ketahui.

或 問 (问) 乎 曾 西 曰 ；吾 子 與 (与) 子 路 孰 賢 (贤) ?
曾 西 蹴 然 曰 ：吾 先 子 之 所 畏 也 。
曰 ：然 則 (则) 吾 子 與 (与) 管 仲 孰 賢 (贤) ?
曾 西 艴 然 不 悅 ， 曰 ：爾 (尔) 何 曾 比 予 於 (于) 管 仲 ?
管 仲 得 君 ，如 彼 其 專 (专) 也 ；
行 乎 國 (国) 政 ，如 彼 其 久 也 ； 功 烈 ，如 彼 其 卑 也 。
爾 (尔) 何 曾 比 予 於 (于) 是 ?
1.3. “Dahulu ada seorang bertanya kepada Zeng Xi – Cing See demikian, ‘Antara guru dan Zi Lu – Cu Lo, siapakah lebih Bijaksana?’ Zeng Xi – Cing See dengan wajah gelisah menjawab, ‘Beliau ialah orang yang bahkan sangat dihormati oleh nenekku.’ ‘Tetapi, bagaimanakah kalau guru dibandingkan dengan Guan Zhong – Kwan Tiong, siapakah lebik Bijaksana?’ Zeng Xi – Cing See dengan wajah agak merah dan kurang senang menjawab, ‘Bagaimana kamu berani membandingkan aku dengan Guan Zhong – Kwan Tiong? Guan Zhong – Kwan Tiong mendapat kepercayaan dari raja muda, sehingga ia dapat menjalankan kekuasaan dan mengatur pemerintahan. Ia begitu lama memangku jabatan, tetapi akan jasanya, tidak lebih hanya demikian saja! Mengapakah kamu membandingkan aku dengannya?’

曰 ：管 仲 ，曾 西 之 所 不 為 (为) 也 ，
而 子 為 (为) 我 願 (愿) 之 乎 。
1.4. “Orang semacam Guan Zhong – Kwan Tiong, Zeng Xi – Cing See pun tidak mau menjadikannya sebagai teladan, bagaimanakah sekarang aku akan meneladan kepadanya?”

曰 ：管 仲 以 其 君 霸 ，晏 子 以 其 君 顯 (显) 。
管 仲 ，晏 子 猶 (犹) 不 足 為 (为) 與 (与) ?
1.5. “Guan Zhong – Kwan Tiong dapat mengangkat tuannya menjadi raja muda pemimpin di antara para raja-muda. Yan Zi – Yan Cu dapat memasyurkan nama tuannya. Mengapakah perbuatan sebagai yang telah dilakukan oleh Guan Zhong – Kwan Tiong dan Yan Zi – Yan Cu masih guru anggap tidak mencukupi?”

曰 ：以 齊 (齐) 王 ，由 反 手 也 。
1.6. “Pada saat itu sesungguhnya untuk menjadikan Raja Qi – Cee menjadi raja besar adalah semudah orang membalikkan tapak tangan.”

曰 ：若 是 ，則 (则) 弟 子 之 惑 滋 甚 。
且 以 文 王 之 德 ，百 年 而 後 (后) 崩 ，
猶 (犹) 未 洽 於 (于) 天 下 ；
武 王 ，周 公 繼 (继) 之 ，然 後 (后) 大 行 。
今 言 王 若 易 然 ，則 (则) 文 王 不 足 法 與 (与) ?
1.7. “Keterangan ini menyebabkan murid lebih tidak mengerti. Sedangkan Raja Wen – Bun yang sedemikian besar Kebajikannya dan hidup hampir seratus tahun, belum juga dapat pengaruhnya menjalar ke seluruh dunia. Setelah dilanjutkan Raja Wu – Bu dan Pangeran Zhou – Ciu barulah pengaruhnya itu terlaksana penuh. Kini guru berkata, bahwa untuk mengangkatnya menjadi raja besar adalah sedemikian mudahnya. Apakah jasa-jasa Raja Wen – Bun itu juga masih belum memadai?”

曰 ：文 王 何 可 當 (当) 也 ?
由 湯 (汤) 至 於 (于) 武 丁 ，賢 (贤) 聖 (圣) 之 君 六 七 作 。
天 下 歸 (归) 殷 久 矣 ，久 則 (则) 難 (难) 變 (变) 也 。
武 丁 朝 諸 (诸) 侯 有 天 下 ，猶 (犹) 運 (运) 之 掌 也 。
紂 (纣) 之 去 武 丁 未 久 也 ，其 故 家 遺 俗 ，
流 風 (风) 善 政 ，猶 (犹) 有 存 者 ；
又 有 微 子 ，微 仲 ，王 子 比 干 ， 箕 子 ，
膠 (胶) 鬲 皆 賢 (贤) 人 也 ，
相 與 (与) 輔 (辅) 相 之 ，故 久 而 後 (后) 失 之 也 。
尺 地 莫 非 其 有 也 ，一 民 莫 非 其 臣 也 ，
然 而 文 王 猶 (犹) 方 百 里 起 ，是 以 難 (难) 也 。
1.8. “Siapakah dapat menandingi Raja Wen – Bun? (Kalau ia tidak dapat cepat berhasil itu, ialah karena) sejak Raja Cheng Tang – Sing Tong sampai Raja Wu Ding – Bu Ting telah memerintah enam atau tujuh orang raja suci dan bijaksana；maka seluruh dunia sudah lama tunduk kepada Dinasti Yin – Ien. Karena sudah lama, maka sukarlah terjadi perubahan.
Bahkan Raja Wu Ding – Bu Ting sendiri masih dapat mengumpulkan dan mengatur para raja muda sedunia semudah memutar barang di atas tapak tangan. Pindahnya kekuasaan dari Wu Ding – Bu Ting kepada Zhou – Tiu belum begitu lama, maka keluarga menteri-menteri yang setia serta adat lembaganya, pengaruh pendidikan dan pemerintahan yang baik, masih terpelihara. Bahkan masih ada Wei Zi – Bi Cu, Wei Zhong – Bi Tiong, Pangeran Bi Gan – Pi Kan, Ji Zi – Ki Cu dan Jiao Ge – Kau Khik yang semuanya ialah orang-orang bijaksana； semuanya dengan segenap hati membantunya；maka, membutuhkan waktu lama untuk memusnahkan kekuasaannya. Pada waktu itu tiap jengkal tanah masih menjadi miliknya dan tiap orang tiada yang bukan rakyatnya. Lagi pula pada saat itu Raja Wen – Bun hanya menduduki tanah seluas seratus Li – Li (1 Li – Li = ½ Km), maka sukarlah pekerjaan yang akan dilaksanakan itu. (Lun Yu – Lun Gi XVIII. 1).

齊 (齐) 人 有 言 曰 ：雖 (虽) 有 智 慧 ，不 如 乘 勢 (势) ；
雖 (虽) 有 鎡 基 ，不 如 待 時 (时) 。 今 時 (时) 則 (则) 易 然 也 。
1.9. “Orang Negeri Qi – Cee mempunyai peribahasa, ‘Walaupun punya kecakapan dan kecerdikan, sesungguhnya tidak sebanding dengan yang dapat menggunakan kesempatan. Walaupun punya cangkul dan bajak, sesungguhnya tidak sebanding dengan yang dapat menggunakan musim. Dan saat itu (bagi Guan Zhong – Kwan Tiong) ialah waktu yang sebaik-baiknya.

夏 後 (后)，殷 ，周 之 盛 ，地 未 有 過 (过) 千 里 者 也 ，
而 齊 (齐) 有 其 地 矣 ； 雞 (鸡) 鳴 (鸣) 狗 吠 相 聞 (闻) ，
而 達 (达) 乎 四 境 ，而 齊 (齐) 有 其 民 矣 。
地 不 改 辟 矣 ，民 不 改 聚 矣 ，
行 仁 政 而 王 ，莫 之 能 禦 (御) 也 。
1.10. “Ketika Dinasti Xia – He, Yin – Ien dan Zhou – Ciu sedang jaya-jayanya, tanahnya tidak lebih dari seribu Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) luasnya； sedangkan Negeri Qi – Cee sudah mempunyai tanah seluas itu. Suara ayam berkokok dan anjing menyalak terdengar di mana-mana, sampaipun ke empat penjuru Negara； ini menunjukkan kepadatan penduduk Negeri Qi – Cee. Maka dengan tanpa mengubah batas Negara, tanpa mengubah jumlah penduduk, asalkan dijalankan pemerintahan yang berlandas Cinta Kasih； niscaya dapat menjadi raja besar dan tiada yang dapat menahannya.
(Lun Yu – Lun Gi III. 21)

且 王 者 之 不 作 ，未 有 疏 於 (于) 此 時 (时) 者 也 ；
民 之 憔 悴 於 (于) 虐 政 ，未 有 甚 於 (于) 此 時 (时) 者 也 。
飢 (饥) 者 易 為 (为) 食 ，渴 者 易 為 (为) 飲 (饮) 。
1.11. “Apalagi sudah lama tidak ada raja yang benar-benar menjalankan tugasnya, dan rakyat yang ditindas pemerintahnya tiada yang pernah lebih hebat dari saat itu kesengsaraannya. Orang yang lapar akan puas dengan segala makanan dan orang yang haus akan puas dengan sembarang minuman. (Meng Zi – Bing Cu VII A. 27)

孔 子 曰 ：德 之 流 行 ，速 於 (于) 置 郵 (邮) 而 傳 (传) 命 。
1.12. “Kong Zi – Khong Cu bersabda, ‘Menjalarnya Kebajikan itu sesungguhnya lebih cepat dari kereta atau orang pengantar surat perintah raja.’

當 (当) 今 之 時 (时) ，萬 (万) 乘 之 國 (国) 行 仁 政 ，
民 之 悅 之 ，猶 (犹) 解 倒 懸 (悬) 也 。
故 事 半 古 之 人 ，功 必 倍 之 ，惟 此 時 (时) 為 (为) 然 。
1.13. “Ketika itu ialah saatnya! Bila ada Negara yang mempunyai sepuluh ribu kereta perang, dapat menjalankan pemerintahan yang berlandas Cinta Kasih；niscaya rakyat akan sangat bersuka-ria sebagai orang yang dilepaskan dari tiang gantungan. Maka saat itu bila dapat dilakukan separuh saja dari usaha yang dilakukan orang kuno itu, niscaya hasilnya dapat berlipat-ganda. Dan hanya saat itulah sebaik-baiknya dapat dilaksanakan hal itu.”

公 孫 (孙) 醜 (丑) 問 (问) 曰 ：
夫 子 加 齊 (齐) 之 卿 相 ，得 行 道 焉 ，
雖 (虽) 由 此 霸 王 不 異 (异) 矣 。
如 此 ，則 (则) 動 (动) 心 否 乎 ?
孟 子 曰 ：否 。 我 四 十 不 動 (动) 心 。
2.1. Gong Sun Chou – Kong Sun Thio bertanya, “Bila guru di angkat sebagai perdana menteri Negeri Qi – Cee sehingga dapat melaksanakan Jalan Suci, tidak mengherankan guru akan dapat mengangkat raja disini menjadi raja muda pemimpin di antara para raja muda, bahkan menjadi raja besar. Namun tiadakah sedikitpun kebimbangan hati?” Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Tidak! Sejak usia empat puluh tahun, aku sudah tiada kebimbangan hati.”

曰 ：若 是 ，則 (则) 夫 子 過 (过) 孟 賁 (贲) 遠 (远) 矣 。
曰 ：是 不 難 (难) ，告 子 先 我 不 動 (动) 心 。
2.2. “Kalau begitu guru jauh melampaui Meng Ben – Bing Phun?” “Ini tidak sukar. Gao Zi – Ko Cu itu bahkan lebih mendahului aku mencapai tiada kebimbangan hati.”

曰 ：不 動 (动) 心 有 道 乎 ? 曰 ：有 。
2.3. “Adakah cara memperoleh tiada kebimbangan hati itu?” “Ada.”

北 宮 黝 之 養 (养) 勇 也 ，不 膚 (肤) 撓 (挠) ，不 目 逃 ，
思 以 壹 (一) 豪 (毫) 挫 於 (于) 人 ，若 撻 (挞) 之 於 (于) 市 朝 。
不 受 於 (于) 褐 寬 (宽) 博 ，亦 不 受 於 (于) 萬 (万) 乘 之 君 。
視 (视) 刺 萬 (万) 乘 之 君 ，若 刺 褐 夫 。
無 (无) 嚴 (严) 諸 (诸) 侯 。 惡 (恶) 聲 (声) 至 ，必 反 之 。
2.4. “Bei Gong You – Pak Kiong Yu memelihara Keberaniannya demikian：Ia tidak mengerutkan kulit oleh pukulan atau mengejapkan mata oleh tusukan. Ia berpendapat, bila sehelai rambut saja disinggung orang, ia merasa seperti dipukul dan dimaki di tengah pasar. Ia tidak mau menerima hinaan, biar dari seorang miskin yang berpakaian jembel maupun dari seorang raja yang punya selaksa kereta perang. Baginya, menikam seorang raja yang mempunyai selaksa kereta perang adalah sama saja dengan menikam seorang yang berpakaian jembel. Ia tidak merasa takut biar kepada para raja muda. Bila mendengar kata-kata yang tidak baik, segera membalasnya.

孟 施 舍 之 所 養 (养) 勇 也 ，曰 ：
視 (视) 不 勝 (胜) 猶 (犹) 勝(胜) 也 。
量 敵 (敌) 而 後 (后) 進 (进) ，慮 (虑) 勝 (胜) 而 後 (后) 會 (会) ，
是 畏 三 軍 (军) 者 也 。
舍 豈 (岂) 能 為 (为) 必 勝 (胜) 哉 ?
能 無 (无) 懼 (惧) 而 已 矣 。
2.5. “Meng Shi She – Bing See Sia didalam memelihara Keberaniannya, berkata demikian, ‘Aku memandang kemenangan atau kekalahan itu sama saja. Kalau harus lebih dahulu menimbang-nimbang kekuatan musuh baharu berani maju atau setelah berpikir dapat menang baru menyerbu, ini tandanya takut kepada barisan musuh. Aku tidak dapat memastikan beroleh kemenangan, tetapi aku dapat menjamin tiada rasa takut.’

孟 施 舍 似 曾 子 ，北 宮 黝 似 子 夏 。
夫 二 子 之 勇 ，未 知 其 孰 賢 (贤) ，
然 而 孟 施 舍 守 約 (约) 也 。
2.6. “Meng Shi She – Bing See Sia ini menyerupai Zeng Zi – Cing Cu dan Bei Gong You – Pak Kiong Yu menyerupai Zi Xia – Cu He. Dari kedua orang yang berani ini, belum kuketahui siapa lebih bijaksana. Hanya saja, nampaknya Meng Shi She – Bing See Sia lebih dapat menjaga apa yang lebih perlu.

昔 者 曾 子 謂 (谓) 子 襄 曰 ：子 好 勇 乎 ?
吾 嘗 (尝) 聞 (闻) 大 勇 於 (于) 夫 子 矣 ：
自 反 而 不 縮 (缩) ，雖 (虽) 褐 寬 (宽) 博 ，吾 不 惴 焉 ；
自 反 而 縮 (缩) ，雖 (虽) 千 萬 (万) 人 ，吾 往 矣 。
2.7. “Dahulu Zeng Zi – Cing Cu pernah berkata kepada Zi Xiang – Cu Siang, ‘Kamu suka Keberanian, bukan? Aku pernah dengar Keberanian yang besar dari Guru, Bila Kuperiksa diriKu ternyata tidak pada pihak yang benar, meski kepada seorang miskin yang berpakaian yang buruk, dapatkah Aku tidak merasa gentar? Bila Kuperiksa diriKu ternyata pada pihak yang benar, biar menghadapi beribu-berlaksa orang, Aku akan melawannya.’

孟 施 舍 之 守 氣 (气) ，又 不 如 曾 子 之 守 約 (约) 也 。
2.8. “Disini ternyata, cara Meng Shi She – Bing See Sia memelihara Hawa / Semangatnya belum sebanding dengan cara Zeng Zi – Cing Cu menjadi apa yang lebih perlu.”

曰 ：敢 問 (问) 夫 子 之 不 動 (动) 心 ，
與 (与) 告 子 之 不 動 (动) 心 ，可 得 聞 (闻) 與 (与) ?
告 子 曰 ：不 得 於 (于) 言 ，勿 求 於 (于) 心 ；
不 得 於 (于) 心 ，勿 求 於 (于) 氣 (气) 。
不 得 於 (于) 心 ，勿 求 於 (于) 氣 (气) ， 可 ；
不 得 於 (于) 言 ，勿 求 於 (于) 心 ， 不 可 。
夫 志 ，氣 (气) 之 帥 (帅) 也 ；氣 (气) ，體 (体) 之 充 也 。
夫 志 至 焉 ，氣 (气) 次 焉 。 故 曰 ：持 其 志 ，無 (无) 暴 其 氣 (气) 。
2.9. “Memberanikan bertanya, bagaimanakah hal ketidak bimbingan hati guru dan hal ketidak bimbangan hati Gao Zi – Ko Cu?” “Gao Zi – Ko Cu pernah berkata, ‘Apa yang tidak dapat diterima dalam pembicaraan, janganlah dicarikan pertimbangan pada pikiran； dan apa yang tidak dapat diterima pikiran, janganlah dicarikan pertimbangan pada semangat.’ Hal yang tidak dapat diterima pikiran jangan dicarikan pertimbangan pada semangat, ini masih boleh juga. Tetapi, hal yang tidak dapat diterima dalam pembicaraan jangan dicarikan pertimbangan pada pikiran, ini tidak boleh. Adapun Cita itu ialah panglimanya Semangat, dan Semangat ini ialah hal yang memenuhi jasmani. Maka Cita itulah yang utama dan Semangat itulah yang kedua. Maka dikatakan, ‘Pegang teguhlah Cita dan jangan mengumbar Semangat.”

既 曰 ：志 至 焉 ，氣 (气) 次 焉 ，
又 曰 ：持 其 志 無 (无) 暴 其 氣 (气) 者 ，何 也 ?
曰 ：志 壹 (一) 則 (则) 動 (动) 氣 (气) ，
氣 (气) 壹 (一) 則 (则) 動 (动) 志 也 。
今 夫 蹶 者 趨 (趋) 者 ，是 氣 (气) 也 ，而 反 動 (动) 其 心 。
2.10. “Tadi dikatakan, ‘Cita itulah yang utama dan Semangat itulah yang kedua’, mengapakah dikatakan pula：‘Pegang teguhlah Cita itu jangan mengumbar semangat’?” “Cita yang telah menyatu dapat menggerakkan Semangat, dan Semangat yang telah menyatu dapat menggerakkan Cita. Orang jatuh atau berjalan cepat, itu dikarenakan Semangat, tetapi ternyata mempengaruhi gerak hati/Pikiran.”

敢 問 (问) 夫 子 惡 (恶) 乎 長 (长) ?
曰 ：我 知 言 ，我 善 養 (养) 吾 浩 然 之 氣 (气) 。
2.11. “Memberanikan bertanya, dalam hal apakah guru lebih menang?”
“Aku mengerti makna perkataan, aku baik-baik memelihara Semangat yang menggelora.”

敢 問 (问) 何 謂 (谓) 浩 然 之 氣 (气) ?
2.12. “Memberanikan bertanya, apakah Semangat yang menggelora itu?”

曰 ：難 (难) 言 也 。 其 為 (为) 氣 (气) 也 ，至 大 至 剛 (刚) ，
以 直 養 (养) 而 無 (无) 害 ，則 (则) 塞 於 (于) 天 地 之 閒 (间) 。
2.13. “Itu sukar kukatakan. Semangat itu sangat besar dan sangat kuat. Bila dipelihara benar-benar sehingga tidak terusakkan, ia dapat memenuhi ruang antara langit dan bumi ini.

其 為 (为) 氣 (气) 也 ，配 義 (义) 與 (与) 道 ；無 (无) 是 ，餒 (馁) 也 。
2.14. “Semangat ini adalah jodoh dan pembantu Kebenaran dan Jalan Suci；tanpa itu akan kelaparan.”

是 集 義 (义) 所 生 者 ，非 義 (义) 襲 (袭) 而 取 之 也 。
行 有 不 慊 於 (于) 心 ，則 (则) 餒 (馁) 矣 。
我 故 曰 ，告 子 未 嘗 (尝) 知 義 (义) ，以 其 外 之 也 。
2.15. “Dia tumbuh hidup karena berkumpul dengan Kebenaran yang terus-menerus, bukan karena satu dua kali berbuat Benar. Bila perbuatan tidak benar-benar sesuai dengan hati, akan kelaparan juga. Maka aku berkata bahwa Gao Zi – Ko Cu masih belum tahu jelas akan Kebenaran, karena ia menganggap hal itu sebagai sesuatu di luar dirinya. (Meng Zi – Bing Cu VI A. 5)

必 有 事 焉 而 勿 正 ，心 勿 忘 ，勿 助 長 (长) 也 。
無 (无) 若 宋 人 然 ：
宋 人 有 閔 (闵) 其 苗 之 不 長 而 揠 之 者 ，芒 芒 然 歸 (归) 。
謂 (谓) 其 人 曰 ：今 日 病 矣 ，予 助 苗 長 (长) 矣 。
其 子 趨 (趋) 而 往 視 (视) 之 ，苗 則 (则) 槁 矣 。
天 下 之 不 助 苗 長 (长) 者 寡 矣 。
以 為 (为) 無 (无) 益 而 舍 之 者 ，不 耘 苗 者 也 ；
助 之 長 (长) 者 ，揠 苗 者 也 。 非 徒 無 (无) 益 ，而 又 害 之 。
2.16. “usahakanlah hal itu terus-menerus tanpa lebih dahulu mengharapkan hasilnya. Hati janganlah lengah, jangan pula membantu tumbuh； janglah berbuat seperti orang Negeri Song – Song itu. Di Negeri Song – Song ada seseorang yang karena tidak sabar melihat tumbuh tanam-tanaman padinya lalu menariki pucuk tanaman itu. Kemudian ia bergegas-gegas pulang dan berkata kepada keluarga, ‘Hari ini aku sungguh lelah. Aku sudah membantu padi-padi itu tumbuh lebih panjang.’ Anaknya segera lari melihatnya, ternyata padi-padi itu sudah layu semua. Sesungguhnya orang di dunia ini yang tidak ‘membantu tumbuh’ padinya, sangat jaranglah. Orang yang tidak melihat faedah mengusahakannya dan membiarkannya saja, ialah seperti orang yang tidak mau menyiangi padinya. Tetapi orang yang membantunya tumbuh, ialah seperti menariki pucuk tanaman padinya. Bukan saja tidak berfaedah, bahkan merusaknya.”

何 謂 (谓) 知 言 ? 曰 ：詖 辭 (辞) 知 其 所 蔽 ，淫 辭 (辞) 知 其 所 陷 ，
邪 辭 (辞) 知 其 所 離 (离) ，遁 辭 (辞) 知 其 所 窮 (穷) 。
生 於 (于) 其 心 ，害 於 (于) 其 政 ；
發 (发) 於 (于) 其 政 ，害 於 (于) 其 事 。
聖 (圣) 人 復 (复) 起 ，必 從 (从) 吾 言 矣 。
2.17. “Apakah yang dimaksud dengan ‘mengerti makna perkataan’ itu?”
“Bila tahu ia merahasiakan sesuatu. Bila orang kata-katanya berlebih-lebihan, aku tahu ia tenggelam dalam persoalan itu. Bila orang kata-katanya menyasar, aku tahu ia sudah meninggalkan Kebenaran. Bila orang kata-katanya meloncat-loncat, aku tahu ia dalam keputusasaan. Bila hal ini tumbuh hidup dihati seseorang, niscaya akan merusak perkara. Bila hal ini sampai terjadi dalam pemerintahan, akan merusak urusan Negara. Tentang hal ini, biarpun kelak hidup pula seorang Nabi, niscaya ia akan mem-benarkan kata-kataku ini.” (Zhong Yong – Tiong Yong XX VIII. 3)

宰 我 ，子 貢 (贡) 善 為 (为) 說 (说) 辭 (辞) ，
冉 牛 ，閔 (闵) 子 ，顏 (颜) 淵 (渊) 善 言 德 行 。
孔 子 兼 之 ，曰 ：我 於 (于) 辭 (辞) 命 則 (则) 不 能 也 。
然 則 (则) 夫 子 既 聖 (圣) 矣 乎 ?
2.18. “Zai Wo – Cai Ngo dan Zi Gong – Cu Khong itu pandai sekali dalam berbicara； Ran Niu – Jiam Giu, Min Zi – Bien Cu dan Yan Yuan – Gan Yan baik dalam pembicaraannya dan menjalankan Kebajikan. Tetapi, Kong Zi – Khong Cu yang telah memiliki semua sifat itu masih bersabda, ‘Dalam pembicaraan tentang Firman, Aku masih belum mampu.’ Kalau begitu seorang Nabikah guru?” (Lun Yu – Lun Gi XI. 3)

曰 ：惡 (恶) ! 是 何 言 也 ?
昔 者 子 貢 (贡) ，問 (问) 於 (于) 孔 子 曰 ：夫 子 聖 (圣) 矣 乎 ?
孔 子 曰 ：聖 (圣) 則 (则) 吾 不 能 ，
我 學 (学) 不 厭 (厌) 而 教 不 倦 也 。
子 貢 (贡) 曰 ：學 (学) 不 厭 (厌) ，智 也 ；教 不 倦 ，仁 也 。
仁 且 智 ，夫 子 既 聖 (圣) 矣 !
夫 聖 (圣) ，孔 子 不 居 ，是 何 言 也 ?
2.19. “Sungguh tidak patut kata-katamu. Dahulu Zi Gong pernah bertanya kepada Kong Zi – Khong Cu, ‘Seorang nabikah Guru?’ Kong Zi – Khong Cu menjawab： ‘Untuk menjadi seorang Nabi, Aku tidak mampu. Aku hanya belajar dengan tidak merasa jemu dan mendidik dengan tidak merasa capai.’ Zi Gong – Cu Khong berkata pula, ‘Belajar dengan tidak merasa jemu itu Bijaksana, mendidik dengan tidak merasa capai itulah Cinta Kasih. Dengan mempunyai sifat Cinta Kasih dan Bijaksana sesungguhnya Guru ialah seorang Nabi.’ Nah, Nabi Kong Zi – Khong Cu sendiri tidak mau mengakukan diriNya! Sungguh terlalu kata-katamu!” (Lun Yu – Lun Gi VII. 2)

昔 者 竊 (窃) 聞 (闻) 之 ：子 夏 ，子 遊 (游) ，
子 張 (张) 皆 有 聖 (圣) 人 之 壹 (一) 體 (体) ，
冉 牛 ，閔 (闵) 子 ，顏 (颜) 淵 (渊) 則 (则) 具 體 (体) 而 微 。
敢 問 (问) 所 安 。
2.20. “Dahulu murid pernah mendengar bahwa Zi Xia – Cu He , Zi You – Cu Yu dan Zi Zhang – Cu Tiang sudah mempunyai sebagian sifat-sifat Nabi. Ran Niu – Jiam Giu, Min Zi – Bien Cu dan Yan Yuan – Gan Yan sudah mempunyai selengkapnya walaupun dalam ukuran kecil. Memberanikan bertanya, setingkat dengan siapakah, guru?”
(Lun Yu – Lun Gi VII. 26)

曰 ：姑 舍 是 。
2.21. “Marilah kita tidak usah membicarakan mereka itu.”

曰 ：伯 夷 ，伊 尹 何 如 ? 曰 ：不 同 道 。
非 其 君 不 事 ，非 其 民 不 使 ；
治 則 (则) 進 (进) ，亂 (乱) 則 (则) 退 ， 伯 夷 也 。
何 事 非 君 ，何 使 非 民 ；治 亦 進 (进) ，
亂 (乱) 亦 進 (进) ， 伊 尹 也 。
可 以 仕 則 (则) 仕 ，可 以 止 則 (则) 止 ，可 以 久 則 (则) 久 ，
可 以 速 則 (则) 速 ，孔 子 也 。
皆 古 聖 (圣) 人 也 ，吾 未 能 有 行 焉 ；
乃 所 願 (愿) ，則 (则) 學 (学) 孔 子 也 。
2.22. “Bagaimanakah dengan Bo Yi – Pik I dan Yi Yin – I Ien?” “Jalan mereka lain dariku. Tidak mau mengabdi yang bukan rajanya, tidak mau memerintah yang bukan rakyatnya； Negara dalam keadaan teratur memangku jabatan, Negara dalam keadaan kalut, mengundurkan diri；
demikianlah Bo Yi – Pik I. Apakah arti mengabdi bukan rajanya? Apakah arti memerintah bukan rakyatnya? Negara teratur, memangku jabatan； Negara kalutpun memangku jabatan； demikianlah Yi Yin – I Ien. (Lun Yu – Lun Gi XII. 22)
Bila sebaiknya memangku jabatan, memangku jabatan； bila sebaiknya berhenti, berhenti；bila sebaiknya berlama-lama, berlama-lama； bila sebaiknya bercepat-cepat, bercepat-cepat； demikianlah Nabi Kong Zi – Khong Cu.
Semuanya itu ialah nabi-nabi jaman dahulu dan aku belum dapat menjalani, tetapi bila harus memilih, aku akan belajar seperti Kong Zi – Khong Cu.”

伯 夷 ，伊 尹 於 (于) 孔 子 ，若 是 班 乎 ? 曰 ：否 。
自 有 生 民 以 來 (来) ，未 有 孔 子 也 。
2.23. “Bo Yi – Pik I, Yi Yin – I Ien dan Kong Zi – Khong Cu dapatkah mereka disamakan tingkatnya?” “Tidak dapat! Sejak adanya manusia sampai kini, belum ada yang seperti Kong Zi – Khong Cu!”

曰 ：然 則 (则) 有 同 與 (与) ? 曰 ：有 。
得 百 里 之 地 而 君 之 ，皆 能 以 朝 諸 (诸) 侯 有 天 下 。
行 壹 (一) 不 義 (义) ，殺 (杀) 壹 (一) 不 辜 而 得 天 下 ，
皆 不 為 (为) 也 。 是 則 (则) 同 。
2.24. “Tetapi adakah persamaannya?”
“Ada! Bila mendapat tanah seluas seratus Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) dan menjadi raja, mereka akan dapat menundukkan para raja muda dan akhirnya menguasai dunia.
Bila untuk dapat menguasai dunia mereka harus melakukan suatu perbuatan yang tidak berdasar Kebenaran atau menghukum mati seseorang yang tak bersalah, mereka sama-sama tidak akan melakukan. Dalam hal ini mereka sama.”

曰 ：敢 問 (问) 其 所 以 異 (异) ?
曰 ：宰 我 ，子 貢 (贡) ，有 若 智 足 以 知 聖 (圣) 人 。
汙 (污) ，不 至 阿 其 所 好 。
2.25. “Memberanikan bertanya, adakah perbedaannya?”
“Zai Wo – Cai Ngo, Zi Gong – Cu Khong dan You Ruo – Yu Jiak kiranya cukup Bijaksana untuk mengerti seorang Nabi. Walaupun tidak sempurna, kiranya tidak akan hanya menonjolkan kebaikan orang yang disukainya.

宰 我 曰 ：以 予 觀 (观) 於 (于) 夫 子 ，
賢 (贤) 於 (于) 堯 (尧) 舜 遠 (远) 矣 。
2.26. “Zai Wo – Cai Ngo berkata, ‘Menurut penglihatanku, Nabi jauh melebihi Yao – Giau ataupun Shun – Sun.’
(Zhong Yong – Tiong Yong XXIX-XXXI; Lun Yu – Lun Gi XIX. 23-25)

子 貢 (贡) 曰 ：見 (见) 其 禮 (礼) 而 知 其 政 ，
聞 (闻) 其 樂 (乐) 而 知 其 德 。
由 百 世 之 後 (后) ，等 百 世 之 王 ，莫 之 能 違 (违) 也 。
自 生 民 以 來 (来) ，未 有 夫 子 也 。
2.27. “Zi Gong – Cu Khong berkata, ‘Dengan melihat peri Kesusilaannya dapat diketahui pemerintahannya. Dengan mendengar lagu-lagu musiknya dapat diketahui tentang Kebajikannya. Sejak beratus jaman yang lalu itu dan membandingkan raja-raja sepanjang ratusan jaman, kiranya tidaklah salah bahwa sejak adanya manusia hingga kini, belum ada yang seperti Guru!’

有 若 曰 ：豈 (岂) 惟 民 哉 ?
麒 麟 之 於 (于) 走 獸 (兽) ，鳳 (风) 凰 之 於 (于) 飛 (飞) 鳥 (鸟) ，
泰 山 之 於 (于) 丘 垤 ，河 海 之 於 (于) 行 潦 ，類 (类) 也 。
聖 (圣) 人 之 於 (于) 民 ，亦 類 (类) 也 。
出 於 (于) 其 類 (类) ，拔 乎 其 萃 ，
自 生 民 以 來 (来) ，未 有 盛 於 (于) 孔 子 也 。
2.28. “You Ruo – Yu Jiak berkata, ‘Apakah hanya pada manusia saja ada perbedaan tingkat? Bukankah Qi Lin – Ki Lien itu yang terlebih di antara hewan, Feng Huang – Hong Hong di antara burung, Tai San – Thai San di antara gunung dan bukit, dan bengawan-lautan di antara selokan-selokan? Nabi dan rakyat jelata ialah umat sejenis, tetapi dia mempunyai kelebihan di antara jenisnya. Dialah yang terpilih dan terlebih mulia. Sejak ada manusia hingga kini, sungguh belum ada yang lebih sempurna dari Kong Zi – Khong Cu.” (Lun Yu – Lun Gi IX. 9)

孟 子 曰 ：以 力 假 仁 者 霸 ，霸 必 有 大 國 (国) ，
以 德 行 仁 者 王 ， 王 不 待 大。
湯 (汤) 以 七 十 里 ，文 王 以 百 里。
3.1. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Seorang raja muda pemimpin ialah yang menggunakan kekuatan untuk memalsukan Cinta Kasih, maka seorang raja muda pemimpin harus lebih dahulu mempunyai kerajaan yang luas. Seorang raja besar ialah yang mengembangkan Kebajikan dan melaksanakan Cinta Kasih, ia tidak harus mempunyai kerajaan yang luas lebih dahulu. Cheng Tang – Sing Thong mula-mula hanya mempunyai daerah seluas tujuh puluh Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) dan Raja Wen – Bun hanya mempunyai seratus Li – Li (1 Li – Li = ½ Km).

以 力 服 人 者 ，非 心 服 也 ，力 不 贍 (赡) 也 ；
以 德 服 人 者 ，中 心 悅 而 誠 (诚) 服 也 ，
如 七 十 子 之 服 孔 子 也 。
《詩 (诗)》 雲 (云) ：自 西 自 東 (东) ，
自 南 自 北 ，無 (无) 思 不 服 。
此 之 謂 (谓) 也 。
3.2. “Bila dengan kekuatan menaklukkan orang, takluknya itu bukan karena hatinya sudah tunduk, melainkan karena kekuatannya tidak mampu melawan. Tetapi bila dengan Kebajikan menundukkan orang, benar-benar hatinya gembira dan sungguh-sungguh tunduk. Itulah seperti ke tujuh puluh murid yang tunduk kepada Kong Zi – Khong Cu. Di dalam Kitab Shi Jing – Si King tertulis, ‘Dari Barat, Timur, Selatan dan Utara；tiadalah yang tak bermaksud tunduk.’ (Meng Zi – Bing Cu III. 1. 10.b) Demikianlah kata-kata yang menggambarkan hal itu.”

孟 子 曰 ：仁 則 (则) 榮 (荣) ，不 仁 則 (则) 辱 。
今 惡 (恶) 辱 而 居 不 仁 ，是 猶 (犹) 惡 (恶) 溼 (湿) 而 居 下 也 。
4.1. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Yang berperi Cinta Kasih akan di muliakan, yang tidak berperi Cinta Kasih akan dihinakan. Kini, orang yang tidak suka terhina, tetapi tidak hidup Cinta Kasih；ialah seperti orang yang tidak suka basah namun berdiam ditempat yang rendah-rendah.

如 惡 (恶) 之 ，莫 如 貴 (贵) 德 而 尊 士 ，
賢 (贤) 者 在 位 ，能 者 在 職 (职) 。
國 (国) 家 閒 (閑 闲) 暇 ，及 是 時 (时) 明 其 政 刑 。
雖 (虽) 大 國 (国) ，必 畏 之 矣 。
4.2. “Kalau benar-benar tidak suka (terhina), niscaya tiada yang lebih dihargai selain dari Kebajikan dan memuliakan para Siswa；sehingga yang Bijaksana beroleh kedudukan dan yang pandai beroleh pekerjaan. Setelah Negara beres, ia menggunakan kesempatan ini untuk memperbaiki hukum pemerintahan nya. Dengan demikian biar sebuah Negara besar, niscaya menaruh segan kepadanya.

《詩 (诗)》 雲 (云) ：迨 天 之 未 陰 (阴) 雨 ，
徹 (彻) 彼 桑 土 ，綢 (绸) 繆 (缪) 牖 戶 。
今 此 下 民 ，或 敢 侮 予 ?
孔 子 曰 ：為 (为) 此 詩 (诗) 者 ，其 知 道 乎 !
能 治 其 國 (国) 家 ，誰 (谁) 敢 侮 之 ?
4.3. “Di dalam Kitab Sanjak tertulis, ‘Sebelum udara mendung dan hujan, kukumpulkan akar berlumpur, untuk menambal, menutup pintu sarangku. Kini, hai, manusia dibawah； beranikah menghinaku?’ ( Shi Jing – Si King I. 15. 2. 2) Kong Zi – Khong Cu bersabda, ‘Penggubah sanjak ini sudah tahu akan Jalan Suci, bahwa kepada yang dapat mengatur Negara, siapakah berani menghinanya?’

今 國 (国) 家 閒 (閑 闲) 暇 ，及 是 時 (时) 般 樂 (乐) 怠 敖 ，
是 自 求 禍 也 。
4.4. “Tetapi kini bila Negara beres, orang bahkan menggunakan waktunya untuk berfoya-foya dan bermalas-malas； ini mencari kecelakaan bagi diri sendiri.

禍 褔 無 (无) 不 自 己 求 之 者 。
4.5. “Celaka dan bahagia tiada yang bukan dicari sendiri”.

《詩 (诗)》 雲 (云) ：永 言 配 命 ，自 求 多 褔 。
《太 甲》 曰 ：天 作 孽 ，猶 (犹) 可 違 (违) ；
自 作 孽 ，不 可 活 。
此 之 謂 (谓) 也 。
4.6. “Di dalam Kitab Sanjak tertulis, ‘Tekun hidup sesuai Firman, memberkati diri banyak bahagia.’ (Shi Jing – Si King III. 1. 1. 6). Di dalam Kitab Tai Jia – Thai Kak tertulis, bahaya yang datang oleh ujian Tian – Thian dapat dihindari, tetapi bahaya yang dibuat sendiri tidak dapat dihindari’. Ini kiranya memaksudkan hal itu.”
(Shu Jing – Su King IV. 5B)

孟 子 曰 ：尊 賢 (贤) 使 能 ，俊 傑 (杰) 在 位 ，
則 (则) 天 下 之 士 皆 悅 而 願 (愿) 立 於 (于) 其 朝 矣 。
5.1. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Muliakanlah yang bijaksana, berikanlah jabatan kepada yang berkepandaian, sehingga jabatan-jabatan diduduki oleh orang-orang yang tepat. Dengan demikian menyenangkan para Siswa di dunia sehingga mau memangku jabatan. (Zhong Yong – Tiong Yong XIX. 5).

市 廛 而 不 征 ，法 而 不 廛 ，
則 (则) 天 下 之 商 皆 悅 而 願 (愿) 藏 於 (于) 其 市 矣 。
5.2. “Barang-barang di pasar cukup dikenakan sewa tempat, janganlah dipungut dengan bermacam-macam pajak； dan barang-barang yang sudah dikenakan peraturan tertentu tidak usah dikenakan sewa tempat. Dengan demikian semua pedagang di dunia akan senang dan ingin datang ke pasar untuk berjual beli.

關 (关) ， 譏 (记) 而 不 征 ，
則 (则) 天 下 之 旅 皆 悅 而 願 (愿) 出 於 (于) 其 路 矣 。
5.3. “Jagalah pintu kota untuk menilik orang-orang yang lewat, tetapi janganlah untuk memungut bermacam-macam pajak. Dengan demikian para pengembara di dunia ini akan senang dan ingin melewati jalan itu. (Meng Zi – Bing Cu I B. 5.)

耕 者 ， 助 而 不 稅 ，
則 (则) 天 下 之 農 (农) 皆 悅 而 願 (愿) 耕 於 (于) 其 野 矣 。
5.4. “Para petani cukup disuruh membantu (mengerjakan sawah Negara), janganlah ditambah dengan bermacam-macam pajak. Dengan demikian para petani di dunia ini akan senang dan ingin membajak sawah-sawah itu.

廛 ， 無 (无) 夫 里 之 布 ，
則 (则) 天 下 之 民 皆 悅 而 願 (愿) 為 (为) 之 氓 矣 。
5.5. “Orang-orang yang diam di sekitar pasar yang memiliki toko, janganlah dikenakan denda sebagai pemalas, dan yang tidak bercocok tanam, janganlah dikenakan denda berupa potong-potongan kain. Dengan demikian orang-orang di dunia ini akan senang dan ingin menjadi rakyatnya.

信 能 行 此 五 者 ，則 (则) 鄰 (邻) 國 (国) 之 民 仰 之 若 父 母 矣 。
率 其 子 弟 ，攻 其 父 母 ，
自 生 民 以 來 (来) ，未 有 能 濟 (济) 者 也 。
如 此 ，則 (则) 無 (无) 敵 (敌) 於 (于) 天 下 。
無 (无) 敵 (敌) 於 (于) 天 下 者 ，天 吏 也 。
然 而 不 王 者 ，未 之 有 也 。
5.6. “Bila dengan penuh tanggung jawab dapat menjalankan kelima hal ini, biarpun rakyat negeri tetangga, akan menganggapnya (raja itu) sebagai ayah-bundanya dan ingin menurut sebagai anak atau adiknya. Kalau mereka disuruh menyerang kepada yang dipandang sebagai ayah-bundanya, sejak ada manusia hingga kini, belum pernah terjadi dapat berhasil. Dengan demikian akan tiada musuhnya di dunia ini. Dengan tiada musuhnya di dunia ini. Berarti ia berlaku sebagai menteri/pembantu Tian – Thian YME. Kalau sudah demikian tetapi tidak dapat juga menjadi raja besar, itu belum pernah ada.”

孟 子 曰 ：人 皆 有 不 忍 人 之 心 。
6.1. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Orang tentu mempunyai perasaan tidak tega akan sesama manusia. (Meng Zi – Bing Cu I A. 77/4-6)

先 王 有 不 忍 人 之 心 ，斯 有 不 忍 人 之 政 矣 。
以 不 忍 人 之 心 ，行 不 忍 人 之 政 ，
治 天 下 可 運 (运) 之 掌 上 。
6.2. “Raja-raja jaman dahulu itu juga mempunyai perasaan tidak tega akan sesama manusia. Maka pemerintahannya juga berdasarkan perasaan tidak tega itu. Dengan mempunyai perasaan tidak tega, menjalankan pemerintahan yang berdasar perasaan tidak tega pula, maka memerintah dunia ialah semudah memutar benda diatas tapak tangan.

所 以 謂 (谓) 人 皆 有 不 忍 人 之 心 者 ，
今 人 乍 見 (见) 孺 子 將 (将) 入 於 (于) 井 ，
有 怵 惕 惻 (恻) 隱 之 心 。
非 所 以 內 交 於 (于) 孺 子 之 父 母 也 ，
非 所 以 要 譽 (誉) 於 (于) 鄉 (乡) 黨 (党) 朋 友 也 ，
非 惡 (恶) 其 聲 (声) 而 然 也 。
6.3. “Mengapakah kukatakan tiap orang mempunyai perasaan tidak tega akan sesama manusia? Kini bila ada orang sekonyong-konyong melihat seorang anak kecil hampir terjerumus kedalam perigi, niscaya dari lubuk hati timbullah rasa terkejut dan belas kasihan. Ini bukanlah karena dalam hatinya timbul keinginan untuk dapat berhubungan dengan orang tua anak itu, bukan karena ingin mendapat pujian kawan-kawan sekampung, bukan pula karena khawatir mendapat celaan.
(Meng Zi – Bing Cu VI A. 6. 5)

由 是 觀 (观) 之 ，無 (无) 惻 (恻) 隱 之 心 ，非 人 也 ；
無 (无) 羞 惡 (恶) 之 心 ，非 人 也 ；
無 (无) 辭 (辞) 讓 (让) 之 心 ，非 人 也 ；
無 (无) 是 非 之 心 ，非 人 也 。
6.4. “Dari hal ini kelihatan bahwa yang mempunyai perasaan berbelas kasihan itu bukan orang lagi. Yang tidak mempunyai perasaan malu dan tidak suka itu bukan orang lagi. Yang tidak mempunyai perasaan rendah hati dan mau mengalah itu bukan orang lagi. Dan yang tidak mempunyai perasaan membenarkan dan menyalahkan perasaan itu bukan orang lagi.

惻 (恻) 隱 之 心 ，仁 之 端 也 ；羞 惡 (恶) 之 心 ，義 (义) 之 端 也 ；
辭 (辞) 讓 (让) 之 心 ，禮 (礼) 之 端 也 ；是 非 之 心 ，智 之 端 也 。
6.5. “Perasaan belas kasihan itulah benih Cinta Kasih. Perasaan malu dan tidak suka itulah benih Kebenaran. Perasaan rendah hati dan mau mengalah itulah benih Kesusilaan. Dan perasaan membenarkan dan menyalahkan itulah benih Kebijaksanaan. (Meng Zi – Bing Cu VI A. 7. 7)
人 之 有 是 四 端 也 ，猶 (犹) 其 有 四 體 (体) 也 。
有 是 四 端 而 自 謂 (谓) 不 能 者 ，自 賊 (贼) 者 也 ；
謂 (谓) 其 君 不 能 者 ，賊 (贼) 其 君 者 也 。
6.6. “Orang mempunyai ke-empat benih itu ialah seperti mempunyai ke-empat anggota badan. Mempunyai ke-empat benih itu, tetapi berkata bahwa dirinya tidak mampu, itulah pencuri terhadap diri sendiri. Bila berkata bahwa pemimpinnya tidak akan mampu, ia adalah pencuri terhadap pemimpinnya. (Meng Zi – Bing Cu I B. 8. 3)

凡 有 四 端 於 (于) 我 者 ，知 皆 擴 (扩) 而 充 之 矣 ，
若 火 之 始 然 ，泉 之 始 達 (达) 。
苟 能 充 之 ，足 以 保 四 海 ；苟 不 充 之 ，不 足 以 事 父 母 。
6.7. “Karena ke-empat benih itu ada pada kita, maka yang mengerti itu harus sekuat mungkin mengembangkannya, seperti mengobarkan api yang baru menyala atau mengalirkan sumber yang baru muncul. Siapa dapat benar-benar mengembangkan, ia akan sanggup melindungi empat penjuru lautan；tetapi yang tidak dapat mengembangkan, ia tidak mampu meskipun hanya mengabdi kepada ayah- bundanya.”

孟 子 曰 ：矢 人 豈 (岂) 不 仁 於 (于) 函 人 哉 ?
矢 人 唯 (惟) 恐 不 傷伤 人 ，函 人 唯 (惟) 恐 傷伤 人 。
巫 匠 亦 然 ，故 術术 不 可 不 慎 也 。
7.1. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Seorang pembuat anak panah itu sukar dikatakan ia kalah sifat Cinta Kasihnya dari pada seorang pembuat pakaian perang. Seorang pembuat anak panah selalu khawatir kalau hasil pekerjaannya tidak dapat melukai orang. Sebaliknya seorang pembuat pakaian perang selalu khawatir kalau pemakainya sampai terlukakan. Begitu pula pekerjaan antara seorang tabib dan pembuat peti mati. Maka dalam memilih pekerjaan janganlah tidak berhati-hati.

孔 子 曰 ：里 仁 為 (为) 美 。 擇 (择) 不 處 (处) 仁 ，焉 得 智 ?
夫 仁 ，天 之 尊 爵 也 ，人 之 安 宅 也 。
7.2. “Kong Zi – Khong Cu bersabda, ‘Bertempat tinggal dekat tempat kediaman orang yang berperi Cinta Kasih, itulah yang sebaik-baiknya. Bila tidak mau memilih tempat yang disuasanai Cinta Kasih itu, bagaimana ia memperoleh Kebijaksanaan?’
Sesungguhnya Cinta Kasih itu ialah Anugerah Tian – Thian YME yang sangat mulia, dan Rumah sentosa bagi manusia. Karena orang tidak dapat menghalangi kita berbuat demikian, bila nama kita tidak berperi Cinta Kasih, itu tidak Bijaksana.
(Lun Yu – Lun Gi IV. 1)

莫 之 禦 (御) 而 不 仁 ，是 不 智 也 。
不 仁 ，不 智 ，無 (无) 禮 (礼) ，無 (无) 義 (义) ，人 役 也 。
人 役 而 恥 (耻) 為 (为) 役 ，由 弓 人 而 恥 (耻) 為 (为) 弓 ，
矢 人 而 恥 (耻) 為 (为) 矢 也 。
7.3. “Orang yang tidak berperi Cinta Kasih, tidak Bijaksana, tidak Susila dan tidak berlaku Benar；ia tidak lebih ialah seorang budak. Kalau seorang budak malu diperbudak ialah seperti pembuat busur malu membuat busur atau pembuat anak panah malu membuat anak panah.

如 恥 (耻) 之 ，莫 如 為 (为) 仁 。
7.4. “Kalau benar-benar merasa malu, hendaklah berusaha hidup berperi Cinta Kasih.

仁 者 如 射 ，射 者 正 己 而 後 (后) 發 (发) 。
發 (发) 而 不 中 ，不 怨 勝 (胜) 己 者 ，反 求 諸 (诸) 己 而 已 矣 。
7.5. “Cinta Kasih itu seperti laku orang memanah. Panah itu lebih dahulu meluruskan diri baharu membidik. Bila bidikkannya tidak tepat pada sasarannya, ia tidak menyesali lawan yang mengalahkan dirinya；melainkan mencari kekurangan pada diri sendiri.” (Lun Yu – Lun Gi III. 7. 16)

孟 子 曰 ：子 路 ，人 告 之 以 有 過 (过) 則 (则) 喜 。
8.1. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Zi Lu – Cu Lo bila diberi tahu orang akan kesalahannya, ia senang sekali.

禹 聞 (闻) 善 言 則 (则) 拜 。
8.2. “Raja Yu – I bila mendengar kata-kata yang baik, segera memberi hormat dengan Bai – Pai. (Shu Jing – Su King II. 3)

大 舜 有 大 焉 ，善 與 (与) 人 同 。
舍 己 從 (从) 人 ， 樂 (乐) 取 於 (于) 人 以 為 (为) 善 。
8.3. “Raja Shun – Sun Agung itu lebih besar lagi. Kebaikan itu dari siapapun sama, ia suka menerima petunjuk seseorang. Ia gembira bila dapat belajar berbuat baik dari orang lain.

自 耕 ，稼 ，陶 ，漁 (渔) 以 至 為 (为) 帝 ，無 (无) 非 取 於 (于) 人 者 。
8.4. “Sejak masih membajak, bercocok tanam, membuat periuk dan menangkap ikan sampai menjadi raja besar, ia tidak segan belajar dari orang lain.

取 諸 (诸) 人 以 為 (为) 善 ，是 與 (与) 人 為 (为) 善 者 也 。
故 君 子 莫 大 乎 與 (与) 人 為 (为) 善 。
8.5. “Dengan mengambil contoh Kebaikan orang lain, berarti membantu orang lain itu berbuat baik. Maka laku seorang Jun Zi – Kun Cu itu tiada yang lebih besar dari pada membantu orang berbuat baik.

孟 子 曰 ：伯 夷 ，非 其 君 不 事 ，非 其 友 不 友 ，
不 立 於 (于) 惡 (恶) 人 之 朝 ，不 與 (与) 惡 (恶) 人 言 。
立 於 (于) 惡 (恶) 人 之 朝 ，與 (与) 惡 (恶) 人 言 ，
如 以 朝 衣 朝 冠 坐 於 (于) 塗 (涂) 炭 。
推 惡 (恶) 惡 (恶) 之 心 ，思 與 (与) 鄉 (乡) 人 立 ，其 冠 不 正 ，
望 望 然 去 之 ，若 將 (将) 浼 焉 。
是 故 諸 (诸) 侯 雖 (虽) 有 善 其 辭 (辞) 命 而 至 者 ，不 受 也。
不 受 也 者 ，是 亦 不 屑 就 已 。
9.1. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Bo Yi – Pik I tidak mau mengabdi yang bukan rajanya, tidak mau bersahabat dengan yang bukan sahabatnya, tidak mau memangku jabatan di istana orang jahat, tidak mau berbicara dengan orang jahat. Berdiri di istana orang jahat, ia merasa seperti dengan mengenakan pakaian dan topi kerajaan duduk diantara lumpur dan abu. Untuk menunjukkan betapa bencinya akan hal-hal yang buruk, bila ia kebetulan berdiri bersama-sama orang di kampung, kalau ada yang topinya tidak lurus pada tempatnya； segera ia pergi dari tempat itu seolah-olah khawatir dirinya ikut ternoda. Maka biarpun ada diantara para rajamuda yang dengan baik menyampaikan undangan, ia tidak mau menerimanya. Ia tidak mau menerima ini ialah karena ia tidak mau melakukan hal-hal yang dapat menodakan dirinya.

柳 下 惠 ，不 羞 汙 (污) 君 ，不 卑 小 官 。
進 (进) 不 隱 賢 (贤) ，必 以 其 道 。
遺 (遗) 佚 而 不 怨 ，阨 (厄) 窮 而 不 憫 (悯) 。
故 曰 ：爾 (尔) 為 (为) 爾 (尔) ，我 為 (为) 我 ，
雖 (虽) 袒 裼 裸 裎 於 (于) 我 側 (侧) ，爾 (尔) 焉 能 浼 我 哉 ?
故 由 由 然 與 (与) 之 偕 而 不 自 失 焉 ，援 而 止 之 而 止 。
援 而 止 之 而 止 者 ，是 亦 不 屑 去 已。
9.2. “Liu Xia Hui – Liu He Hwi tidak malu bekerja pada raja yang buruk, ia tidak memandang apakah kedudukannya itu rendah. Bila memangku jabatan ia tidak menyembunyikan Kebijaksanaannya. Dia tentu berusaha melaksanakan Jalan Suci. Bila kehilangan jabatan, iapun tidak menyesal. Biarpun kehidupannya terjepit kesengsaraan, iapun tidak bersedih.
Maka ia berkata, ‘Kamu ialah kamu, aku ialah aku. Walau kamu berdiri disampingku dengan dada dan lengan terbuka, bahkan bertelanjangpun； masakan kamu dapat menodai diriku.’ Maka ia dapat berkumpul dengan siapapun dengan tidak kehilangan diri. Bila ia akan menyingkirkan diri, lalu ada orang menahannya berhenti； iapun berhenti. Ini ialah karena ia yakin kesuciannya tidak memerlukan ia harus pergi.” (Lun Yu – Lun Gi XV. 14; XVIII. 2. 8)

孟 子 曰 ：伯 夷 隘 ，柳 下 惠 不 恭 。
隘 與 (与) 不 恭 ，君 子 不 由 也 。
9.3. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Bo Yi – Pik I berpandangan sempit, sedangkan Liu Xia Hui – Liu He Hwi kurang menghargai kehormatan. Berpandangan sempit maupun tidak menghargai kehormatan, seorang Jun Zi – Kun Cu tidak akan mengikutinya.”

孟 子 – (BING CU)

JILID II B

公 孫 (孙) 醜 (丑)《下》

Gong Sun Chou (Xia) – Kong Sun Thio (He)

孟 子 曰 ： 天 時 (时) 不 如 地 利 ， 地 利 不 如 人 和 。
1.1. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Kesempatan itu tidak sebanding dengan keuntungan keadaan tempat. Keuntungan keadaan tempat tidak sebanding dengan persatuan orangnya.

三 里 之 城 ， 七 里 之 郭 ，
環 (环) 而 攻 之 而 不 勝 (胜) 。
夫 環 (环) 而 攻 之 ， 必 有 得 天 時 (时) 者 矣 ；
然 而 不 勝 (胜) 者 ， 是 天 時 (时) 不 如 地 利 也 。
1.2. “Sebuah kota yang wilayahnya tiga Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) dikitari tembok kota dalam, dan tujuh Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) dikitari tembok luar, bila suatu saat dikurung dan digempur, mungkin musuh tidak beroleh kemenangan. Musuh yang dapat mengurung dan menggempur itu karena telah beroleh kesempatan. Tetapi kalau tidak beroleh kemenangan, ini menunjukkan bahwa kesempatan itu tidak sebanding dengan keuntungan keadaan tempatnya.

城 非 不 高 也 ，池 非 不 深 也 ，兵 革 非 不 堅 (坚) 利 也 ，
米 粟 非 不 多 也 ， 委 而 去 之 ， 是 地 利 不 如 人 和 也 。
1.3. “Tetapi biarpun kota itu bukannya tidak tinggi temboknya, bukannya tidak dalam paritnya, bukan tidak baik senjata dan perisainya dan bukannya tidak banyak beras dan sekoinya； mungkin pula penduduk kota itu semua melarikan diri. Maka keuntungan tempat itu tidak sebanding dengan persatuan orangnya.

故 曰 ： 域 民 不 以 封 疆 之 界 ，
固 國 (国) 不 以 山 谿 (溪) 之 險 (险) ，
威 天 下 不 以 兵 革 之 利 。 得 道 者 多 助 ， 失 道 者 寡 助 。
寡 助 之 至 ， 親 (亲) 戚 畔 之 ； 多 助 之 至 ， 天 下 順 (顺) 之 。
1.4. “Maka dikatakan ‘Untuk menahan rakyat itu bukan tergantung pada batas Negara, kekokohan suatu Negara bukan tergantung pada tingginya gunung atau dalamnya jurang dan untuk mendapatkan kewibawaan di dunia itu bukan tergantung pada keunggulan persenjataannya. Adapun yang menyebabkan sesuatu itu berhasil ialah karena beroleh banyak bantuan dan yang menyebabkan sesuatu itu gagal ialah karena kurangnya mendapat bantuan. Puncak kurangnya bantuan itu ialah bila sampai sanak saudara sendiri melawannya. Puncak beroleh bantuan itu ialah bila seluruh dunia mematuhinya.

以 天 下 之 所 順 (顺) ， 攻 親 (亲) 戚 之 所 畔 ；
故 君 子 有 不 戰 (战) ， 戰 (战) 必 勝 (胜) 矣 。
1.5. “Yang dipatuhi seluruh dunia, bila menggempur Negara yang sanak saudaranya sendiri saja melawannya, niscaya menang. Maka seorang Jun Zi – Kun Cu tidak ingin berperang tetapi sekali berperang niscaya menang.”

孟 子 將 (将) 朝 王 ， 王 使 人 來 (来) 曰 ：
寡 人 如 就 見 (见) 者 也 ， 有 寒 疾 ， 不 可 以 風 (风) 。
朝 將 (将) 視 (视) 朝 ， 不 識 (识) 可 使 寡 人 得 見 (见) 乎 ?
對 (对) 曰 ： 不 幸 而 有 疾 ， 不 能 造 朝 。
2.1. Meng Zi – Bing Cu bermaksud menghadap raja di istana. Ketika itu raja menyuruh orang datang kepadanya dan menyampaikan kata-katanya demikian, “Kami sebenarnya akan kemari, tetapi mendadak menggigil kedinginan dan tidak boleh kena angin. Dalam sidang istana besok pagi-pagi, kami akan hadir, maka dapatkah besok bertemu dengan Bapak?” (Lun Yu – Lun Gi XVII. 20)
Dijawab, “Sayang! Sayapun sedang sakit, maka tidak dapat menghadap ke istana.”

明 日 ， 出 吊 於 (于) 東 (东) 郭 氏 ， 公 孫 (孙) 醜 (丑) 曰 ：
昔 者 辭 (辞) 以 病 ， 今 日 吊 ， 或 者 不 可 乎 ?
曰 ： 昔 者 疾 ， 今 日 愈 ， 如 之 何 不 吊 ?
2.2. Keesokan harinya Meng Zi – Bing Cu pergi meninjau ke rumah keluarga Dong Guo – Tong Kok yang kematian. Gong Sun Chou – Kong Sun Thio berkata, “Kemarin guru berkata sakit, kini dapat meninjau ke rumah kematian. Bukankah ini kurang layak?” “Kemarin memang sakit, kini sudah sembuh. Mengapakah tidak boleh menjenguk ke rumah yang kematian?”

王 使 人 問 (问) 疾 ， 醫 (医) 來 (来) 。
孟 仲 子 對 (对) 曰 ： 昔 者 有 王 命 ，
有 采 薪 之 憂 (优) ， 不 能 造 朝 。
今 病 小 愈 ， 趨 (趋) 造 於 (于) 朝 ， 我 不 識 (识) 能 至 否 乎 ?
使 數 (数) 人 要 於 (于) 路 ，
曰 ： 請 (请) 必 無 (无) 歸 (归) ， 而 造 於 (于) 朝 !
2.3. Raja menyuruh orang bertanya tentang sakitnya dan mengirim seorang tabib. Meng Zhong Zi – Bing Tiong Cu memberitahu utusan itu, “Kemarin ketika raja memanggilnya, karena agak sakit maka tidak dapat menyanggupi hadir. Hari ini sakitnya sudah berkurang, maka ia pergi menghadap ke istana. Tetapi aku tidak tahu apakah ia dapat sampai di sana.” (Meng Zi – Bing Cu VI A. 5. 1).
Kemudian dia menyuruh orang menjumpai (Meng Zi – Bing Cu) di jalan dan mengharap bagaimana pun juga jangan terus pulang, tetapi lebih dahulu menghadap ke istana.

不 得 已 而 之 景 醜 (丑) 氏 宿 焉 。
景 子 曰 ： 內 則 (则) 父 子， 外 則 (则) 君 臣 ， 人 之 大 倫 (伦) 也 。
父 子 主 恩 ， 君 臣 敬 。
醜 (丑) 見 (见) 王 之 敬 子 也 ， 未 見 (见) 所 以 敬 王 也 。
曰 ： 惡 (恶) ! 是 何 言 也 !
齊 (齐) 人 無 (无) 以 仁 義 (义) 與 (与) 王 言 者 ，
豈 (岂) 以 仁 義 (义) 為 (为) 不 美 也 ?
其 心 曰 ‘ 是 何 足 與 (与) 言 仁 義 (义) 也 ’
云 爾 (尔) ， 則 (则) 不 敬 莫 大 乎 是 。
我 非 堯 (尧) 舜 之 道 ， 不 敢 以 陳 (陈) 於 (于) 王 前 ，
故 齊 (齐) 人 莫 如 我 敬 王 也 。
2.4. Tetapi (Meng Zi – Bing Cu) tidak sependapat bahkan pergi ke rumah keluarga Jing Chou – King Thio dan menginap di sana.
Jing Zi – King Cu berkata, “Di rumah ada hubungan antara bapak dan anak, di luar ada hubungan antara raja dan menteri； inilah hubungan besar dalam pergaulan manusia. Antara bapak dan anak mengutamakan kasih-sayang dan antara raja dan menteri mengutamakan kehormatan. Kini Jing Chou – King Thio hanya melihat raja menghormati guru, tetapi belum nampak guru hormat kepada raja.”
“Tidak layak kata-kata ini! Orang-orang negeri Qi – Cee tidak ada yang mau berbicara tentang peri Cinta Kasih dan Kebenaran kepada raja. Adakah mereka diam itu karena menganggap Cinta Kasih dan kebenaran itu tidak indah? Kiranya karena di dalam hati berkata, ‘Apakah gunanya berbicara tentang Cinta Kasih dan Kebenaran kepada orang semacam itu!’
Inilah suatu sikap yang sangat tidak hormat. Sedangkan aku, yang bukan Jalan Suci Raja Yao – Giau dan Shun – Sun tidak berani membicarakan di hadapan raja. Maka, dapatkah orang-orang Negeri Qi – Cee melebihi aku dalam menghormati raja?”

景 子 曰 ： 否 ， 非 此 之 謂 (谓) 也 。
《禮 (礼)》曰 ： 父 召 ， 無 (无) 諾 (诺) ； 君 命 召 ， 不 俟 駕 (驾) 。
固 將 (将) 朝 也 ， 聞 (闻) 王 命 而 遂 不 果 ，
宜 與 (与) 夫 禮 (礼) 若 不 相 似 然 。
2.5. Jing Zi – King Cu berkata, “Bukan ini yang kumaksudkan. Di dalam Kitab Li Jing – Lee King tertulis, ‘Mendapat panggilan ayah tak boleh berlambat-lambat menyahut. Mendapat panggilan raja tidak boleh menanti kereta baru berangkat. Kini, guru akan pergi menghadap ke istana, tetapi ketika mendengar raja memanggil lalu guru tidak jadi pergi. Hal ini kalau diterapkan pada Kitab Li Jing – Lee King itu, kiranya tidak selaras.”

曰 ： 豈 (岂) 謂 (谓) 是 與 (与) ? 曾 子 曰 ： 晉 楚 之 富 ， 不 可 及 也 。
彼 以 其 富 ， 我 以 吾 仁 ；
彼 以 其 爵 ， 我 以 吾 義 (义) ， 吾 何 慊 乎 哉 ?
夫 豈 (岂) 不 義 (义) 而 曾 子 言 之 ? 是 或 壹 (一) 道 也 。
天 下 有 達 (达) 尊 三 ： 爵 壹 (一)， 齒 (齿) 壹 (一)， 德 壹 (一) 。
朝 廷 莫 如 爵 ， 鄉 (乡) 黨 (党) 莫 如 齒 (齿) ，
輔 (辅) 世 長 (长) 民 莫 如 德 。
惡 (恶) 得 有 其 壹 (一) ， 以 慢 其 二 哉 ?
2.6. “Masakan begitu? Zeng Zi – Cing Cu pernah berkata, ‘Kekayaan Negeri Jin – Cien dan Chu – Cho memang tiada bandingnya. Tetapi biarpun mereka punya kekayaan, aku punya Cinta Kasih. Mereka punya kedudukan tinggi, aku punya Kebenaran. Bagaimanakah aku tidak puas?’ Kata-kata ini sukar dikatakan tidak berdasar Kebenaran maka diucapkan Zeng Zi – Cing Cu. Sesungguhnya ini sudah satu dengan Jalan Suci. Di dunia ini ada tiga hal yang dimuliakan, yakni ke satu：kedudukan, kedua：usia, ketiga：Kebajikan. Yang dihormati di istana tiada yang melebihi kedudukan；yang dihormati di kampung tiada yang melebihi usia；dan yang dihormati di dalam membantu dunia, menjadi tua-tuanya rakyat, tiada yang melebihi Kebajikan. Maka tidak layak yang hanya mempunyai satu itu boleh meremehkan yang mempunyai dua.

故 將 (将) 大 有 為 (为) 之 君 ， 必 有 所 不 召 之 臣 。
欲 有 謀 (谋) 焉 ， 則 (则) 就 之 。
其 尊 德 樂 (乐) 道 ， 不 如 是 不 足 與 (与) 有 為 (为) 也 。
2.7. “Maka seorang raja yang hendak melakukan pekerjaan besar niscaya mempunyai menteri yang tidak boleh dipanggil datang. Bila ingin berbicara, ia sendiri datang kepadanya. Demikianlah ia dapat memuliakan Kebajikan dan gembira di dalam Jalan Suci. Bila tidak demikian, mustahil tercapai pekerjaan yang dicita-citakannya.

故 湯 (汤) 之 於 (于) 伊 尹 ， 學 (学) 焉 而 後 (后) 臣 之 ，
故 不 勞 (劳) 而 王 ；
桓 公 之 於 (于) 管 仲 ， 學 (学) 焉 而 後 (后)臣 之 ，
故 不 勞 (劳) 而 霸 。
2.8. “Maka Cheng Tang – Sing Thong kepada Yi Yin – I Ien, lebih dahulu ia belajar kepadanya baharu kemudian mengangkatnya sebagai menterinya.
Maka dengan tanpa berpayah-payah ia menjadi raja besar. Begitu pula Raja muda Huan – Hwan kepada Guan Zhong – Kwan Tiong, lebih dahulu ia belajar kepadanya baru kemudian mengangkatnya sebagai menterinya. Maka dengan tanpa perpayah-payah ia menjadi raja muda pemimpin.

今 天 下 地 醜 (丑) 德 齊 (齐) ， 莫 能 相 尚 。
無 (无) 他 ， 好 臣 其 所 教 ， 而 不 好 臣 其 所 受 教 。
2.9. “Kini Negara-negara di dunia, daerahnya hampir bersamaan. Kebajikannya juga sebanding saja； tiada yang dapat benar-benar lebih dari yang lain. Ini sebabnya tidak lain karena masing-masing hanya mau ‘mendidik’ menteri-menterinya, tidak suka menerima pendidikan dari menteri-menterinya.

湯 (汤) 之 於 (于) 伊 尹 ， 桓 公 之 於 (于) 管 仲 ，
則 (则) 不 敢 召 。
管 仲 且 猶 (犹) 不 可 召 ， 而 況 不 為 (为) 管 仲 者 乎 ?
2.10. “Inilah sebabnya Cheng Tang – Sing Thong kepada Yi Yin – I Ien dan raja Muda Huan – Hwan kepada Guan Zhong – Kwan Tiong tidak berani memanggilnya datang. Kepada Guan Zhong – Kwan Tiong saja masih tidak berani memanggilnya datang, dapatkah aku tidak berbuat seperti Guan Zhong – Kwan Tiong?”

陳 (陈) 臻 問 (问) 曰 ： 前 日 於 (于) 齊 (齐) ，
王 餽 (馈) 兼 金 壹 (一) 百 而 不 受 ；
於 (于) 宋 ， 餽 (馈) 七 十 鎰 (镒) 而 受 ；
於 (于) 薛 ， 餽 (馈) 五 十 鎰 (镒) 而 受 。
前 日 之 不 受 是 ， 則 (则) 今 日 之 受 非 也 ；
今 日 之 受 是 ， 則 (则) 前 日 之 不 受 非 也 。
夫 子 必 居 壹 (一) 於 (于) 此 矣 。
3.1. Chen Zhen – Tien Cien bertanya, “Dahulu ketika di Negeri Qi – Cee raja menyerahkan seratus Yi – Iet – dua ribu empat ratus Tail (1 Yi – Iet = 20 Liang, 1 Liang = 50 grams) emas murni, guru tidak mau menerima. Kemudian di Negeri Song – Song di serahkan tujuh puluh Yi – Iet – dua ribu empat ratus Tail (1 Yi – Iet = 20 Liang, 1 Liang = 50 grams), guru menerimanya； begitu pula di Negeri Xue – Siat diserahkan lima puluh Yi – Iet – dua ribu empat ratus Tail (1 Yi – Iet = 20 Liang, 1 Liang = 50 grams), gurupun mau menerimanya. Kalau hal tidak mau menerima yang terdahulu itu dibenarkan, maka hal mau menerima yang kemudian itu salah. Kalau hal mau menerima yang kemudian itu dibenarkan, tentu hal tidak mau menerima yang terdahulu itu salah. Mengapakah guru bersikap demikian?”
(Meng Zi – Bing Cu IV B. 14)

孟 子 曰 ： 皆 是 也 。
3.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Semuanya benar.”

當 (当) 在 宋 也 ， 予 將 (将) 有 遠 (远) 行 。
行 者 必 以 贐 (赆) ， 辭 (辞) 曰 ： 餽 (馈) 贐 (赆) 。
予 何 為 (为) 不 受 ?
3.3. “Ketika di Negeri Song – Song, aku akan melakukan perjalanan jauh. Kepada orang yang akan melakukan perjalanan jauh, sudah selayaknya diberi ongkos jalan. Dalam penyerahan juga dikatakan sebagai ongkos jalan. Mengapakah aku tidak mau menerimanya?

當 (当) 在 薛 也 ， 予 有 戒 心 。 辭 (辞) 曰 ： 聞 (闻) 戒 。
故 為 (为) 兵 餽 (馈) 之 ， 予 何 為 (为) 不 受 ?
3.4. “Ketika di Negeri Xue – Siat, didengar berita ada orang yang hendak bermaksud jahat, maka di dalam surat pengantarnya dikatakan bahwa karena mendengar ada orang yang hendak bermaksud jahat, lalu diserahkanlah sejumlah emas untuk biaya beberapa orang pengawal. Mengapakah aku tidak mau menerimanya?

若 於 (于) 齊 (齐) ， 則 (则) 未 有 處 (处) 也 。
無 (无) 處 (处) 而 餽 (馈) 之 ， 是 貨 (货) 之 也 。
焉 有 君 子 而 可 以 貨 (货) 取 乎 ?
3.5. “Di Negeri Qi – Cee, ketika itu belum bertujuan ke mana-mana. Dengan tanpa ada keperluan ke mana-mana aku diserahi sejumlah emas；inilah penyuapan. Adakah seorang Jun Zi – Kun Cu mau menerima suap?”

孟 子 之 平 陸 (陆) 。 .謂 (谓) 其 大 夫 曰 ： 子 之 持 戟 之 士 ，
壹 (一) 日 而 三 失 伍 ， 則 (则) 去 之 否 乎 ? 曰 ： 不 待 三 。
4.1. Meng Zi – Bing Cu ketika sampai di Ping Lu – Ping Liok berkata kepada pembesar kota itu, “Bila dalam suatu medan pertempuran mendapati salah seorang pemimpin pasukan dalam sehari sampai tiga kali meninggalkan pasukannya, akan tuan hukum mati atau tidak?” “Tidak usah menanti sampai tiga kali.”

然 則 (则) 子 之 失 伍 也 亦 多 矣 。
凶 年 饑 (饥) 歲 (岁) ， 子 之 民 ， 老 羸 轉 (转) 於 (于) 溝 (沟) 壑 ，
壯 (壮) 者 散 而 之 四 方 者 ， 幾 (几) 千 人 矣
曰 ：此 非 距 心 之 所 得 為 (为) 也 。
4.2. “Sesungguhnya kedudukan tuan sekarang ini sama dengan pemimpin pasukan yang meninggalkan tugasnya, bahkan lebih dari itu. Pada saat timbul musim paceklik dan bahaya kelaparan, rakyat tuan yang tua dan lemah banyak yang menggeletak mati di selokan-selokan dan jurang-jurang； sedangkan yang kuat bertebaran mengembara ke empat penjuru, entah berapa ribu saja jumlahnya.” “Ini bukan kemampuan Ju Xin – Ki Siem untuk mengatasinya.” (Meng Zi – Bing Cu I B. 12. 2)

曰 ： 今 有 受 人 之 牛 羊 而 為 (为) 之 牧 之 者 ，
則 (则) 必 為 (为) 之 求 牧 與 (与) 芻 (刍) 矣 。
求 牧 與 (与) 芻 (刍) 而 不 得 ， 則 (则) 反 諸 (诸) 其 人 乎 ?
抑 亦 立 而 視 (视) 其 死 與 (与) ? 曰 ： 此 則 (则) 距 心 之 罪 也 。
4.3. “Kini kalau ada orang menerima lembu atau kambing untuk digembalakan, tentulah ia akan berusahha mencari ladang penggembalaan dan rumput kering. Bila ia tidak dapat memperoleh ladang penggembalaan dan rumput kering, ia akan mengembalikan hewan-hewan itu kepada pemiliknya ataukah akan tetap berdiri diam sambil melihat hewan-hewan itu mati?”
“Ya, ini memang kesalahan Ju Xin – Ki Siem.”

他 日 ， 見 於 (于) 王 曰 ： 王 之 為 (为) 都 者 ， 臣 知 五 人 焉 。
知 其 罪 者 ， 惟 孔 距 心 。為 (为) 王 誦 (诵) 之 。
王 曰 ： 此 則 (则) 寡 人 之 罪 也 。
4.4. Pada hari lain (Meng Zi – Bing Cu) menemui raja (Negeri Qi – Cee) dan berkata, “Di antara pembesar-pembesar kota baginda, sudah lima orang kukenal； tetapi yang mengetahui kesalahan sendiri hanya Kong Ju Xin – Khong Ki Siem seorang.” Lalu diceritakanlah kepada raja pengalamannya yang lalu itu. Raja berkata, “Inilah dosaku!”

孟 子 謂 (谓) 蚔 鼃 (蛙) 曰 ：
子 之 辭 (辞) 靈 (灵) 丘 而 請 (请) 士 師 (师) ，
似 也 ，為 (为) 其 可 以 言 也 。
今 既 數 (数) 月 矣 ， 未 可 以 言 與 (与) ?
5.1. Meng Zi – Bing Cu berkata kepada Chi Wa – Ti wa, “Tuan menolak diberi pangkat di kota Ling Qiu – Ling Khiu dan minta diangkat menjadi pembesar pengadilan, karena dengan demikian dapat memberi buah pikiran baik (kepada raja). Kini sudah berjalan beberapa bulan, mengapakah belum juga pernah memberi buah pikiran?”

蚔 鼃 (蛙) 諫 (谏) 於 (于) 王 而 不 用 ， 致 為 (为) 臣 而 去 。
5.2. Chi Wa – Ti wa memberi nasehat kepada raja tetapi tidak dapat diterima；ia lalu meletakkan jabatan dan pergi.

齊 (齐) 人 曰 ： 所 以 為 (为) 蚔 鼃 (蛙) ， 則 (则) 善 矣 ；
所 以 自 為 (为) ， 則 (则) 吾 不 知 也 。
5.3. Orang-orang Negeri Qi – Cee saling berkata, “Apa yang dilakukan terhadap Chi Wa – Ti wa sesungguhnya baik. Tetapi apa sikapnya terhadap dirinya sendiri, aku tidak tahu!”

公 都 子 以 告 。
5.4. Gong Du Zi – Kong To Cu melaporkan hal ini (Meng Zi – Bing Cu III B. 9)

曰 ： 吾 聞 (闻) 之 也 ；
有 官 守 者 ， 不 得 其 職 (职) 則 (则) 去 ；
有 言 責 者 ， 不 得 其 言 則 (则) 去 。
我 無 (无) 官 守 ， 我 無 (无) 言 責 (责) 也 ，
則 (则) 吾 進 (进) 退 ，
豈 (岂) 不 綽 (绰) 綽 (绰) 然 有 餘 (余) 裕 哉 !
5.5. (Meng Zi – Bing Cu berkata), “Apa yang kudengar ialah, ‘Orang memangku jabatan, bila tidak diperkenankan melaksanakan baik-baik tugasnya；sebaiknya ia pergi. Bila memperoleh tugas menyampaikan buah pikiran, tetapi buah pikirannya tidak diterima, ia pergi pula.’ Aku tidak memangku jabatan, aku juga tidak ditugaskan menyampaikan buah pikiran, maka aku datang atau pergi adalah bebas menurut keinginan hatiku.”

孟 子 為 (为) 卿 於 (于) 齊 (齐) ， 出 吊 於 (于) 滕 ，
王 使 蓋 (盖) 大 夫 王 驩 為 (为) 輔 (辅) 行 。
王 驩 朝 暮 見 (见) ， 反 齊 (齐) 滕 之 路 ，
未 嘗 (尝) 與 (与) 之 言 行 事 也 。
6.1. Ketika Meng Zi – Bing Cu menjadi tamu kehormatan di Negeri Qi – Cee, ia diutus raja pergi ke Negeri Teng – Tin untuk menyampaikan bela sungkawa raja. Raja menyuruh pembesar Kota Ge – Khap, Wang Huan – Ong Hwan, menjadi pembantu dalam perjalanan. Wang Huan – Ong Hwan tiap-tiap pagi dan sore menjumpai Meng Zi – Bing Cu, tetapi sampaipun sudah dalam perjalanan pulang ke Negeri Qi – Cee, Meng Zi – Bing Cu belum pernah mengajaknya berbicara tentang jalan urusannya.

公 孫 (孙) 醜 (丑) 曰 ： 齊 (齐) 卿 之 位 ， 不 為 (为) 小 矣 ；
齊 (齐) 滕 之 路 ， 不 為 (为) 近 矣 。
反 之 而 未 嘗 (尝) 與 (与) 言 行 事 ， 何 也 ?
曰 ：夫 既 或 治 ，予 何 言 哉 ?
6.2. Gong Sun Chou – Kong Sun Thio b
erkata, “Kedudukannya (Wang Huan – Ong Hwan) di Negeri Qi – Cee tidaklah kecil, jarak perjalanan antara Negeri Qi – Cee dan Teng – Tin tidaklah dekat；mengapakah dari saat berangkat sampai pulang belum pernah juga guru mengajaknya berbicara tentang jalan urusan? Mengapakah?” “Dalam hal ini sudah ada petugas-petugasnya sendiri. Mengapakah aku harus membicarakannya pula?”

孟 子 自 齊 (齐) 葬 於 (于) 魯 ， 反 於 (于) 齊 (齐) ， 止 於 (于) 嬴 。
充 虞 請 (请) 曰 ： 前 日 不 知 虞 之 不 肖 ， 使 虞 敦 匠 事 。
嚴 (严) ， 虞 不 敢 請 (请) 。
今 願 (愿) 竊 (窃) 有 請 (请) 也 ， 木 若 以 美 然 。
7.1. Meng Zi – Bing Cu dari Negeri Qi – Cee melakukan pemakaman (jenazah ibunya) ke Negeri Lu – Lo. Ketika kembali ke Negeri Qi – Cee ia bermalam di kota Ying – Ing. Chong Yu – Chiong Gi mohon bertanya, “Beberapa hari yang lalu guru dengan tidak memandang kebodohan Yu – Gi, sudah menyuruh Yu – Gi menilik pekerjaan tukang kayu membuat peti mati. Karena guru amat sibuk, Yu – Gi tidak berani bertanya. Kini ingin murid bertanya, bukankah kayunya terlalu bagus?” (Meng Zi – Bing Cu I B. 16)

曰 ： 古 者 棺 槨 (椁) 無 (无) 度 ，
中 古 棺 七 寸 ， 槨 (椁) 稱 (称) 之 。
自 天 子 達 (达) 於 (于) 庶 人 。
非 直 為 (为) 觀 (观) 美 也 ， 然 後 (后) 盡 (尽) 於 (于) 人 心 。
7.2. “Pada jaman kuno tiada batas ukuran untuk peti mati dalam maupun peti mati luar. Kemudian di jaman pertengahan ditetapkan peti mati dalam tujuh Cun (1 Cun = 1/3 dm, 1 dm = 10 cm) tebalnya dan peti mati luar disesuaikan dengan peti mati dalam. Ini berlaku dari kaisar sampai kepada rakyat jelata. Ini bukan sekedar untuk keindahan pandangan, melainkan menuntut rasa hati manusia. (Li Ji – Lee Ki XIX. 2)

不 得 ， 不 可 以 為 (为) 悅 ； 無 (无) 財 (财) ， 不 可 以 為 (为) 悅 。
得 之 為 (为) 有 財 (财) ， 古 之 人 皆 用 之 ，
吾 何 為 (为) 獨独 不 然 ?
7.3. “Kalau tidak diperkenankan, orang tidak boleh berbuat demikian； kalau tiada harta, orang tidak boleh berbuat demikian pula. Tetapi bila peraturan memperkenankan dan ada harta, maka semua orang jaman dahulu berbuat demikian. Mengapakah hanya aku tidak boleh berbuat demikian?

且 比 化 者 ， 無 (无) 使 土 親 (亲) 膚 (肤) ，
於 (于) 人 心 獨 (独) 無无 恔 乎 ?
7.4. “Lebih-lebih pula dengan dapat menjaga jenazah orang tua tidak sampai bersentuhan dengan tanah, bukankah ini melegakan hati?

吾 聞 (闻) 之 也 ；君 子 不 以 天 下 儉 (俭) 其 親 (亲) 。
7.5. “Aku mendengar bahwa seorang Jun Zi – Kun Cu tidak mau karena cintanya kepada harta lalu berhemat-hematan untuk kepentingan orang tuanya!”

沈 同 以 其 私 問 (问) 曰 ： 燕 可 伐 與 (与) ? 。
孟 子 曰 ： 可 ， 子 噲 (哙) 不 得 與 (与) 人 燕 ，
子 之 不 得 受 燕 於 (于) 子 噲 (哙) 。 有 仕 於 (于) 此 ， 而 子 悅 之 ，
不 告 於 (于) 王 而 私 與 (与) 之 吾 子 之 祿 (禄) 爵 ；
夫 士 也 ， 亦 無 (无) 王 命 而 私 受 之 於 (于) 子 ， 則 (则) 可 乎 ?
何 以 異 (异) 於 (于) 是 ?
8.1. Shen Tong – Siem Tong secara pribadi bertanya, “Bolehkah Negeri Yan – Yan dihukum?”
Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Boleh, Zi Kuai – Cu Kwee tidak seharusnya menyerahkan begitu saja Negeri Yan – Yan kepada orang lain. Zi Zhi – Cu Ci pun tidak seharusnya mau begitu saja menerima Negeri Yan – Yan dari Zi Kuai – Cu Kwee. Kalau ada orang menginginkan kedudukan dan tuan suka kepadanya, dengan tanpa memberi tahu kepada raja；bolehkah tuan begitu saja menyerahkan kedudukan dan gaji tuan kepadanya? Begitupun tentang orang itu, apakah dengan tanpa perintah raja boleh secara pribadi begitu saja menerima dari tuan? Apakah bedanya perumpamaan ini dengan peristiwa itu?” (Meng Zi – Bing Cu I B. 10, 11)

齊 (齐) 人 伐 燕 。 或 問 (问) 曰 ： 勸 (劝) 齊 (齐) 伐 燕 ， 有 諸 (诸) ?
曰 ： 未 也 。 沈 同 問 (问) 燕 可 伐 與 (与) ? 吾 應 (应) 之 曰 ： 可
彼 然 而 伐 之 也 。 彼 如 曰 ‘孰 可 以 伐 之’ ?
則 (则) 將 (将) 應 (应) 之 曰 ：為 (为) 天 吏 ， 則 (则) 可 以 伐 之 。
今 有 殺 (杀) 人 者 ， 或 問 (问) 之 曰 ‘人 可 殺 (杀) 與 (与)’ ?
則 (则) 將 (将) 應 (应) 之 曰 ： 可 。 彼 如 曰 ，‘孰 可 以 殺 (杀) 之’ ?
則 (则) 將 (将) 應 (应) 之 曰 ：
‘為 (为) 士 師 (师) ，則 (则) 可 以 殺 (杀) 之’ 。
今 以 燕 伐 燕 ， 何 為 (为) 勸 (劝) 之 哉 ?
8.2. Negeri Qi – Cee menyerbu Negeri Yan – Yan. Ada orang bertanya (kepada Meng Zi – Bing Cu), “Benarkah Bapak menasehatkan Negeri Qi – Cee untuk menyerbu Negeri Yan – Yan?”
“Tidak! Hanya Shen Tong – Siem Tong pernah bertanya, ‘Bolehkah Negeri Yan – Yan dihukum?’ dan kujawab, ‘Boleh’. Dengan demikian mungkin ia sendiri beranggapan boleh menyerbu ke sana. Kalau ia bertanya tentang siapakah yang boleh menghukum, niscaya akan kujawab, ‘Orang yang dapat menjalan-kan perintah Tian – Thian lah boleh menghukumnya.’ Kini misalnya ada orang membunuh seseorang, lalu ditanyakan, ‘Bolehkah ia dihukum mati?’ Niscaya kujawab, ‘Boleh.’ Tetapi kalau ditanyakan, ‘Siapakah yang boleh menjatuhkan putusan hukuman mati?’ Niscaya kujawab, ‘Seorang hakimlah yang boleh menjatuhkan putusan hukuman mati.’ Sekarang yang terjadi ialah seperti Negeri Yan – Yan yang satu menyerbu Negeri Yan – Yan yang lain. Bagaimanakah bisa dituduhkan aku memberi nasehat semacam itu?”

燕 人 畔 。 王 曰 ：吾 甚 慚 (惭) 於 (于) 孟 子 。
9.1. Rakyat Negeri Yan – Yan memberontak. Raja (Negeri Qi – Cee) berkata, “Aku sangat malu kepada Meng Zi – Bing Cu.” (Meng Zi – Bing Cu I B. 10,11)

陳 (陈) 賈 (贾) 曰 ：王 無 (无) 患 焉 。
王 自 以 為 (为) 與 (与) 周 公 ，孰 仁 且 智 ?
王 曰 ： 惡 (恶) ! 是 何 言 也 ?
曰 ： 周 公 使 管 叔 監 (监) 殷 ， 管 叔 以 殷 畔 。
知 而 使 之 ， 是 不 仁 也 ； 不 知 而 使 之 ， 是 不 智 也 。
仁 智 ， 周 公 未 之 盡 (尽) 也 ， 而 況 於 (于) 王 乎 ?
賈 (贾) 請 (请) 見 (见) 而 解 之 。
9.2. Chen Jia – Tien Ke menjawab, “Tidak perlu baginda menyesali diri. Kalau baginda membandingkan diri dengan Pangeran Zhou – Ciu siapakah lebih berperi Cinta Kasih dan Bijaksana?”
Raja berkata, “O, kata-kata apakah itu?” “Dahulu Pangeran Zhou – Ciu pernah menyuruh Guan Shu – Kwan Siok mengawasi keturunan Dinasti Yin – Ien (Wu Geng – Bu King), tetapi ternyata kemudian Guan Shu – Kwan Siok bahkan membantu keturunan Dinasti Yin – Ien itu memberontak. Ketika Pangeran Zhou – Ciu menyuruhnya, bila sebenarnya ia sudah tahu akan terjadi hal itu； maka ia tidak berperi Cinta Kasih. Kalau ia belum tahu pada saat menyuruhnya, ini menunjukkan ia tidak Bijaksana. Nyata dalam hal peri Cinta Kasih dan Kebijaksanaan, Pangeran Zhou – Ciu pun belum dapat melakukan dengan sempurna, apa lagi seorang sebagai baginda! Baiklah nanti Jia – Ke menemuinya untuk menjelaskan hal ini.”

見 (见) 孟 子 ， 問 (问) 曰 ： 周 公 何 人 也 ?
曰 ： 古 聖 (圣) 人 也 。
曰 ： 使 管 叔 監 (监) 殷 ， 管 叔 以 殷 畔 也 ， 有 諸 (诸) ?
曰 ： 然 。
曰 ： 周 公 知 其 將 (将) 畔 而 使 之 與 (与) ?
曰 ： 不 知 也 。
然 則 (则) 聖圣 人 且 有 過 (过) 與 (与) ?
曰 ： 周 公 ， 弟 也 ； 管 叔 ， 兄 也 。
周 公 之 過 (过) ， 不 亦 宜 乎 ?
9.3. Setelah bertemu dengan Meng Zi – Bing Cu lalu bertanya, “Orang yang bagaimanakah Pangeran Zhou – Ciu itu?” (Lun Yu – Lun Gi VII. 5)
“Dia seorang Nabi jaman purba!”
“Dia menyuruh Guan Shu – Kwan Siok mengawasi keturunan Dinasti Yin – Ien dan kemudian malahan membantu mereka berontak. Benarkah itu?”
“Benar!”
“Ketika Pangeran Zhou – Ciu menyuruhnya, tahukah kalau ia akan membantu berontak?”
“Belum tahu!”
“Kalau begitu seorang Nabipun masih dapat berbuat salah!”
“Pangeran Zhou – Ciu ialah adik dan Guan Shu – Kwan Siok ialah kakaknya. Maka kesalahan Pangeran Zhou – Ciu itu bukanlah hal yang luar biasa.

且 古 之 君 子 ， 過 (过) 則 (则) 改 之 ；
今 之 君 子 ， 過 (过) 則 (则) 順 (顺) 之 。
古 之 君 子 ， 其 過 (过) 也 ， 如 日 月 之 食 ， 民 皆 見 (见) 之 ；
及 其 更 也 ， 民 皆 仰 之 。
今 之 君 子 ， 豈 (岂) 徒 順 (顺) 之 ， 又 從 (从) 為 (为) 之 辭 (辞) 。
9.4. “Hanya saja seorang Jun Zi – Kun Cu jaman dahulu, bila berbuat salah segera memperbaikinya； tetapi seorang ‘Jun Zi – Kun Cu’ jaman sekarang, bila berbuat salah bahkan dilanjut-lanjutkan. Seorang Jun Zi – Kun Cu jaman dahulu, bila berbuat salah； seperti gerhana matahari atau bulan. Semua rakyat yang melihatnya, menanti akan perubahannya dengan segera. Mereka semua memandang ke arahnya. Tetapi seorang ‘Jun Zi – Kun Cu’ jaman sekarang, bukan saja melanjut-lanjutkan kesalahannya, bahkan menggunakan kepandaian berbicara untuk memaafkan dirinya.”

孟 子 致 為 (为) 臣 而 歸 (归) 。
10.1. Meng Zi – Bing Cu meletakkan jabatan dan akan pulang (ke negerinya).

王 就 見 (见) 孟 子 ，曰 ： 前 日 願 (愿) 見 (见) 而 不 可 得 ，
得 侍 ， 同 朝 甚 喜 。 今 又 棄 (弃) 寡 人 而 歸 (归) ，
不 識 (识) 可 以 繼 (继) 此 而 得 見 (见) 乎 ?
對 (对) 曰 ： 不 敢 請 (请) 耳 ， 固 所 願 (愿) 也 。
10.2. Raja (Negeri Qi – Cee) segera menemui Meng Zi – Bing Cu dan berkata, “Dahulu kami ingin bertemu Bapak, tetapi tidak dapat.
Kini kita berdampingan, semua isi istanapun menjadi gembira. Kalau sekarang Bapak akan meninggalkan kami dan akan pulang, entah kapan pula kita dapat saling berjumpa.” “hal ini aku tidak berani menetapkan, biarpun aku mengharapkan.”

他 日， 王 謂 (谓) 時 (时) 子 曰 ：
我 欲 中 國 (国) 而 授 孟 子 室 ，
養 (养) 弟 子 以 萬 (万) 鍾 (钟) ，
使 諸 (诸) 大 夫 國 (国) 人 皆 有 所 矜 式 。
子 盍 為 (为) 我 言 之 ?
10.3. Besoknya raja berkata kepada menteri Shi Zi – Si Cu, “Kami ingin memberi sebuah rumah di tengah kerajaan ini kepada Meng Zi – Bing Cu. Serta membantunya dengan memberi sepuluh ribu Zhong (cangkir tanpa pegangan) padi (tiap tahun) untuk memelihara murid-muridnya, dengan harapan agar semua pembesar dan rakyat mempunyai contoh teladan hidup. Baiklah tuan sampaikan hal ini atas namaku.”

時 (时) 子 因 陳 (陈) 子 而 以 告 孟 子 ，
陳 (陈) 子 以 時 (时) 子 之 言 告 孟 子 。
10.4. Shi Zi – Si Cu lalu menyuruh Chen Zi – Tien Cu memberitahukan hal ini kepada Meng Zi – Bing Cu. Chen Zi – Tien Cu menyampaikan kata-kata Shi Zi – Si Cu itu kepada Meng Zi – Bing Cu.

孟 子 曰 ： 然 。 夫 時 (时) 子 惡 (恶) 知 其 不 可 也 ?
如 使 予 欲 富 ， 辭 (辞) 十 萬 (万) 而 受 萬 (万) ，
是 為 (为) 欲 富 乎 ?
10.5. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Ini baik sekali. Tetapi bagaimanakah Shi Zi – Si Cu tahu bahwa aku tidak dapat ditahan lagi? Kalau aku hanya ingin kaya, bagaimanakah aku mau menukarnya yang seratus ribu dengan sepuluh ribu? Apakah ini yang dinamakan mencari kekayaan?

季 孫 (孙) 曰 ： 異 (异) 哉 子 叔 疑 ! 使 己 為 (为) 政 ， 不 用 ，
則 (则) 亦 已 矣 ， 又 使 其 子 弟 為 (为) 卿 。人 亦 孰 不 欲 富 貴 (贵) ?
而 獨 (独) 於 (于) 富 貴 (贵) 之 中 ， 有 私 龍 (龙) 斷 (断) 焉 。
10.6. “Ji Sun – Kwi Sun pernah berkata, ‘Sungguh aneh Zi Shu Yi – Cu Siok Gi. Ia menyorongkan dirinya memangku jabatan, tetapi kemudian (Raja Negeri Lu – Lo) tidak mau menerimanya； bukankah ini sudah cukup? Masakan ia menyuruh anak dan saudaranya berusaha mendapatkan jabatan itu lagi!’ Siapakah yang tidak ingin kaya dan mulia? Tetapi ada orang yang di dalam keinginannya mendapatkan kekayaan dan kemuliaan, lalu menempatkan dirinya di tempat ketinggian, sehingga mudah kelihatan.

古 之 為 (为) 市 也 ， 以 其 所 有 易 其 所 無 (无) 者 ，
有 司 者 治 之 耳 。
有 賤 (贱) 丈 夫 焉 ， 必 求 龍 (龙) 斷 (断) 而 登 之 ，
以 左 右 望 而 罔 市 利 。 人 皆 以 為 (为) 賤 (贱) 。
故 從 (从) 而 征 之 。 征 商 ， 自 此 賤 (贱) 丈 夫 始 矣 。
10.7. “Pasar-pasar pada jaman dahulu ialah tempat untuk menukarkan barang-barang yang kita punya dengan barang-barang yang tidak kita punyai. Di situ ditempatkan seorang menteri pasar yang bertugas menjaga jangan sampai ada keributan. Tetapi, adalah seorang yang hina, lalu mencari tempat yang tinggi agar mudah kelihatan dan mudah melihat ke kiri, ke kanan untuk dapat mengeruk keuntungan di pasar itu. Maka orang menganggap perbuatan ini rendah, lalu diadakan pungutan pajak. Jadi pungutan pajak atas barang dengan ini diawali oleh perbuatan yang hina itu.”

孟 子 去 齊 (齐) ， 宿 於 (于) 晝 (昼) 。
11.1. Meng Zi – Bing Cu meninggalkan Negeri Qi – Cee dan bermalam di Kota Zhou – Tiu.

有 欲 為 (为) 王 留 行 者 ， 坐 而 言 。
不 應 (应) ， 隱 (隐) 幾 (几) 而 臥 (卧) 。
11.2. Ada orang yang ingin mewakili raja menahan perjalanannya. Ia duduk dan mengajaknya bercakap-cakap tetapi tidak dijawab, bahkan sambil bersandar pura-pura tidur.

客 不 悅 曰 ： 弟 子 齊 宿 而 後 (后) 敢 言 ，
夫 子 臥 (卧) 而 不 聽 (听) ， 請 (请) 勿 復 敢 見 (见) 矣 。
11.3. Orang itu dengan kurang senang berkata “Murid lebih dahulu bersuci diri dan berjaga semalam baharu berani menyampaikan pembicaraan. Mengapakah guru tidak mendengarkan dan bahkan tidur? Murid akan tidak berani berjumpa pula.”

曰 ： 坐 ! 我 明 語 (语) 子 。
昔 者 魯 (鲁) 繆 公 無 (无) 人 乎 子 思 之 側 (侧) ，
則 (则) 不 能 安 子 思 ；
泄 柳 ， 申 詳 (详) ， 無 (无) 人 乎 繆 公 之 側 (侧) ，
則 (则) 不 能 安 其 身 。
11.4. “Duduklah ! Akan kuterangkan kepadamu. Dahulu kalau tidak Raja muda Mu – Bok dari Negeri Lu – Lo selalu menyuruh wakilnya mendampingi Zi Si – Cu Su, niscaya tidak dapat menjadikan Zi Si – Cu Su merasa tenteram. Begitu-pun Xie Liu – Siat Liu dan Shen Xiang – Sien Siang kalau tidak mempunyai teman yang selalu dekat dengan Raja muda Mu – Bok, niscaya mereka juga tidak akan dapat merasa tenteram.

子 為 (为) 長 (长) 者 慮 ， 而 不 及 子 思 ， 子 絕 (绝) 長 (长) 者 乎 ?
長 (长) 者 絕 (绝) 子 乎 ?
11.5. “Kini perbuatanmu untuk mengharap aku yang tua ini berpikir lagi adalah tidak seperti yang telah diterima oleh Zi Si – Cu Su. Maka sebenarnya kamu yang memutuskan hubungan dengan orang tua ini ataukah aku orang tua yang memutuskan hubungan denganmu?

孟 子 去 齊 (齐) 。 尹 士 語 (语) 人 曰 ：
不 識 (识) 王 之 不 可 以 為 (为) 湯 (汤) 武 ，
則 (则) 是 不 明 也 ； 識 (识) 其 不 可 ，
然 且 至 ， 則 (则) 是 干 澤 (泽) 也 。
千 里 而 見 (见) 王 ， 不 遇 故 去 。
三 宿 而 後 (后) 出 晝 (昼) ， 是 何 濡 滯 也 ?
士 則 (则) 茲 不 悅 。
12.1. Meng Zi – Bing Cu meninggalkan Negeri Qi – Cee, Yin Shi – Ien Su berkata kepada orang-orang, “Kalau dia tidak tahu bahwa raja kita tidak dapat disamakan dengan Cheng Tang – Sing Tong dan Raja Wu – Bu, ini menunjukkan bahwa dia kurang awas. Kalau dia sudah tahu akan hal itu, tetapi dia datang juga； terang dia hanya menginginkan kedudukan. Dia menempuh beribu Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) untuk menemui raja, setelah tidak bersesuaian lalu pergi. Tetapi, dia tiga hari bermalam di Kota Zhou – Tiu. Mengapakah dia berlambat-lambat? Ini sungguh menyebabkan aku tidak senang!”

高 子 以 告 。
12.2. Gao Zi – Koo Cu melaporkan hal ini.

曰 ： 夫 尹 士 惡 (恶) 知 予 哉 。
千 里 而 見 (见) 王 ， 是 予 所 欲 也 ；
不 遇 故 去 ， 豈 (岂) 予 所 欲 哉 。 予 不 得 已 也 。
12.3. Meng Zi – Bing Cu berkata, “O, bagaimana Yin Shi – Ien Su tahu isi hatiku. Menempuh beribu Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) menjumpai raja, itu memang keinginanku sendiri. Setelah tidak bersesuaian lalu pergi, ini bukanlah keinginanku； hanya karena terpaksa.

予 三 宿 而 出 晝 (昼) ， 於 (于) 予 心 猶 (犹) 以 為 (为) 速 。
王 庶 幾 (几) 改 之 。 王 如 改 諸 (诸) ， 則 (则) 必 反 予 。
12.4. Kalau aku sampai tiga malam menginap di Kota Zhou – Tiu baharu berangkat pula, ialah karena dalam hatiku masih merasakan terlalu cepat. Aku masih mengharapkan raja mengubah pendiriannya, niscaya akan menyusul aku untuk kembali.

夫 出 晝 (昼) 而 王 不 予 追 也 ，
予 然 後 (后) 浩 然 有 歸 (归) 志 。
予 雖 (虽) 然 ， 豈 (岂) 舍 王 哉 ? 王 由 足 用 為 (为) 善 。
王 如 用 予 ， 則 (则) 豈 (岂) 徒 齊 (齐) 民 安 ，
天 下 之 民 舉 (举) 安 。 王 庶 幾 (几) 改 之， 予 日 望 之 。
12.5. “Setelah aku meninggalkan Kota Zhou – Tiu dan ternyata raja tidak menyusul, baharulah aku berketetapan teguh untuk pulang. Tetapi biarpun begitu, bagaimanakah aku dapat melepaskan pikiranku? Raja mempunyai cukup sifat-sifat yang baik, bila raja menggunakan aku, bukan saja rakyat Negeri Qi – Cee beroleh tenteram sentosa； rakyat seduniapun akan beroleh tenteram sentosa. Semoga raja dapat mengubah pendiriannya, inilah tiap hari masih kuharapkan.

予 豈 (岂) 若 是 小 丈 夫 然 哉 ?
諫 (谏) 於 (于) 其 君 而 不 受 ， 則 (则) 怒 ，
悻 悻 然 見 (见) 於 (于) 其 面 。
去 則 (则) 窮 (穷) 日 之 力 而 後 (后) 宿 哉 ?
尹 士 聞 (闻) 之 曰 ： 士 誠 (诚) 小 人 也 。
12.6. “Bagaimanakah aku dapat bersikap sebagai orang-orang yang berpandangan sempit, setelah nasehatnya tidak diterima raja lalu marah, wajahnya lalu berubah tidak senang dan hari itu juga segera pergi sejauh-jauhnya baharu mau berhenti sekedar untuk menginap?”
Mendengar hal itu Yin Shi – Ien Su berkata, “Shi – Su sungguh seorang rendah budi.”

孟 子 去 齊 (齐) 。充 虞 路 問 (问) 曰 ： 夫 子 若 有 不 豫 色 然 。
前 日 虞 聞 (闻) 諸 (诸) 夫 子 曰 ： 君 子 不 怨 天 ， 不 尤 人 。
13.1. Meng Zi – Bing Cu meninggalkan Negeri Qi – Cee. Chong Yu – Chiong Gi bertanya, “Mengapakah wajah guru selalu nampak murung? Dahulu Yu – Gi mendengar guru berkata, ‘Seorang Jun Zi – Kun Cu tidak menggerutu kepada Tian – Thian YME, tidak pula menyesali manusia,’” (Lun Yu – Lun Gi XIV. 35)

曰 ： 彼 壹 (一) 時 (时) ， 此 壹 (一) 時 (时) 也 。
13.2. “Yang dahulu itu adalah suatu persoalan, dan yang kini soal lain pula.

五 百 年 必 有 王 者 興 (兴) ， 其 間 (间) 必 有 名 世 者 。
13.3. “Tiap lima ratus tahun seharusnya muncul seorang raja besar dan bertepatan dengan saat itupun akan muncul orang-orang besar.

由 周 而 來 (来) ， 七 百 有 餘 (馀) 歲 (岁) 矣 。
以 其 數 (数) 則 (则) 過 (过) 矣 ， 以 其 時 (时) 考 之 則 (则) 可 矣 。
13.4. “Sejak mula Dinasti Zhou – Ciu sampai kini sudah tujuh ratus tahun lebih, maka sudah melebihi waktu yang seharusnya. Begitupun kalau kuperiksa keadaan saat ini, keadaannya sudah memungkinkan. (Meng Zi – Bing Cu VII B. 38)

夫 天 ， 未 欲 平 治 天 下 也 ； 如 欲 平 治 天 下 ，
當 (当) 今 之 世 ， 舍 我 其 誰 (谁) 也 ? 吾 何 為 (为) 不 豫 哉 ?
13.5. “O, Tian – Thian Yang Maha Esa nampaknya belum juga menghendaki damai sejahtera di dunia ini. Kalau dikehendaki damai sejahtera di dunia saat ini, selain aku siapa pulalah (dapat membawakannya)? Betapa aku tidak bermurung?”
(Lun Yu – Lun Gi IX. 5)

孟 子 去 齊 (齐) ， 居 休 。
公 孫 (孙) 醜 (丑) 問 (问) 曰 ： 仕 而 不 受 祿 (禄) ， 古 之 道 乎 ?
14.1. Meng Zi – Bing Cu meninggalkan Negeri Qi – Cee dan bertempat tinggal di daerah Xiu – Hiu. Gong Sun Chou – Kong Sun Thio bertanya, “Memangku jabatan dengan tanpa menerima gaji, benarkah itu peraturan sejak jaman purba?

曰 ： 非 也 。 於 (于) 崇 ， 吾 得 見 (见) 王 。
退 而 有 去 志 ， 不 欲 變 (变) ， 故 不 受 也 。
14.2. “Bukan! Ketika aku bertemu raja di Kota Chong – Cong, sesungguhnya berniat segera pergi lagi. Karena niatku ini sudah tetap, maka aku tidak mau menerima gaji.

繼 (继) 而 有 師 (师) 命 ， 不 可 以 請 (请) 。
久 於 (于) 齊 (齐) ， 非 我 志 也 。
14.3. “Saat itu mendadak ada perintah siap siaga berperang, tidak layak aku mohon diri；maka lama aku di Negeri Qi – Cee, meskipun itu bukan maksudku.”

孟 子

MENG ZI – BING CU

III

滕 文 公

Teng Wen Gong – Tin Bun Kong

歐 陽 子 文

Bratayana Ongkowijaya, SE, XDS

2012

孟 子 – (BING CU)

JILID III A

滕 文 公《上》

Teng Wen Gong (Shang) – Tin Bun Kong (Siang)

滕 文 公 為 (为) 世 子 ， 將 (将) 之 楚 ，
過 (过) 宋 而 見 (见) 孟 子 。
1.1 Ketika Raja muda Wen – Bun dari Negeri Teng – Tin masih menjadi putra mahkota, ia pergi ke Negeri Chu – Cho. Tatkala melewati Negeri Song – Song, ia menjumpai Meng Zi – Bing Cu. (Meng Zi – Bing Cu I B. 13)

孟 子 道 性 善 ， 言 必 稱 (称) 堯 (尧) 舜 。
1.2. Meng Zi – Bing Cu mengatakan bahwa Watak Sejati manusia itu baik dan selalu membicarakan serta memuji Raja Yao – Giau dan Shun – Sun.

世 子 自 楚 反 ， 復 (复) 見 (见) 孟 子 。
孟 子 曰 ： 世 子 疑 吾 言 乎 ?
夫 道 壹 (一) 而 已 矣 。
1.3. Putra mahkota itu ketika kembali dari Negeri Chu – Cho juga menemui Meng Zi – Bing Cu. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Pangeran masih sangsikan akan kata-kataku? Adapun Jalan Suci itu Esa adanya.

成 覸 謂 (谓) 齊 (齐) 景 公 曰 ：
彼 丈 夫 也 ， 我 丈 夫 也 ，吾 何 畏 彼 哉 ? 顏 (颜) 淵 (渊) 曰 ： 舜 何 人 也 ? 予 何 人 也 ? 有 為 (为) 者 亦 若 是 。
公 明 儀 (仪) 曰 ： 文 王 我 師 也 ， 周 公 豈 (岂) 欺 我 哉 。
1.4. “Cheng Jian – Sing Han pernah berkata kepada Raja Muda Jing – King dari Negeri Qi – Cee, ‘Beliau-Beliau itu (para nabi) orang laki-laki. Akupun orang laki-laki. Mengapakah aku takut kepada beliau-beliau itu?’ Yan Yuan – Gan Yan berkata, ‘Bukankah Shun – Sun itu manusia? Bukankah akupun manusia? Bila mau berbuat (hal-hal mulia) apakah bedanya?’ Gong Ming Yi – Kong Bing Gi berkata, ‘Raja Wen – Bun itu guruku. Masakan Pangeran Zhou – Ciu bohong kepadaku.’

今 滕 ， 絕 (绝) 長 (长) 補 (补) 短 ， 將 (将) 五 十 里 也 ，
猶 可 以 為 (为) 善 國 (国) 。
《書 (书)》 曰 ： 若 藥 (药) 不 瞑 眩 ， 厥 疾 不 瘳 。
1.5. “Kini kalau bagian panjang tanah Negeri Teng – Tin dipotong lalu ditambahkan pada bagian yang pendek, luasnya ada lima puluh Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) ；
kalau mau, dapat juga dijadikan negeri yang baik. Di dalam Kitab Shu Jing – Su King tertulis, ‘Obat bila tidak menimbulkan pengaruh apa-apa, niscaya penyakit takkan tersembuhkan.’” (Shu Jing – Su King IV. 8)

滕 定 公 薨 。 世 子 謂 (谓) 然 友 曰 ：
昔 者 孟 子 嘗 (尝) 與 (与) 我 言 於 (于) 宋 ，
於 (于) 心 終 (终) 不 忘 。
今 也 不 幸 至 於 (于) 大 故 ， 吾 欲 使 子 問 (问) 於 (于) 孟 子 ，
然 後 (后) 行 事 。
2.1. Raja muda Ding – Ting dari Negeri Teng – Tin mangkat. Putera mahkota berkata kepada Ran You – Jiam Yu, “Dahulu Meng Zi – Bing Cu pernah bercakap dengan aku di Negeri Song – Song yang kesan-kesannya tak dapat kulupakan. Kini aku menanggung duka yang paling hebat, maka kami ingin mengutus tuan bertanya kepada Meng Zi – Bing Cu bagaimana menjalankan upacara.”

然 友 之 鄒 (邹) 問 (问) 於 (于) 孟 子 。
孟 子 曰 ： 不 亦 善 乎 !
親 (亲) 喪 (丧) 固 所 自 盡 (尽) 也 。
曾 子 曰 ： 生 事 之 以 禮 (礼) ；
死 葬 之 以 禮 (礼) ， 祭 之 以 禮 (礼) ， 可 謂 (谓) 孝 矣 。
諸 (诸) 侯 之 禮 (礼) ， 吾 未 之 學 (学) 也 ；
雖 (虽) 然 ， 吾 嘗 (尝) 聞 (闻) 之 矣 。
三 年 之 喪 (丧) ， 齊 (齐) 疏 之 服 ， 飦 粥 之 食 ，
自 天 子 達 (达) 於 (于) 庶 人 ， 三 代 共 之 。
2.2. Ran You – Jiam Yu setibanya di Kota Zou – Coo (Negeri Lu – Lo) bertanya kepada Meng Zi – Bing Cu.
Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Sungguh baik sekali! Dalam hal berkabung kepada orang tua itu sebenarnya bergantung pada diri sendiri. Zeng Zi – Cing Cu berkata, ‘Pada saat hidup layanilah sesuai dengan Kesusilaan, ketika meninggal dunia, makamkanlah sesuai denga Kesusilaan dan selanjutnya sembahyangilah sesuai dengan Kesusilaan.’ Dengan demikian dapat disebut berbakti.
Hal peradatan para raja muda, aku belum pernah mempelajarinya. Biarpun demikian aku sudah mendengar bahwa kewajiban berkabung selama tiga tahun dengan mengenakan pakaian dari kain kasar dan makan makanan sederhana, di lakukan dari kaisar sampai kepada rakyat jelata. Ke tiga dinasti itu mengikuti adat ini.”
(Lun Yu – Lun Gi XIX.17. 11. 5)

然 友 反 命 ， 定 為 (为) 三 年 之 喪 (丧) 。
父 兄 百 官 皆 不 欲 ，
曰 ： 吾 宗 國 (国) 魯 (鲁) 先 君 莫 之 行 ，
吾 先 君 亦 莫 之 行 也 ， 至 於 (于) 子 之 身 而 反 之 ， 不 可 。
且 《志》 曰 ： 喪 (丧) 祭 從 (从) 先 祖 。 曰 ： 吾 有 所 受 之 也 。
2.3. Setelah Ran You – Jiam Yu melaporkan ini, lalu ditetapkan akan dilakukan perkabungan selama tiga tahun, tetapi sanak saudara dan para pembesar tidak menyetujui dan berkata, “Di Negeri Lu – Lo yang kita hormati itu, raja-raja yang terdahulupun sudah tidak melakukan hal ini； baginda almarhumpun tidak melakukan pula. Kini sesampai pada baginda, mengapakah akan memakai adat itu pula? ini tidak boleh. Bukankah di dalam Kitab Catatan Keluarga pun tertulis, ‘Dalam berkabung dan bersembahyang, turutlah seperti yang ditetapkan para leluhur agar dapat dikatakan kita juga menerima warisan (tata upacara).”

謂 (谓) 然 友 曰 ： 吾 他 日 未 嘗 (尝) 學 (学) 問 (问) ，
好 馳 (驰) 馬 (马) 試 (试) 劍 (俭) 。
今 也 父 兄 百 官 不 我 足 也 ， 恐 其 不 能 盡尽 於于 大 事 ，
子 為 (为) 我 問 (问) 孟 子 。 然 友 復 之 鄒 (邹) 問 (问) 孟 子 。
孟 子 曰 ： 然 。 不 可 以 他 求 者 也 。
孔 子 曰 ： 君 薨 ， 聽 (听) 於 (于) 冢 宰 。 歠 粥 ， 面 深 墨 。
即 位 而 哭 ， 百 官 有 司 ， 莫 敢 不 哀 ， 先 之 也 。
上 有 好 者 ， 下 必 有 甚 焉 者 矣 。
君 子 之 德， 風 (风) 也 ； 小 人 之 德， 草 也 。
草 尚 之 風 (风) 必 偃 。 是 在 世 子 。
2.4. (Putera mahkota) berkata kepada Ran You – Jiam Yu, “Pada hari-hari yang lalu kami belum pernah banyak belajar dan bertanya, hanya suka naik kuda dan bermain pedang. Kini para sanak saudara dan pembesar tidak menganggap kami cukup berpengetahuan. Kami takut tidak dapat menjalankan urusan besar ini sungguh-sungguh, maka wakililah kami bertanya pula kepada Meng Zi – Bing Cu.”
Ran You – Jiam Yu kembali ke Kota Zou – Coo, bertanya kepada Meng Zi – Bing Cu.
Meng Zi – Bing Cu berkata, “Sudah wajar (mereka tidak setuju). Dalam hal ini tidak perlu minta bantuan mereka. Kong Zi – Khong Cu bersabda, ‘Bila raja mangkat, urusan diserahkan kepada perdana menteri! Makanlah secara sederhana, dengan wajah duka menangislah di dekat peti jenazah. Bila para pembesar melihat ini, niscaya tidak berani tidak ikut bersedih； maka perlu teladan. Apa yang disukai atasan, niscaya pihak bawahan akan sangat memperhatikan. Kewajiban seorang pembesar laksanan angin dan Kebajikan rakyat laksana rumput； kemana angin bertiup, kesitulah rumput mengarah.’ Maka urusan ini tergantung kepada putera mahkota sendiri.”

然 友 反 命 。 世 子 曰 ： 然 。 是 誠 (诚) 在 我 。
五 月 居 廬 (庐) ， 未 有 命 戒 。 百 官 族 人 可 謂 (谓) 曰 知 。
及 至 葬 ， 四 方 來 (来) 觀 (观) 之 ，
顏 (颜) 色 之 戚 ， 哭 泣 之 哀 ， 吊 (弔) 者 大 悅 。
2.5. Ran You – Jiam Yu memberi laporan. Putera mahkota berkata. “Benar， yang perlu Iman itu aku sendiri” Selama lima bulan ia tetap di ruang besar (tempat peti jenazah) dan tidak pernah memberi perintah-perintah. Para pembesar dan sanak-saudara dengan setuju berkata, “Dia sungguh mengerti.”
Setelah tiba saat penguburan, para hadir dari empat penjuru melihat betapa kesedihan tercermin pada wajah (putera mahkota) serta cucuran air mata kesedihannya. Para hadir sangat terharu.

滕 文 公 問 (问) 為 (为) 國 (国) 。
3.1. Pangeran Wen – Bun dari Negeri Teng – Tin bertanya hal mengatur Negara.

孟 子 曰 ： 民 事 不 可 緩 也 。
《詩 (诗)》 雲 (云) ： 晝 (昼) 爾 (尔) 於 (于) 茅 ，
宵 爾 (尔) 索 綯 ； 亟 其 乘 屋 ， 其 始 播 百 穀 。
3.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Kepentingan rakyat tidak boleh ditangguh- tangguhkan. Di dalam Kitab Sanjak tertulis, ‘Siang hari ambillah rumput, malam hari anyamlah tali, betulkan atap yang rusak； segera kita bertanam pula.’
(Meng Zi – Bing Cu I A. 22)

民 之 為 (为) 道 也 ， 有 恆 (恒) 產 (产) 者 有 恆 (恒) 心 ，
無 (无) 恆 (恒) 產 (产) 者 無 (无) 恆 (恒) 心 。
苟 無 (无) 恆 (恒) 心 ， 放 辟 邪 侈 ， 無 (无) 不 為 (为) 已 。
及 陷 乎 罪 ， 然 後 (后) 從 (从) 而 刑 之 ， 是 罔 民 也 。
焉 有 仁 人 在 位 ， 罔 民 而 可 為 (为) 也 ?
3.3. “Adapun sifat kebanyakan rakyat itu demikian；Yang mempunyai penghasilan tetap akan mempunyai ketetapan hati, yang tidak mempunyai penghasilan tetap akan tidak mempunyai ketetapan hati. Bila tidak mempunyai ketetapan hati；
maka, membuang diri, menyeleweng, berbuat sesat dan liar tidak segan melakukan. Bila mereka terjerumus kedalam kejahatan sehingga terhukum, bukankah itu seperti pemerintah yang menjebaknya? Seorang yang berperi Cinta Kasih di dalam kedudukannya, patutkah ia menjebak rakyat?

是 故 賢 (贤) 君 必 恭 儉 (俭) 禮 (礼) 下 ， 取 於 (于) 民 有 制 。
3.4. “Maka seorang pembesar yang Bijaksana niscaya berlaku hormat, hemat dan susila kepada bawahan serta memungut pajak yang pantas kepada rakyatnya.

陽 (阳) 虎 曰 ：為 (为) 富 不 仁 矣 ，為 (为) 仁 不 富 矣 。
3.5. “Yang Hu – Yang Ho berkata, ‘Yang mengejar kekayaan tidak berperi Cinta Kasih, yang berperi Cinta Kasih tidak beroleh kekayaan.’ (Lun Yu – Lun Gi XVII. 1)

夏 後 (后) 氏 五 十 而 貢 (贡) ， 殷 人 七 十 而 助 ，
周 人 百 畝 (亩) 而 徹 (彻) ， 其 實 (实) 皆 什 壹 (一) 也 。
徹 (彻) 者 ， 徹 (彻) 也 ； 助 者 ， 藉 也 。
3.6. “Dinasti Xia – He menggunakan system lima puluh Mu – Bau (1 Mu – Bau = 1/6 Acre = 0,0667 Ha) yang dinamai Gong – Khong (Upeti), Dinasti Yin – Ien menggunakan system tujuh puluh Mu – Bau (1 Mu – Bau = 1/6 Acre = 0,0667 Ha) yang dinamai Zhu – Co (Gotong-royong), dan Dinasti Zhou – Ciu menggunakan system seratus Mu – Bau (1 Mu – Bau = 1/6 Acre = 0,0667 Ha) yang dinamai Che – Tiat (Pungutan). Semuanya ini berazas memungut 1/10 bagian. Di dalam system Che – Tiat pemerintah memungut berdasarkan hasilnya, sedangkan di dalam system Zhu – Co rakyat bersama-sama mengerjakan sawah pemerintah.

龍 (龙) 子 曰 ： 治 地 莫 善 於 (于) 助 ， 莫 不 善 於 (于) 貢 (贡) 。
貢 (贡) 者 校 數 (数) 歲 (岁) 之 中 以 為 (为) 常 。
樂 (乐) 歲 (岁) ， 粒 米 狼 戾 ，
多 取 之 而 不 為 (为) 虐 ， 則 (则) 寡 取 之 ；
凶 年 ， 糞 (粪) 其 田 而 不 足 ， 則 (则) 必 取 盈 焉 。
為 (为) 民 父 母 ，使 民 盻 盻 然 ，將 (将) 終 (终) 歲 (岁) 勤 動 (动)，
不 得 以 養 (养) 其 父 母 ， 又 稱 (称) 貸 (贷) 而 益 之 。
使 老 稚 轉 (转) 乎 溝 (沟) 壑 ， 惡 (恶) 在 其 為 (为) 民 父 母 也 ? 。
3.7. “Long Zi – Liong Cu berkata, ‘Dalam mengatur pembagian tanah tiada yang lebih baik dari sistem Zhu – Co dan tiada yang lebih buruk dari system Gong – Khong. Sistem Gong – Khong menetapkan jumlah hasil yang harus diupetikan diambil rata-rata dari hasil beberapa tahun. Pada musim yang baik, hasil beras dan biji-bijian berlimpah-limpah, diambil banyakpun tidak terasa kejam, pengambilannya terasa sedikit. Tetapi pada waktu musim paceklik yang hasilnya untuk mengganti beaya rabuk saja tidak cukup, penarikan pajaknya tetap penuh. Yang menjadi ibu bapak rakyat tetapi menyebabkan rakyat bermuka masam karena hasil jerih payah setahun tidak dapat untuk memelihara orang tuanya, bahkan harus terpaksa mencari pinjaman untuk menutup kekurangannya, inilah seperti menjadikan rakyat yang tua dan anak-anak kedapatan mengeletak diselokan dan jurang. Bagaimanakah dapat disebut menjadi ayah bunda rakyat?’ (Meng Zi – Bing Cu I A. 4/5)

夫 世 祿 (禄) ， 滕 固 行 之 矣 。
3.8. “Memang benar di Negeri Teng – Tin ini telah diatur hal gaji (berupa tanah) yang berlaku turun-temurun untuk mereka yang berjasa. (Tetapi peraturan pungutan dan pembagian tanah yang baik belum ada).

《詩 (诗)》 雲 (云) ： 雨 我 公 田 ， 遂 及 我 私 。
惟 助 為 (为) 有 公 田 。由 此 觀 (观) 之 ， 雖 (虽) 周 亦 助 也 。3.9. “Di dalam Kitab Sanjak tertulis, ‘Hujan tercurah di sawah umum (pemerintah), begitupun disawahku sendiri.’ (Shi Jing – Si King II. 6. 8. 3) Karena yang mempunyai istilah ‘sawah umum’ hanya system Zhu – Co, maka dapat dilihat disini ternyata Dinasti Zhou – Ciu pun banyak menggunakan sistem Zhu – Co itu.

設 (设) 為 (为) 庠 ， 序 ， 學 (学) ， 校 ， 以 教 之 ；
庠 者 ， 養 (养) 也 ； 校 者 ， 教 也 ； 序 者 ， 射 也 。
夏 曰 校 ， 殷 曰 序 ， 周 曰 庠 ，
學 (学) 則 (则) 三 代 共 之 ， 皆 所 以 明 人 倫 (伦) 也 。
人 倫 (伦) 明 於 (于) 上 ， 小 民 親 (亲) 於 (于) 下 。
3.10. “Setelah itu dirikanlah badan pendidikan yang dinamai Xiang – Siang, Xu – Si, Xue – Hak dan Xiao – Hau. Badan yang dinamai Xiang – Siang mengutamakan pendidikan keinsafan memberi perawatan, Xiao – Hau mengutamakan pendidikan umum, dan Xu – Si mengutamakan kecakapan memanah.
Dinasti Xia – He menamai badan pendidikan itu Xiao – Hau. Dinasti Yin – Ien menamainya Xu – Si dan Dinasti Zhou – Ciu menamainya Xiang – Siang. Istilah Xue – Hak (sekolah Negara) dipakai oleh ketiga dinasti itu. Semuanya ini berusaha menyedarkan orang tentang hubungan-hubungan di dalam masyarakat. Bila para pembesar menyadari akan hubungan-hubungan antara manusia ini, niscaya rakyat jelata yang dibawahnya akan saling mencinta. (Meng Zi – Bing Cu I A. 3/5)

有 王 者 起 ， 必 來 (来) 取 法 ， 是 為 (为) 王 者 師 (师) 也 。
3.11. “Kalau muncul seorang raja besar, tentu akan mengambil cara ini sebagai teladan； Sehingga dengan demikian baginda akan menjadi guru bagi (calon) raja besar itu.

《詩 (诗)》 雲 (云) ； 周 雖 (虽) 舊 (旧) 邦 ，
其 命 维 新 ， 文 王 之 謂 (谓) 也 。
子 力 行 之 ， 亦 以 新 子 之 國 (国) 。
3.12. “Di dalam Kitab Sanjak tertulis, ‘Negeri Zhou – Ciu biar negeri tua, Firman itu tetap dipelihara sehingga senantiasa baharu.’ (Shi Jing – Si King III. 1. 1. 1) Ini, dikatakan untuk Baginda Wen – Bun. Bila baginda mau sekuat tenaga melaksanakan, negeri bagindapun dapat menjadi baharu.”

使 畢 (毕) 戰 (战) 問 (问) 井 地 。
孟 子 曰 ： 子 之 君 將 (将) 行 仁 政 ，
選 (选) 擇 (择) 而 使 子 ， 子 必 勉 之 !
夫 仁 政 ， 必 自 經 (经) 界 始 。
經 (经) 界 不 正 ， 井 地 不 鈞 (钧) ， 穀 祿 (禄) 不 平 。
是 故 暴 君 污 (汙) 吏 必 慢 其 經 界 。
經 (经) 界 既 正 ， 分 田 制 祿 (禄) 可 坐 而 定 也 。
3.13. Saat lain pangeran itu menyuruh Bi Zhan – Piet Cian bertanya tentang system pembagian tanah menjadi sembilan petak. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Pangeran tuan akan menjalankan pemerintahan berlandas Cinta Kasih dan sudah memilih tuan untuk melaksanakan. Baiklah tuan bekerja sungguh-sungguh. Adapun pemerintahan yang berlandas Cinta Kasih itu, dalam bidang ini harus lebih dahulu melakukan pengukuran tentang batas-batas tanahnya. Kalau batas-batasnya tidak benar pembagian tanah didalam sistem sembilan petak itupun tidak sama dan pemungutan hasil buminyapun tidak adil. Adapun raja yang kejam dan pembesar yang tamak tentu alpa tentang penentuan batas-batas tanah ini. Bila batas-batas ini sudah benar, maka hal pembagian sawah dan pemungutan hasil bumi itu dapat ditetapkan sambil duduk saja.

夫 滕 壤 地 褊 小 ， 將 (将) 為 (为) 君 子 焉 ，
將 (将) 為 (为) 野 人 焉 。
無 (无) 君 子 莫 治 野 人 ， 無 (无) 野 人 莫 養 君 子 。
3.14. “Biarpun Negeri Teng – Tin negeri kecil, harus pula ada yang menjadi pembesar dan menjadi petani. Bila tiada pembesarnya, bagaimana dapat mengatur para petani dan bila tiada petaninya, bagaimana dapat memelihara para pembesar itu.

請 (请) 野 九 壹 (一) 而 助 ，
國 (国) 中 什 壹 (一) 使 自 賦 (赋) 。
3.15. “Kuharap sawah-sawah di desa dipungut pajak 1/9 bagian dengan system Zhu – Co dan di kota-kota biarlah rakyat menyerahkan 1/10 penghasilannya.

卿 以 下 必 有 圭 田 ， 圭 田 五 十 畝 (亩) 。
3.16. “Para pembesar dari yang tinggi sampai yang rendah harus diberi ‘tanah permata’, yang luasnya lima puluh Mu – Bau (1 Mu – Bau = 1/6 Acre = 0,0667 Ha).

餘 (馀) 夫 二 十 五 畝 (亩) 。
3.17. “Orang laki-laki yang memelihara saudara-saudaranaya harap diberi tanah dua puluh lima Mu – Bau (1 Mu – Bau = 1/6 Acre = 0,0667 Ha).

死 徙 無 (无) 出 鄉 (乡) ， 鄉 (乡) 田 同 井 。
出 入 相 友 ， 守 望 相 助 ， 疾 病 相 扶 持 ，
則 (则) 百 姓 親 (亲) 睦 。
3.18. “Dengan demikian orang yang kematian kepala keluarganya atau pindah tempat tinggalnya tidak sampai pergi keluar daerah.
Daerah-daerah yang sawahnya di atur dengan sistem sembilan petak, keluar masuk akan saling bersahabat. Dalam menjaga sawahnya saling membantu dan bila ada yang sakit dapat saling memperhatikan sehingga segenap rakyat hidup rukun saling cinta-mencintai.

方 里 而 井 ， 井 九 百 畝 (亩) ， 其 中 為 (为) 公 田 。
八 家 皆 私 百 畝 (亩) ， 同 養 (养) 公 田 。
公 事 畢 (毕) ， 然 後 (后) 敢 治 私 事 ， 所 以 別 野 人 也 。
3.19. “Dengan sistem sembilan petak, maka tiap tanah seluas 1 Li – Li (1 Li – Li = ½ Km) persegi dapat dibagi menjadi sembilan petak, masing-masing seratus Mu – Bau (1 Mu – Bau = 1/6 Acre = 0,0667 Ha). Petak yang ditengah dinamai ‘sawah umum’ dan delapan keluarga yang masing-masing memperoleh seratus Mu – Bau (1 Mu – Bau = 1/6 Acre = 0,0667 Ha), bersama-sama memelihara ‘sawah umum’. Setelah ‘sawah umum’ selesai dikerjakan, baharulah mengerjakan sawah sendiri： dengan demikian para petani akan tahu kewajiban masing-masing.

此 其 大 略 也 。若 夫 潤 (润) 澤 (泽) 之 ， 則 (则) 在 君 與 (与) 子 矣 。
3.20. “Inilah pada garis besarnya saja. Mengenai hal-hal lain, mengingat kurus suburnya tanah dan lain-lain kalau diadakan peraturan khusus, terserah kepada pangeran dan tuan sendiri.”

有 為 (为) 神 農 (农) 之 言 者 許 (许) 行 ， 自 楚 之 滕 ，
踵 門 (门) 而 告 文 公 曰 ：
遠 (远) 方 之 人 聞 (闻) 君 行 仁 政 ，
願 (愿) 受 壹 (一) 廛 而 為 (为) 氓 。
文 公 與 (与) 之 處 (处) ， 其 徒 數 (数) 十 人 ，
皆 衣 褐 ， 捆 屨 ， 織 (织) 席 以 為 (为) 食 。
4.1. Ada seorang penganut ajaran Shen Nong – Sien Long bernama Xu Xing – Hi Hing dari Negeri Chu – Cho datang ke Negeri Teng – Tin. Setelah di gerbang istana, melaporkan kepada Rajamuda Wen – Bun dari Negeri Teng – Tin, “Hamba orang dari jauh mendengar baginda menjalankan pemerintahan berlandas Cinta Kasih, maka mohon sebidang tanah untuk tempat tinggal, dan menjadi rakyat baginda.” Rajamuda Wen – Bun memberikan tempat tinggal itu. Ia dengan beberapa puluh murid, semuanya mengenakan pakaian dari kulit berbulu. Untuk penghidupannya, mereka membuat terompah dari rumput dan tikar.

陳 (陈) 良 之 徒 陳 (陈) 相 與 (与) 其 弟 辛 ，
負 (负) 耒 耜 而 自 宋 之 滕 ，
曰 ： 聞 (闻) 君 行 聖 (圣) 人 之 政 ，
是 亦 聖 (圣) 人 也 ，
願 (愿) 為 (为) 聖 (圣) 人 氓 。
4.2. Chen Xiang – Tien Siang, seorang penganut ajaran Chen Liang – Tien Liang, bersama adiknya yang bernama Chen Xin – Tien Sien, dengan memanggul bajak juga datang dari Negeri Song – Song ke Negeri Teng – Tin. Ia berkata, “Hamba mendengar baginda menjalankan pemerintahan berlandas ajaran Nabi, maka bagindapun akan dapat berbuat sebagai Nabi. Hamba ingin menjadi rakyat Nabi.”

陳 (陈) 相 見 (见) 許 (许) 行 而 大 悅 ，
盡 (尽) 棄 (弃) 其 學 (学) 而 學 (学) 焉 。
陳 (陈) 相 見 (见) 孟 子 ， 道 許 (许) 行 之 言 曰 ： 滕 君 ，
則 (则) 誠 (诚) 賢 (贤) 君 也 ； 雖 (虽) 然 ， 未 聞 (闻) 道 也 。
賢 (贤) 者 與 (与) 民 並 (并) 耕 而 食 ， 饔 飧 而 治 。
今 也 滕 有 倉 (仓) 廩 府 庫 ，
則 (则) 是 厲 (厉) 民 而 以 自 養 (养) 也 ， 惡 (恶) 得 賢 (贤) ?
4.3. Ketika Chen Xiang – Tien Siang bertemu dengan Xu Xing – Hi Hing, ia sangat gembira dan segera meninggalkan ajaran yang dianutnya dan berganti dengan ajaran baru itu. Chen Xiang – Tien Siang menemui Meng Zi – Bing Cu dan menceritakan tentang ajaran Xu Xing – Hi Hing, “Raja Teng – Tin memang sungguh seorang raja yang Bijaksana, sayang belum mendengar Jalan Suci. Sorang yang Bijaksana akan membajak bersama rakyat untuk makannya. Sambil setiap pagi dan sore memasak sendiri makanannya, ia memerintah Negara. Kini Negeri Teng – Tin mempunyai lumbung padi, gudang harta benda dan gudang senjata, ini menunjukkan masih menindas rakyat untuk memelihara diri sendiri. Bagaimanakah dapat dikatakan cukup bijaksana?”

孟 子 曰 ：許 (许) 子 必 種 (种) 粟 而 後 (后) 食 乎 ? 曰 ：然 。
許 (许) 子 必 織 (织) 布 而 後 (后) 衣 乎 ? 曰 ： 否 。許 (许) 子 衣 褐 。
許 (许) 子 冠 乎 ? 曰 ：冠 。
曰 ： 奚 冠 ? 曰 ：冠 素 。
曰 ：自 織 (织) 之 與 (与) ? 曰 ：否 。 以 粟 易 之 。
曰 ：許 (许) 子 奚 為 (为) 不 自 織 (织) ? 曰 ： 害 於 (于) 耕 。
曰 ：許 (许) 子 以 釜 甑 爨 ， 以 鐵 (铁) 耕 乎 ? 曰 ： 然 。
自 為 (为) 之 與 (与) ? 曰 ： 否 。 以 粟 易 之 。
4.4. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Xu Zi – Hi Cu menanam padi untuk makanannyakah?”
“Ya,”
“Xu Zi – Hi Cu tentunya juga menenun kain untuk pakaiannya, bukan?”
“Tidak, Xu Zi – Hi Cu mengenakan pakaian dari kulit berbulu.”
“Xu Zi – Hi Cu mengenakan topi, bukan?”
“Mengenakan.”
”Mengenakan topi apa?”
“Topi dari kain biasa.”
“Ia menenun sendiri, bukan?”
“Tidak! Ia dapat menukarnya dengan padi.”
“Mengapakah Xu Zi – Hi Cu tidak menenunnya sendiri?”
“Itu akan mengganggu bercocok tanamnya.”
“Xu Zi – Hi Cu menggunakan belanga, tempayan dan ujung bajak dari besi bukan?”
“Ya.”
“Dia membuatnya sendiri, bukan?”
“Tidak, ia dapat menukarnya dengan padi.”

以 粟 易 械 器 者 ， 不 為 (为) 厲 (厉) 陶 冶 ；
陶 冶 亦 以 其 械 器 易 粟 者 ， 豈 (岂) 為 (为) 厲 (厉) 農 (农) 夫 哉 ?
且 許 (许) 子 何 不 為 (为) 陶 冶 。
舍 皆 取 諸 (诸) 其 宮 中 而 用 之 ?
何 為 (为) 紛 紛 然 與 (与) 百 工 交 易 ?
何 許 (许) 子 之 不 憚 煩 (烦) ?
曰 ： 百 工 之 事 ， 固 不 可 耕 且 為 (为) 也 。
4.5. Orang yang menukarkan padi dengan perkakas rumah tangga tidak dapat dikatakan menindas tukang pembuat periuk atau tukang besi. Begitupun tukang pembuat periuk atau tukang besi yang menukarkan barang-barang buatannya dengan padi, tidak dapat dikatakan menindas kaum tani. Lagi pula mengapakah Xu Zi – Hi Cu tidak mau membuat periuk dan alat-alat dari besi sehingga dapat mengambil barang-barang itu dari rumah sendiri untuk dipakai? Mengapakah perlu repot-repot menukarkan barang dengan para tukang itu, dengan demikian bukankah Xu Zi – Hi Cu tidak usah sibuk?” “Pekerjaan para tukang tidak dapat dicampuradukkan dengan pekerjaan bercocok tanam.”

然 則 (则) 治 天 下 獨 (独) 可 耕 且 為 (为) 與 (与) ?
有 大 人 之 事 ， 有 小 人 之 事 。
且 壹 (一) 人 之 身 ， 而 百 工 之 所 為 (为) 備 (备) 。
如 必 自 為 (为) 而 後 (后) 用 之 ， 是 率 天 下 而 路 也 。
故 曰 ： 或 勞 (劳) 心 ， 或 勞 (劳) 力 ； 勞 (劳) 心 者 治 人 ，
勞 (劳) 力 者 治 於 (于) 人 ； 治 於 (于) 人 者 食 人 ，
治 人 者 食 於 (于) 人 ； 天 下 之 通 義 (义) 也 。
4.6. “Kalau begitu mengapakah hanya pekerjaan mengatur dunia boleh dirangkap dengan bercocok tanam? Sesungguhnya adalah pekerjaan bagi para pembesar dan pekerjaan bagi rakyat jelata. Maka untuk keperluan tiap-tiap orang, sesungguhnya ada banyak pekerja-pekerja yang harus menyiapkan. Kalau harus membuat sendiri baru boleh memakainya, niscaya akan membuat orang-orang di dunia kalang kabut berlarian di jalan. Maka dikatakan, ada yang beroleh dengan pikirannya, ada yang beroleh dengan tenaganya. Yang berlebih dengan pikirannya, memimpin orang lain. Yang berlebih dengan tenaganya menerima pimpinan orang lain. Yang dipimpin memberi makan orang, sedangkan yang memimpin diberi makan orang! Inilah Kebenaran umum yang berlaku di dunia.

當 (当) 堯 (尧) 之 時 (时) ， 天 下 猶 (犹) 未 平 ，
洪 水 橫 流 ， 泛 (氾) 濫 (蓝) 於 (于) 天 下 。
草 木 暢 (畅) 茂 ， 禽 獸 (兽) 繁 殖 ，
五 穀 不 登 ， 禽 獸 (兽) 偪 人 。
獸 (兽) 蹄 鳥 (鸟) 跡 (迹) 之 道 ， 交 於 (于) 中 國 (国) 。
堯 (尧) 獨 (独) 憂 (忧) 之 ， 舉 (举) 舜 而 敷 治 焉 。
舜 使 益 掌 火 ， 益 烈 山 澤 (泽) 而 焚 之 ， 禽 獸 (兽) 逃 匿 。
禹 疏 九 河 ， 瀹 濟 (济) 漯 ， 而 注 諸 海 ； 決 汝 漢 (汉) ， 排 淮 泗 ， 而 注 之 江 ， 然 後 (后) 中 國 (国) 可 得 而 食 也 。
當 (当) 是 時 (时) 也 ， 禹 八 年 於 (于) 外 ，
三 過 (过) 其 門 (门) 而 不 入 ， 雖 (虽) 欲 耕 ， 得 乎 ?
4.7. “Pada jaman Raja Yao – Giau, ketika dunia belum tenteram sentosa, banjir melanda ke segala penjuru dunia. Rumput dan pohon-pohonan tumbuh lebat, burung dan hewan liar merajalela. Kelima macam biji-bijian tidak dapat dihasilkan, burung dan hewan liar mendesak manusia, tapak-tapak hewan dan burung nampak di jalan-jalan di seluruh negeri. Yao – Giau seorang diri bersedih, lalu mengangkat Shun – Sun untuk membereskan kekalutan itu, Shun – Sun lalu menyuruh Yi – Ik membakar hutan. Setelah gunung-gunung yang berimba dan berpaya-paya dibakar, maka burung dan hewan liar lari menyingkirkan diri. Yu – I disuruh mengatur jalan ke sembilan sungai, memperdalam dasar sungai Ji – Cee dan Ta – Liap sehingga dapat mengalir ke laut； membuka halangan jalan Sungai Ru – Ji dan Han – Han, mengatur aliran Sungai Huai – Hwai dan Si – Su, sehingga semuanya langsung mengalir ke sungai besar. Demikianlah baharu kemudian negeri mendapatkan tanah-tanah untuk menyediakan makanan. Pada masa itu, Yu – I selama delapan tahun hidup di luar rumah, tiga kali ia melewati pintu rumahnya tanpa singgah. Maka meskipun ia ingin bercocok tanam, dapatkah ia? (Shu Jing – Su King I. II. III).

後 (后) 稷 教 民 稼 穡 。
樹 (树) 藝 (艺) 五 穀 (谷) ， 五 穀 (谷) 熟 而 民 人 育 。
人 之 有 道 也 ， 飽 (饱) 食 ， 煖 (暖) 衣 ， 逸 居 而 無 (无) 教 ，
則 (则) 近 於 (于) 禽 獸 (兽) 。
聖 (圣) 人 有 憂 (忧) 之 ， 使 契 為 (为) 司 徒 ， 教 以 人 倫 (伦) ：
父 子 有 親 (亲) ， 君 臣 有 義 (义) ，
夫 婦 (妇) 有 別 ， 長 (长) 幼 有 敘 (叙) ， 朋 友 有 信 。
放 勳 (勋) 曰 ： 勞 (劳) 之 來 (来) 之 ， 匡 之 直 之 ，
輔 (辅) 之 翼 之 ， 使 自 得 之 ，
又 從 (从) 而 振 德 之 聖 (圣) 人 之 憂 (忧) 民 如 此 ，
而 暇 耕 乎 ?
4.8. “Hou Ji – Ho Chik diperintah mendidik rakyat cara bercocok tanam, terutama untuk menanam ke lima macam biji-bijian. Demikianlah setelah ke lima macam biji-bijian itu masak, rakyat beroleh kesejahteraan. Orang perlu Jalan Suci：maka, setelah dapat makan kenyang, pakaian hangat lalu dibiarkan tidak diberi pendidikan, niscaya akan mendekati sifat burung dan hewan liar.
Maka Nabi itupun merasa sedih, lalu menyuruh Xie – Siat menjadi menteri pendidikan untuk mendidik rakyat tentang Hubungan Kemanusiaan. Antara orang tua dan anak ada Kasih, antara pemimpin dan pembantu ada Kebenaran/Keadilan/Kewajiban, antara suami dan istri ada pembagian tugas, antara yang tua dan yang muda ada pengertian tentang kedudukan masing-masing dan antara kawan dan sahabat ada sifat Dapat Dipercaya. Fang Xun – Hong Hun (Yao – Giau) berkata, ‘Giatkanlah, bimbinglah, betulkanlah, luruskanlah, Bantulah dan berilah ‘sayap’ agar masing-masing memiliki pribadinya sendiri dan sadarkanlah pula mereka agar tidak mengalpakan tugas serta selalu berbuat Kebajikan.’ Begitulah prihatin seorang Nabi bagi rakyatnya, bagaimanakah ia mempunyai waktu untuk bercocok tanam?

堯 (尧) 以 不 得 舜 為 (为) 己 憂 (忧) ，
舜 以 不 得 禹 ，皋 陶 為 (为) 己 憂 (忧) 。
夫 以 百 畝 (亩) 之 不 易 為 (为) 己 憂 (忧) 者 ，農 (农) 夫 也 。
4.9. “Yao – Giau merasa sedih kalau tidak mendapatkan Shun – Sun sebagai pembantu, begitupun Shun – Sun merasa sedih bila tidak mendapatkan pembantu seperti Yu – I dan Gao Yao – Koo Yau. Tetapi orang yang sedih hanya karena sawahnya yang seluas seratus Mu – Bau (1 Mu – Bau = 1/6 Acre = 0,0667 Ha) tidak mudah digarap, itulah seorang petani biasa.

分 人 以 財 (财) 謂 (谓) 之 惠 ， 教 人 以 善 謂 (谓) 之 忠 ，
為 (为) 天 下 得 人 者 謂 (谓) 之 仁 。
是 故 以 天 下 與 (与) 人 易 ，為 (为) 天 下 得 人 難 (难) 。
4.10. “Memberikan harta kepada orang-orang dinamai murah hati； mendidik orang supaya menjadi baik dinamai Satya；dan dapat membantu dunia mendapatkan seorang pemimpin, dinamai berperi Cinta Kasih. Maka menyerahkan dunia kepada seseorang itu mudah, tetapi mendapatkan seorang pemimpin sejati itulah yang sukar.

孔 子 曰 ： 大 哉 堯 (尧) 之 為 (为) 君 !
惟 天 為 (为) 大 ， 惟 堯 (尧) 則 (则) 之 ，
蕩 (荡) 蕩 (荡) 乎 民 無 (无) 能 名 焉 !
君 哉 舜 也 ! 巍 巍 乎 有 天 下 而 不 與 (与) 焉 !
堯 (尧) 舜 之 治 天 下 ， 豈 (岂) 無 (无) 所 用 其 心 哉 ?
亦 不 用 於 (于) 耕 耳 。
4.11. “Kong Zi – Khong Cu bersabda, ‘Sungguh besar pribadi Yao – Giau sebagai raja. Hanya Tian – Thian lah Maha Besar, dan hanya Yao – Giau lah dapat mengikutiNya. Sungguh besar (Kebajikannya) maka rakyat tidak tahu bagaimana harus memujinya. Sungguh seorang pemimpinlah Shun – Sun, sungguh tinggi dan mulia ia； biar memiliki dunia tidak berubah kelakuannya.’ Yao – Giau dan Shun – Sun dalam mengatur dunia, bagaimanakah dapat tanpa bersungguh hati? Tentu saja mereka tidak dapat bersawah.

吾 聞 (闻) 用 夏 變 (变) 夷 者 ， 未 聞 (闻) 變 (变) 於 (于) 夷 者 也 。
陳 (陈) 良 ， 楚 產 (产) 也 。
悅 周 公 ， 仲 尼 之 道 ， 北 學 (学) 於 (于) 中 國 (国) 。
北 方 之 學 (学) 者 ， 未 能 或 之 先 也 。
彼 所 謂 (谓) 豪 傑 (杰) 之 士 也 。
子 之 兄 弟 事 之 數 (数) 十 年 ， 師 (师) 死 而 遂 倍 之 。
4.12. “Aku mendengar, ‘Dengan kebudayaan Dinasti Xia – He mengubah kebudayaan Yi – I’ Tetapi belum mendengar, ‘Dengan kebudayaan Yi – I berbuat sebaliknya.’
Chen Liang – Tien liang ialah seorang Negeri Chu – Cho, ia suka akan Jalan Suci Pangeran Zhou – Ciu dan Zhong Ni – Tiong Ni, maka ia pergi ke Utara untuk belajar di negeri ini. Para siswa di daerah Utara belum tentu ada yang dapat menang dari padanya, maka sebenarnyalah ia seorang Siswa yang ulung. Kamu kakak-beradik sudah berpuluh tahun belajar kepadanya, mengapakah sepeninggal gurumu lalu membalik?

昔 者 孔 子 沒 ， 三 年 之 外 ， 門 (门) 人 治 任 將 (将) 歸 (归) ，
入 揖 於 (于) 子 貢 (贡) ， 相 向 而 哭 ，
皆 失 聲 (声) ， 然 後 (后) 歸 (归) 。
子 貢 (贡) 反 ， 築 (筑) 室 於 (于) 場 (场) ；
獨 (独) 居 三 年 ，然 後 (后) 歸 (归) 。
他 日 ， 子 夏 ， 子 張 (张) ， 子 遊 (游) 以 有 若 似 聖 (圣) 人 ，
欲 以 所 事 孔 子 事 之 ， 彊 (强) 曾 子 。
曾 子 曰 ： 不 可 。
江 漢 (汉) 以 濯 之 ， 秋 陽 (阳) 以 暴 之 ，
皜 (皓) 皜 (皓) 乎 不 可 尚 已 。
4.13. “Dahulu ketika Kong Zi – Khong Cu wafat, setelah berkabung selama tiga tahun para murid menyiapkan peralatannya akan pulang ke tempat masing-masing. Mereka terlebih dahulu menghadap menghormat dengan Yi – Iep kepada Zi Gong – Cu Khong, saling bertangis-tangisan sehingga kehabisan suara baharu pulang. Zi Gong – Cu Khong masih belum sampai hati, ia membuat sebuah pondok dekat kuburan, dan berdiam seorang diri selama tiga tahun pula baharu pulang. Hari lain Zi Xia – Cu He, Zi Zhang – Cu Tiang dan Zi You – Cu Yu yang melihat sikap You Ruo – Yu Jiak menyerupai sikap Nabi, lalu hendak melayani sebagai kepada Kong Zi – Khong Cu. Mereka meminta pertimbangan Zeng Zi – Cing Cu. Zeng Zi – Cing Cu menjawab. ‘Jangan! Biarpun sesuatu dicuci dengan seluruh air sungai dan bengawan atau dijemur pada matahari musim rontok, kesuciannya tidak dapat menandingiNya!’

今 也 南 蠻 (蛮) 鴃 舌 之 人 ， 非 先 王 之 道 ，
子 倍 子 之 師 (师) 而 學 (学) 之 ， 亦 異 (异) 於 (于) 曾 子 矣 。
4.14. “Kini akan kubicarakan orang Nan Man – Lam Ban yang lidahnya seperti burung rawa itu. Ia tidak mengerjakan Jalan Suci raja jaman dahulu, mengapakah kamu membaliki ajaran guru sendiri dan belajar kepadanya? Sungguh berbeda dengan sikap Zeng Zi – Cing Cu tadi!

吾 聞 (闻) 出 於 (于) 幽 穀 (谷) 遷 (迁) 於 (于) 喬 (乔) 木 者 ，
未 聞 下 喬 木 而 入 於 (于) 幽 穀 (谷) 者 。
4.15. “Aku mendengar, “Terbang keluar dari gua gelap, hinggap di puncak pohon besar’, namun belum mendengar, ‘Terbang ke bawah dari pohon besar, masuk kedalam gua gelap.’

《魯 (鲁) 頌 (颂)》 曰 ： 戎 狄 是 膺 ， 荊 舒 是 懲 。
周 公 方 且 膺 之 ， 子 是 之 學 (学) ，
亦 為 (为) 不 善 變 (变) 矣 。
4.16. Dalam Sanjak Pujaan Negeri Lu – Lo tertulis. ‘Usir kembali orang-orang Di – Tik dan hukumlah Negeri Jing – King dan Shu – Si (di daerah Negeri Chu – Cho)’
( Shi jing – Si King IV. 2. 4. 5)
Lihatlah Pangeran Zhou – Ciu sendiri perlu meng-hukumnya, sedangkan kamu belajar kepada-nya；pastilah tidak akan membawa perubah-an baik bagimu.”

從从 許 (许) 子 之 道 ， 則 (则) 市 賈 (贾) 不 貳 (贰) ，
國 (国) 中 無 (无) 偽 (伪) 。
雖 (虽) 使 五 尺 之 童 適 (适) 市 ， 莫 之 或 欺 。
布 帛 長 (长) 短 同 ， 則 (则) 賈 (贾) 相 若 ；
麻 縷 絲 (丝) 絮 輕 (轻) 重 同 ， 則 (则) 賈 (贾) 相 若 ；
五 穀 (谷) 多 寡 同 ， 則 (则) 賈 (贾) 相 若 ；
屨 大 小 同 ， 則 (则) 賈 (贾) 相 若 。
4.17. “Kalau kita mengikuti ajaran Xu Zi – Hi Cu, harga-harga di pasar tiada perbedaan, di dalam negri tiada orang berlaku curang； meski kita menyuruh seorang anak yang baru 5 Chi – Jengkal (1 Chi = 1/3 meter) tingginya ke pasar, ia tidak akan ditipu orang. Kain biasa maupun sutera asal panjangnya sama, harganyapun sama. Rami kasar dan halus, sutera dan maupun kapas asal beratnya sama；harganyapun sama. Lima macam biji-bijian asal banyaknya sama, harganyapun sama. Sepatu tidak peduli ukurannya asal sepasang； harganyapun sama.”

曰 ： 夫 物 之 不 齊 (齐) ， 物 之 情 也 ；
或 相 倍 蓰 ， 或 相 什 伯 ， 或 相 千 萬 (万) 。
子 比 而 同 之 ， 是 亂 (乱) 天 下 也 。
巨 屨 (屦) 小 屨 (屦) 同 賈 (贾) ，
人 豈 (岂) 為 (为) 之 哉 ?
從 (从) 許 子 之 道 ， 相 率 而 為 (为) 偽 (伪) 者 也 ，
惡 (恶) 能 治 國 (国) 家 ?
4.18. “Kalau barang dibedakan halus kasarnya, itulah berdasarkan mutu barang itu. Maka harganya saling berbeda, ada yang berlipat dua, berlipat lima, berlipat sepuluh, berlipat seratus, berlipat seribu bahkan sepuluh ribu kali lipat lebih berharga dari yang lain. Kini kamu ingin menyamakan semua, ini akan mengacau dunia. Kalau sepatu besar atau kecil sama harganya. Siapakah yang mau membuat (yang besar)? Menurut ajaran Xu Zi – Hi Cu ini berarti mendorong orang berbuat curang. Bagaimanakah dapat untuk mengatur Negara?”

墨 者 夷 之 ， 因 徐 辟 而 求 見 (见) 孟 子 。
孟 子 曰： 吾 固 願 (愿) 見 (见) ， 今 吾 尚 病 ， 病 愈 ，
我 且 往 見 (见) ， 夷 子 不 來 (来) !
5.1. Ada seorang penganut Mo Zi – Bik Cu bernama Yi Zhi – I Ci dengan perantaraan Xu Bi – Chi Piet ingin bertemu Meng Zi – Bing Cu. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Aku sebenarnya ingin menemuinya, tetapi kini aku sedang sakit. Kalau sakitku sudah sembuh, aku akan pergi menjumpainya. Yi Zi – I Cu tidak usah kemari.”
(Meng Zi – Bing Cu VII A. 26).

他 日 又 求 見 (见) 孟 子 。
孟 子 曰 ： 吾 今 則 (则) 可 以 見 (见) 矣 。
不 直 ， 則 (则) 道 不 見 (见) ； 我 且 直 之 。
吾 聞 (闻) 夷 子 墨 者 。
墨 之 治 喪 (丧) 也 ， 以 薄 為 (为) 其 道 也 。
夷 子 思 以 易 天 下 ， 豈 (岂) 以 為 (为) 非 是 而 不 貴 (贵) 也 ?
然 而 夷 子 葬 其 親 (亲) 厚 ， 則 (则) 是 以 所 賤 (贱) 事 親 (亲) 也 。
5.2. Pada hari lain Yi Zhi – I Ci ingin menjumpai Meng Zi – Bing Cu pula. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Kini aku dapat menemuinya. Tetapi kalau tidak diluruskan dulu pikirannya, ia tidak dapat mengenal Jalan Suci. Baiklah kuluruskan dulu pikirannya. Kudengar Yi Zi – I Cu seorang penganut Mo Zi – Bik Cu. Di dalam hal berkabung, Mo Zi – Bik Cu menunjukkan bahwa kesederhanaan itulah paling sesuai Jalan Suci. Yi Zi – I Cu berpikir dengan ajaran ini akan membenarkan hal itu dan tidak menghargainya lagi, sehingga ia mengubur jenazah orang tuanya dengan cara besar-besaran? Ia telah mengurus jenazah orang tuanya dengan cara yang dipandang rendah oleh kaumnya.”

徐 子 以 告 夷 子 。
夷 子 曰 ： 儒 者 之 道 ， 古 之 人 若 保 赤 子 ， 此 言 何 謂 (谓) 也 ?
之 則 (则) 以 為 (为) 愛 (爱) 無 (无) 差 等 ， 施 由 親 (亲) 始 。
徐 子 以 告 孟 子 。
孟 子 曰 ： 夫 夷 子 ，
信 以 為 (为) 人 之 親 (亲) 其 兄 之 子 為 (为) 若 親(亲) 其 鄰 (邻) 之 赤 子 乎 ? 彼 有 取 爾尔 也 。
赤 子 匍 匐 將 (将) 入 井 ， 非 赤 子 之 罪 也 且 天 之 生 物 也 ，
使 之 壹 (一) 本 ， 而 夷 子 二 本 故 也 。
5.3. Xu Zi – Chi Cu memberitahukan hal ini kepada Yi Zi – I Cu.
Yi Zi – I Cu berkata, “Menurut Jalan Suci kaum Ru – Ji, ‘orang jaman kuno memperlakukan orang sebagai melindungi bayi.’ Apakah maksud kata-kata ini? Ini tentu bermaksud dalam mencintai seseorang, jangan ada tingkat perbedaan. Tetapi untuk melaksanakan itu, kepada orang tua sendiri itulah yang menjadi permulaan.” Xu Zi – Chi Cu melaporkan hal ini kepada Meng Zi – Bing Cu. Meng Zi – Bing Cu berkata, “O, Yi Zi – I Cu!
Percayakah ia bahwa orang mencintai anak kakaknya seperti mencintai bayi tetangganya? Ia salah menangkap artinya. Bayi yang merangkak-rangkak sehingga akan terjerumus ke dalam perigi, itu bukan kesalahan anak kecil itu. Sesungguhnya Tian – Thian Yang Maha Esa menciptakan segala benda ini hanya dengan satu Pokok, tetapi Yi Zi – I Cu menganggapnya punya dua Pokok. Itulah sebab kesalahannya.

蓋 上 世 嘗 (尝) 有 不 葬 其 親 (亲) 者 。
其 親 (亲) 死 ， 則 (则) 舉 (举) 而 委 之 於 (于) 壑 。
他 日 過 (过) 之 ， 狐 狸 食 之 ， 蠅 (蝇) 蚋 姑 嘬 之 。
其 顙 (颡) 有 泚 ， 睨 而 不 視 (视) 。
夫 泚 也 ， 非 為 (为) 人 泚 ， 中 心 達 (达) 於 (于) 面 目 。
蓋 歸 (归) 反 虆 梩 而 掩 之 。
掩 之 誠 (诚) 是 也 ， 則 (则) 孝 子 仁 人 之 掩 其 親 (亲) ，
亦 必 有 道 矣 。
5.4. “Pada jaman dahulu ada orang-orang yang tidak mengubur jenazah orang tuanya. Bila orang tuanya meninggal dunia, dipikullah jenazahnya dan dibuang di sebuah jurang. Lewat beberapa hari, dilihatnya rubah dan kucing hutan memakan jenazah itu, lalat dan nyamuk mengerumuni dan menghisapnya. Maka bercucuranlah keringat dari dahi orang-orang itu, tidak tahan melihatnya. Mengalirnya keringat itu bukan bermaksud untuk diperlihatkan kepada orang lain, tetapi timbul dari lubuk hati dan nampak di muka serta di matanya. Mereka segera pulang mengambil keranjang dan cangkul untuk menimbuni jenazah itu. Kalau perbuatan penuh Iman ini benar, maka anak berbakti yang berperi Cinta Kasih, yang mengubur jenazah orang tuanya dengan cara sebaik-baiknya sesuai pula dengan Jalan Suci.”

徐 子 以 告 夷 子 。
夷 子 憮 (怃) 然 為 (为) 閒 (间) 曰 ： 命 之 矣 。
5.5. Xu Zi – Chi Cu memberitahukan hal itu kepada Yi Zi – I Cu. Mendengar itu Yi Zi – I Cu tertegun dan berkata, “Sungguh ia telah memberi pelajaran kepadaku!”
孟 子 – (BING CU)

JILID III B

滕 文 公《下》

Teng Wen Gong (Xia) – Tin Bun Kong (He)

陳 (陈) 代 曰 ： 不 見 (见) 諸 (诸) 侯 ， 宜 若 小 然 ；
今 壹 (一) 見 (见) 之 ， 大 則 (则) 以 王 ， 小 則 (则) 以 霸 。
且 《志》 曰 ： 枉 尺 而 直 尋 (寻) ， 宜 若 可 為 (为) 也 。
1.1. Chen Dai – Tien Tai bertanya, “Tidak mau menemui para rajamuda itu bukankah satu sikap yang sempit? Kalau dengan sekali menemui akan dapat mengangkatnya, besar sebagai raja besar atau kecil sebagai raja muda pemimpin； bukankah di dalam Kitab tertulis, ‘Dengan membengkokkan yang sejengkal akan dapat memperoleh delapan jengkal yang lurus’ bukankah ini boleh dilakukan?”

孟 子 曰 ： 昔 齊 (齐) 景 公 田 ， 招 虞 人 以 旌 ，
不 至 ， 將 (将) 殺 (杀) 之 。
志 士 不 忘 在 溝 (沟) 壑 ， 勇 士 不 忘 喪 (丧) 其 元 。
孔 子 奚 取 焉 ?
取 非 其 招 不 往 也 ， 如 不 待 其 招 而 往 ， 何 哉 ?
1.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Dahulu tatkala Rajamuda Jing – King dari Negeri Qi – Cee berburu pernah memanggil Penjaga Hutannya dengan mengirim panji-panji. Penjaga Hutan itu tak mau datang sehingga akan dihukum mati. (Kong Zi – Khong Cu memuji Penjaga Hutan itu)；‘Seorang yang keras kemauannya itu tidak lupa bahwa sikapnya mungkin menyebabkan jenazahnya akan dilempar ke selokan atau jurang； seorang pemberani tidak lupa bahwa mungkin suatu ketika ia akan kehilangan kepala.’ Mengapakah Kong Zi – Khong Cu memujinya? Orang itu karena tidak dipanggil dengan cara yang benar, ia tidak mau datang； bagaimanakah aku harus datang tanpa undangan?

且 夫 枉 尺 而 直 尋 (寻) 者 ， 以 利 言 也 。
如 以 利 ， 則 (则) 枉 尋 (寻) 直 尺 而 利 ， 亦 可 為 (为) 與 ?
1.3. “Kata-kata, ‘Dengan membengkokkan yang sejengkal akan dapat memperoleh delapan jengkal yang lurus’ itu hanya peribahasa hal mencari keuntungan. Kalau berbicara hal keuntungan saja, maka biar membengkokkan yang delapan jengkal untuk dapat memperoleh satu jengkal yang lurus； asal menguntungkan tentu saja akan dilakukan.

昔 者 趙 (赵) 簡 (简) 子 使 王 良 與 (与) 嬖 奚 乘 ，
終 (终) 日 而 不 獲 (获) 壹 (一) 禽 。
嬖 奚 反 命 曰 ： 天 下 之 賤 (贱) 工 也 。
或 以 告 王 良 。 良 曰 ： 請 (请) 復 (复) 之 。
彊 (强) 而 後 (后) 可 ，壹 (一) 朝 而 獲 (获) 十 禽 。
嬖 奚 反 命 曰 ： 天 下 之 良 工 也 。
簡 (简) 子 曰 ： 我 使 掌 與 (与) 女 乘 。 謂 (谓) 王 良 。
良 不 可 ， 曰 ： 吾 為 (为) 之 範 (范) 我 馳 (驰) 驅 (驱) ，
終 (终) 日 不 獲 (获) 壹 (一) ；
為 (为) 之 詭 (诡) 遇 ，壹 (一) 朝 而 獲 (获) 十 。
《詩 (诗)》 雲 (云) ： 不 失 其 馳 (驰) ， 舍 矢 如 破 。
我 不 貫 (贯) 與 (与) 小 人 乘 ， 請 (请) 辭 (辞) 。
1.4. “Pada jaman dahulu Zhao Jian Zi – Thio Kan Cu pernah menyuruh Wang Liang – Ong Liang menyaisi kereta untuk Bi Xi – Pi Hee pergi berburu. Seharian penuh ternyata tidak dapat memperoleh seekor burungpun. Bi Xi – Pi Hee melaporkan, ‘Dia seorang sais terbodoh di dunia’. Ada orang memberi tahu hal ini kepada Wang Liang – Ong Liang. Liang – Liang berkata ‘Mohon diulangi!’ Ketika sudah diulangi ternyata sepagian saja telah mendapat sepuluh ekor burung. Setelah kembali Bi Xi – Pi Hee melaporkan, “Dia seorang sais terbaik di dunia.’ Jian Zi – Kan Cu berkata, ‘Baiklah selanjutnya kusuruh ia menyaisi kendaraanmu!’
Ketika hal ini diberitahukan kepada Wang Liang – Ong Liang, ia tidak mau dan berkata, ‘Ketika saya jalankan kereta sebagai mestinya, sepanjang hari ia tidak memperoleh seekor burungpun；namun setelah saya jalankan kereta tidak menurut semestinya, baharu sepagian saja ia telah mendapat sepuluh hasil buruan. Di dalam Kitab Sanjak tertulis, ‘Tidak melanggar cara mengendarai, anak panah tepat mengenai sasaran’, (Shi Jing – Si King II. 3. 5. 6). Saya tidak mau menjadi sais untuk seorang rendah budi (Xiao Ren – Siau Jien). Mohon tidak diangkat.’

御 者 且 羞 與 (与) 射 者 比 。
比 而 得 禽 獸 (兽) ， 雖 (虽) 若 丘 陵 ， 弗 為 (为) 也 。
如 枉 道 而 從 (从) 彼 ， 何 也 ? 且 子 過 (过) 矣 ，
枉 己 者 ， 未 有 能 直 人 者 也 。
1.5. “Seorang sais saja malu menjalankan kereta untuk pemanah yang tidak patut. Meskipun dengan cara itu bisa mendapatkan burung dan hewan setumpuk gunung， ia tidak mau melakukan. Mengapakah aku harus mau menempuh jalan bengkok menuruti yang berbuat hina? Sungguh kamu berpikir salah! Orang yang mau membengkokkan diri, belum pernah dapat meluruskan orang lain.”
(Meng Zi – Bing Cu V A. 7/7)

景 春 曰 ： 公 孫 (孙) 衍 ，
張 (张) 儀 (仪) 豈 (岂) 不 誠 (诚) 大 丈 夫 哉 ?
壹 (一) 怒 而 諸 (诸) 侯 懼 (惧) ， 安 居 而 天 下 熄 。
2.1. Jing Chun – King Chun berkata, “Gong Sun Yan – Kong Sun Yan dan Zhang Yi – Thio Gi itu, bukankah mereka sungguh-sungguh orang besar? Kalau mereka sekali marah, dapat menggetarkan semua rajamuda；dan kalau hati mereka tenteram, duniapun ikut menghentikan perang.”

孟 子 曰 ： 是 焉 得 為 (为) 大 丈 夫 乎 ?
子 未 學 (学) 禮礼 乎 ? 丈 夫 之 冠 也 ， 父 命 之 ；
女 子 之 嫁 也 ， 母 命 之 ， 往 送 之 門 (门) ， 戒 之 曰 ：
往 之 女 家 ， 必 敬 必 戒 ， 無 (无) 違 (违) 夫 子 !
以 順 (顺) 為 (为) 正 者 ， 妾 婦 (妇) 之 道 也 。
2.2. Meng Zi – Bing Cu berkata, “Masakan begitu orang besar? Belumkah kamu mempelajari Kitab Li Jing – Lee King? Setelah seorang anak laki-laki menjalankan upacara mengenakan topi (tanda sudah akil-baliq), sang bapa memberi petuah-petuahnya. Seorang anak perempuan ketika akan berangkat menikah, sang ibu memberi petuah-petuahnya. Ketika akan berangkat, diatur sampai di pintu lalu dinasehati； ‘Anakku yang berangkat menikah, berlakulah hormat, berlakulah hati-hati, janganlah berlawan-lawanan dengan suamimu.’ Memegang teguh sifat menurut di dalam kelurusan itulah Jalan Suci seorang wanita. (Meng Zi – Bing Cu VII A. 36)

居 天 下 之 廣 (广) 居 ， 立 天 下 之 正 位 ，
行 天 下 之 大 道 。
得 志 與 (与) 民 由 之 ， 不 得 志 獨 (独) 行 其 道 。
富 貴 (贵) 不 能 淫 ， 貧 (贫) 賤 (贱) 不 能 移 ， 威 武 不 能 屈 。
此 之 謂 (谓) 大 丈 夫 。
2.3. “Berdiam di ‘Rumah Luas’ nya dunia berdiri pada ‘Tempat Lurus’ nya dunia, berjalan di ‘Jalan Agung’ nya dunia；bila berhasil cita-citanya dapat mengajak rakyat berbuat yang sama, dan bila tidak berhasil cita-citanya tetap berjalan seorang diri di dalam Jalan Suci. Di dalam keadaan kaya dan berkedudukan tinggi tidak dapat tercemar, didalam keadaan miskin dan tanpa kedudukan tidak bergelisah, ancaman senjata tidak dapat menyebabkannya takluk；demikianlah seorang besar itu.”

周 霄 問 (问) 曰 ： 古 之 君 子 仕 乎 ?
孟 子 曰 ： 仕 。 《傳 (传)》 曰 ： 孔 子 三 月 無 (无) 君 ，
則 (则) 皇 皇 如 也 ， 出 疆 必 載 (载) 質 (质) 。
公 明 儀 (仪) 曰 ： 古 之 人 三 月 無 (无) 君 則 (则) 吊 (弔) 。
3.1. Zhou Xiao – Ciu Siau bertanya, “Memangku jabatankah seorang Jun Zi – Kun Cu jaman dahulu itu?” Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Memangku jabatan! Di dalam Hikayat ditulis bahwa bila Kong Zi – Khong Cu selama tiga bulan tidak memangku jabatan, nampak terlongong-longong. Bila pergi ke negeri lain, niscaya membawa barang persembahan. Gong Ming Yi – Kong Bing Gi berkata, ‘Orang jaman kuno bila selama tiga bulan tidak memangku jabatan, ia perlu dihibur.’”

三 月 無 (无) 君 則 (则) 吊 (弔)， 不 以 急 乎 ?
3.2. “Kalau selama tiga bulan tidak memangku jabatan perlu dihibur, bukankah itu menunjukkan sangat pentingnya?”

曰 ： 士 之 失 位 也 ， 猶 (犹) 諸 (诸) 侯 之 失 國 (国) 家 也 。
《禮 (礼)》 曰 ： 諸 (诸) 侯 耕 助 ， 以 供 粢 盛 ；
夫 人 蠶 (蚕) 繅 (缫) ， 以 為 (为) 衣 服 。
犧 (牺) 牲 不 成 ，粢 盛 不 潔 (洁) ，衣 服 不 備 (备) ，不 敢 以 祭 。
惟 士 無 (无) 田 ， 則 (则) 亦 不 祭 。
牲 殺 (杀) 器 皿 衣 服 不 備 (备) ， 不 敢 以 祭 ，
則 (则) 不 敢 以 宴 ， 亦 不 足 吊 (弔) 乎 ?
3.3. “Seorang Siswa yang kehilangan kedudukan adalah sama dengan seorang ramamuda yang kehilangan negaranya. Di dalam Kitab Kesusilaan tertulis, ‘Rajamuda bertanam dibantu rakyat, hasil yang berlimpah itu untuk sembahyang. Permaisurinya memelihara dan menenun sutera untuk pakaian upacara.’ Kalau tidak mempunyai hewan korban yang baik, hasil bumi tidak begus, pakaian upacara belum siap；ia tidak berani melakukan Sembahyang Besar kepada leluhur. Bagitupun seorang siswa yang tidak mempunyai sawah, tidak dapat melakukan Sembahyang Besar kepada leluhur. Hewan korban, alat sembahyang dan pakaian upacara bila belum siap； ia tidak berani melakukan Sembahyang Besar kepada leluhur, iapun tidak berani bersenang-senang. Maka tidakkah benar harus mendapat hiburan?”

出 疆 必 載 (载) 質 (质) ， 何 也 ?
3.4. “Apakah maksudnya bila Ia keluar negeri, niscaya membawa barang persembahan?”

曰 ： 士 之 仕 也 ， 猶 (犹) 農 (农) 夫 之 耕 也 ，
農 (农) 夫 豈 (岂) 為 (为) 出 疆 舍 其 耒 耜 哉 ?
3.5. “Memangku jabatan bagi seorang Siswa adalah sama dengan bercocok tanam bagi seorang petani. Seorang petani yang keluar negeri apakah ia akan meninggalkan alat bercocok tanamnya?”

曰 ： 晉 (晋) 國 (国) 亦 仕 國 (国) 也 ，
未 嘗 (尝) 聞 (闻) 仕 如 此 其 急 。
仕 如 此 其 急 也 ， 君 子 之 難 (难) 仕 ， 何 也 ?
曰 ： 丈 夫 生 而 願 (愿) 為 (为) 之 有 室 ，
女 子 生 而 願 (愿) 為 (为) 之 有 家 。
父 母 之 心 ， 人 皆 有 之 。
不 待 父 母 之 命 ， 媒 妁 之 言 ，
鑽 (钻) 穴 隙 相 窺 ， 踰 牆 相 從从 ，
則 (则) 父 母 國 (国) 人 皆 賤 (贱) 之 。
古 之 人 未 嘗 (尝) 不 欲 仕 也 ， 又 惡 (恶) 不 由 其 道 。
不 由 其 道 而 往 者 ， 與 (与) 鑽 (钻) 穴 隙 之 類 (类) 也 。
3.6. “Negeri Jin – Cien adalah negeri yang banyak menyediakan pangkat, tetapi saya belum pernah mendengar pangkat dianggap begitu penting. Kalau pangkat dianggap begitu penting, mengapakah seorang Jun Zi – Kun Cu segan memangku jabatan?” (Meng Zi – Bing Cu I A. 5/1).
“Begitu seorang anak laki-laki lahir, orang tuanya tentu berharap kelak ia memperoleh seorang isteri. Dan begitu seorang anak perempuan lahir, orang tuanya tentu berharap kelak ia memperoleh seorang suami. Hati orang tua yang demikian ini semua orang mempunyainya. Tetapi kalau tanpa menanti perkenan orang tuanya, tanpa perantara, melainkan diam-diam saling mengintip dari celah-celah dinding lalu melompat pagar dan lari, niscaya orang tuanya bahkan orang seluruh negeri akan memandang rendah perbuatan mereka. Orang jaman dahulu bukannya tidak ingin menjabat kedudukan, tetapi khawatir tidak sesuai dengan Jalan Suci. Kalau mengerjakan hal itu tanpa ingat akan Jalan Suci, itu sama saja dengan orang yang diam-diam saling mengintip dari celah-celah dinding itu.” (Shu Jing – Su King I. 8. 6. 4)

彭 更 問 (问) 曰 ：
後 (后) 車 (车) 數 (数) 十 乘 ， 從 (从) 者 數 (数) 百 人 ，
以 傳 (传) 食 於 (于) 諸 (诸) 侯 ， 不 以 泰 乎 ?
孟 子 曰 ： 非 其 道 ， 則 (则) 壹 (一) 簞 (箪) 食 不 可 受 於 (于) 人 ；
如 其 道 ， 則 (则) 舜 受 堯 (尧) 之 天 下 ，
不 以 為 (为) 泰 ， 子 以 為 (为) 泰 乎 ?
4.1. Peng Geng – Phing King bertanya, “Di belakang ada berpuluh kereta dan diikuti beratus orang, dengan di manapun mendapat makanan dari para raja-muda； tidakkah ini keterlaluan?” (Meng Zi – Bing Cu VII A. 32)
Meng Zi – Bing Cu berkata, “Bila tidak sesuai dengan Jalan Suci, biar hanya sebakul nasi, tidak boleh diterima. Kalau sesuai dengan Jalan Suci, seperti Shun – Sun menerima dunia dari Yao – Giau, tidak juga dianggap keterlaluan. Menurut pendapatmu, apakah perbuatan itu keterlaluan?”

曰 ： 否 。 士 無 (无) 事 而 食 ， 不 可 也 。
4.2. “Tidak! Para Siswa itu tidak mempunyai pekerjaan, tetapi mendapat makan； ini kiranya tidak layak!”

曰 ： 子 不 通 功 易 事 ， 以 羡 補 (补) 不 足 ，
則 (则) 農 (农) 有 餘 (馀) 粟 ， 女 有 餘 (馀) 布 ；
子 如 通 之 ， 則 (则) 梓 匠 輪 (轮) 輿 (舆) 皆 得 食 於 (于) 子 。
於 (于) 此 有 人 焉 ， 入 則 (则) 孝 ， 出 則 (则) 悌 ，
守 先 王 之 道 ，
以 待 後 (后) 之 學 (学) 者 ， 而 不 得 食 於 (于) 子 。
子 何 尊 梓 匠 輪 (轮) 輿 (舆) 而 輕 (轻) 為 (为) 仁 義 (义) 者 哉 ?
4.3. “Kalau tiada saling kerja-sama bertukar barang yang berlebihan, mencukupi yang kekurangan； niscaya para petani akan berkelebihan beras dan para wanita yang menenun akan berkelebihan kain. Bukankah kamu juga selalu saling bertukar dengan orang lain? Maka adalah orang yang menjadi tukang kayu, tukang membuat kereta supaya mendapat makanan darimu. Kini kalau ada orang yang di rumah dapat berlaku bakti, di luar berendah hati, memelihara Jalan Suci raja-raja jaman dahulu untuk diajarkan kepada generasi yang lebih muda, lalu mengapakah kamu tidak mau memberinya makan? Mengapakah kamu menjunjung para tukang kayu dan tukang membuat kereta, dan sebaliknya merendahkan orang yang menyiarkan ajaran tentang Cinta Kasih dan Kebenaran?”

曰 ： 梓 匠 輪 (轮) 輿 (舆) ， 其 志 將 (将) 以 求 食 也 ；
君 子 之 為 (为) 道 也 ， 其 志 亦 將 (将) 以 求 食 與 (与) ?
曰 ： 子 何 以 其 志 為 (为) 哉 ? 其 有 功 於于 子 ，可 食 而 食 之 矣 。
且 子 食 志 乎 ? 食 功 乎 ? 曰 ： 食 志 。
4.4. “Tukang kayu dan tukang membuat kereta itu memang bekerja dengan maksud mendapat makan. Apakah seorang Jun Zi – Kun Cu yang menyiarkan Jalan Suci itu juga dengan maksud mendapat makan?” “Mengapakah kamu membicarakan tentang maksud hatinya? Tiap orang yang berbuat jasa kepadamu, adalah patut mendapat makan. Kamu memberi makan seseorang itu karena maksud hatinya atau karena jasanya?” “Karena maksud hatinya yang ingin mendapat makan!”

曰 ： 有 人 於 (于) 此 ， 毀 瓦 畫 (画) 墁 ，
其 志 將 (将) 以 求 食 也 ， 則 (则) 子 食 之 乎 ? 曰 ： 否 。
曰 ： 然 則 (则) 子 非 食 志 也 ， 食 功 也 。
4.5. “Kalau kini ada orang yang menghancurkan genting-genting dan mencoret-coret dinding dengan maksud agar mendapat makan, apakah kamu akan memberinya makan?” “Tidak!”
“Nyata disini, kamu tidak memberi makan karena maksud hati orang itu； tetapi memberi makan karena jasanya!”

萬 (万) 章 問 (问) 曰 ： 宋 ， 小 國 (国) 也 。
今 將 (将) 行 王 政 ，齊 (齐) 楚 惡 (恶) 而 伐 之 ，則 (则) 如 之 何 ?
5.1. Wan Zhang – Ban Ciang bertanya, “Negeri Song – Song ialah sebuah negeri kecil, kini ingin menjalankan pemerintahan raja-raja besar； tetapi khawatir kalau nanti negeri Qi – Cee dan Chu – Cho menyerbunya. Bagaimanakah sebaiknya?”

孟 子 曰 ： 湯 (汤) 居 亳 ， 與 (与) 葛 為 (为) 鄰 (邻) ，
葛 伯 放 而 不 祀 。 湯 (汤) 使 人 問 (问) 之 曰 ： 何 為 (为) 不 祀 ?
曰 ： 無 (无) 以 供 犧 (牺) 牲 也 。 湯 (汤) 使 遺 (遗) 之 牛 羊 。
葛 伯 食 之 ， 又 不 以 祀 。 湯 (汤) 又 使 人 問 (问) 之 曰 ：
何 為 (为) 不 祀 ? 曰 ： 無 (无) 以 供 粢 盛 也 。
湯 (汤) 使 亳 眾 (众) 往 為 (为) 之 耕 ， 老 弱 饋 (馈) 食 。
葛 伯 率 其 民 ， 要 其 有 酒 食 黍 稻 者 奪 (夺) 之 ，
不 授 者 殺 (杀) 之 。
有 童 子 以 黍 肉 餉 (饷) ， 殺 (杀) 而 奪 (夺) 之 。
《書 (书)》 曰 ： 葛 伯 仇 餉 (饷) 。 此 之 謂 (谓) 也 。
5.2. Meng Zi – Bing Cu berkata, “(Dahulu) Cheng Tang – Sing Thong di Negeri Bo – Pok, bertetangga dengan Negeri Ge – Kat. Pangeran Ge – Kat berbuat sewenang-wenang dan tidak melakukan sembahyang. Cheng Tang – Sing Thong menyuruh orang bertanya, mengapakah tidak melakukan upacara sembahyang. Dijawab, tidak punya hewan korban. Kemudian Cheng Tang – Sing Thong menyuruh orangnya mengirim kerbau dan kambing.
Pangeran Ge – Kat memakannya dan tidak untuk upacara sembahyang. Cheng Tang – Sing Thong menyuruh orang untuk bertanya pula, mengapakah tidak dilakukan upacara sembahyang. Dijawab, tidak punya beras yang baik untuk itu! Cheng Tang – Sing Thong menyuruh rakyat Negeri Bo – Pok pergi bercocok tanam disana dan menyuruh orang-orang yang tua dan lemah untuk mengantar makanan. Pangeran Ge – Kat lalu membawa rakyatnya dan merampok arak, nasi, sekoi dan beras yang diantar sebagai rangsum itu； yang tidak mau menyerahkan lalu dibunuh, diantaranya ada seorang anak yang membawa sekoi dan daging yang sudah masak；setelah dirampok kemudian dibunuh. Di dalam Kitab Shu Jing – Su King tertulis, “Pangeran Ge – Kat memusuhi orang yang mengirim rangsum ke sawah’ Ini hendak mengatakan kejadian itu. (Shu Jing – Su King IV. 2)

為 (为) 其 殺 (杀) 是 童 子 而 征 之 ， 四 海 之 內 皆 曰 ：
非 富 天 下 也 ，為 (为) 匹 夫 匹 婦 (妇) 復 (复) 讎 (仇) 也 。
5.3. “Dengan dasar pembunuhan terhadap anak inilah kemudian digerakkan tentara untuk menghukum. Orang-orang di empat penjuru lautan semua berkata, ‘Dia bukan bermaksud merampas kekayaan dunia, tetapi hendak membalas dendam seorang ayah dan seorang ibu rakyat jelata.’

湯 (汤) 始 征 ， 自 葛 載 (载) ，
十 壹 (一) 征 而 無 (无) 敵 (敌) 於 (于) 天 下 。
東 (东) 面 而 征 ， 西 夷 怨 ； 南 面 而 征 ， 北 狄 怨 ，
曰 ： 奚 為 (为) 後 (后) 我 ? 民 之 望 之 ， 若 大 旱 之 望 雨 也 。
歸 (归) 市 者 弗 止 ， 芸 者 不 變 (变) ， 誅 (诸) 其 君 ，
吊 (弔) 其 民 ， 如 時 (时) 雨 降 。 民 大 悅 。
《書 (书)》 曰 ： 徯 我 後 (后) ，後 (后) 來 (来) 其 無 (无) 罰 (罚) 。
5.4. “Cheng Tang – Sing Thong ketika pertama melakukan penghukuman, ialah mulai dari Negeri Ge – Kat ini. Dia menghukum sampai sebelas kali penyerbuan, tetapi tiada orang yang memusuhinya. Daerah Timur dihukum, suku bangsa Yi – I di Barat merasa menyesal. Daerah Selatan dihukum, suku bangsa Di – Tik di Utara merasa menyesal dan berkata, ‘Mengapakah kita dibelakangkan?” Rakyat mengharapkan kedatangannya sebagai di musim kemarau mengharapkan hujan.
Orang di pasar tidak menghentikan pekerjaannya, di sawah tidak menunda pekerjaannya pula. Jadi dengan membunuh raja yang jahat untuk menolong rakyatnya adalah seperti hujan yang turun pada saatnya, sehingga rakyat bersukaria. Di dalam Kitab Shu Jing – Su King tertulis, ‘Aku menantikan rajaku, kedatangannya membebaskan diriku. (Meng Zi – Bing Cu I B. 11/2)

有 攸 不 惟 臣 ， 東 (东) 征 ， 綏 (绥) 厥 士 女 ， 匪 厥 玄 黃 ，
紹 (绍) 我 周 王 見 (见) 休 ， 惟 臣 附 於 (于) 大 邑 周 。
其 君 子 實 (实) 玄 黃 於 (于) 匪 以 迎 其 君 子 ，
其 小 人 簞 (箪) 食 壺 (壶) 漿 (将) 以 迎 其 小 人 ，
救 民 於 (于) 水 火 之 中 ， 取 其 殘 (残) 而 已 矣 。
5.5. “(Peristiwa lain). Ada segolongan pangeran yang tetap tidak mau tunduk (kepada Dinasti Zhou – Ciu), maka dilakukan penghukuman ke Timur (oleh Raja Wu – Bu)； lalu bergembiralah orang laki-laki maupun perempuan di sana. Dengan membawa keranjang bambu berisi kain sutera hitam dan kuning menyambutnya dan berkata, ‘Kusambut Raja Dinasti Zhou – Ciu karena akan kuperoleh sentosa’. Para menterinya saling menganjurkan tunduk kepada Dinasti Zhou – Ciu yang besar itu. Maka para pembesarnya menaruh kain sutera hitam dan kuning penuh-penuh di dalam keranjang dan menyambut para pembesar Dinasti Zhou – Ciu. Rakyatnya dengan bakul berisi nasi dan periuk berisi kuah menyambut rakyat Dinasti Zhou – Ciu. Demikianlah sebagai menolong rakyat dari bahaya api dan banjir, dan hanya mengkap orang-orang yang durhaka. (Shu Jing – Su King V. 3.7)

《太 誓》 曰 ： 我 武 惟 揚 (扬) ， 侵 於 (于) 之 疆 ，
則 (则) 取 於 (于) 殘 (残) ， 殺 (杀) 伐 用 張 (张) ，
於 (于) 湯 (汤) 有 光 。
5.6. “Di dalam Kitab Tai Shi – Thay Si (Pernyataan Besar) tertulis, ‘Aku, dengan balatentara melakukan penghukuman hanya akan menangkap orang-orang yang durhaka dan menghukum mati orang-orang yang sewenang-wenang. Semoga ini lebih gemilang dari tindakan yang dilakukan Cheng Tang – Sing Thong.’
(Shu Jing – Su King V. 1)

不 行 王 政 雲 (云) 爾 (尔) ， 苟 行 王 政 ，
四 海 之 内 皆 舉 (举) 首 而 望 之 ， 欲 以 為 (为) 君 。
齊 (齐) 楚 雖 (虽) 大 ， 何 畏 焉 ?
5.7. “Nyatalah yang kau katakan tadi tidak benar-benar menjalankan pemerintahan raja-raja. Kalau menjalankan pemerintahan raja-raja besar, niscaya segenap rakyat di empat penjuru lautan semuanya akan mengangkat kepala, mengharapkan ia menjadi rajanya. Betapapun besar Negeri Qi – Cee dan Chu – Cho , apakah yang perlu ditakutkan?”

孟 子 謂 (谓) 戴 不 勝 (胜) 曰 ： 子 欲 子 之 王 之 善 與 (与) ?
我 明 告 子 。 有 楚 大 夫 於 (于) 此 ， 欲 其 子 之 齊 (齐) 語 (语) 也 ，
則 (则) 使 齊 (齐) 人 傅 諸 (诸) ? 使 楚 人 傅 諸 (诸) ?
曰 ： 使 齊 (齐) 人 傅 之 。
曰 ： 壹 (一) 齊 (齐) 人 傅 之 ， 眾 (众) 楚 人 咻 之 ，
雖 (虽) 日 撻 (挞) 而 求 其 齊 (齐) 也 ， 不 可 得 矣 ；
引 而 置 之 莊 (庄) 嶽 (岳) 之 間 (间) 數 (数) 年 ，
雖 (虽) 日 撻 (挞) 而 求 其 楚 ， 亦 不 可 得 矣 。
6.1. Meng Zi – Bing Cu berkata kepada Dai Bu Sheng – Tai Put Sing, “Tuan ingin raja tuan menjadi raja yang baik, bukan? Aku hendak memberi sedikit penjelasan. Kalau ada seorang pembesar Negeri Chu – Cho menginginkan anaknya belajar bahasa Qi – Cee, ia akan menyuruh orang Qi – Cee atau orang negeri Chu – Cho memberinya pelajaran?” “Tentu akan menyuruh orang Negeri Qi – Cee mengajarnya.”
“Seorang Negeri Qi – Cee memberi pelajaran, tetapi banyak orang Negeri Chu – Cho mengoceh dengannya. Walaupun tiap hari dipukul, disuruh belajar berbicara bahasa Qi – Cee, niscaya tidak akan berhasil. Begitupun bila anak itu ditaruh di jalan Zhuang Yue – Cong Gak (di Negeri Qi – Cee) beberapa tahun, meskipun tiap hari dipukul supaya bercakap bahasa Chu – Cho juga tidak akan berhasil baik.

子 謂 (谓) 薛 居 州 ， 善 士 也 。 使 之 居 於 (于) 王 所 。
在 於 (于) 王 所 者 ， 長 (长) 幼 卑 尊 ，
皆 薛 居 州 也 ， 王 誰 (谁) 與 (与) 為 (为) 不 善 ?
在 王 所 者 ， 長 (长) 幼 卑 尊 ，
皆 非 薛 居 州 也 ， 王 誰 (谁) 與 (与) 為 (为) 善 ?
壹 (一) 薛 居 州 ， 獨 (独) 如 宋 王 何 ?
6.2. “Tuan berkata Xue Ju Zhou – Siat Ki Ciu seorang Siswa yang baik, maka tuan menyuruhnya berdiam di tempat raja. Kalau semua orang di sekeliling raja, tua-muda, tinggi rendah kedudukannya seperti Xue Ju Zhou – Siat Ki Ciu；siapakah akan diajak raja berbuat tidak baik? Kalau di sekeliling raja, tua muda tidak seperti Xue Ju Zhou – Siat Ki Ciu；dengan siapakah raja akan berbuat baik? Dengan hanya ada satu Xue Ju Zhou – Siat Ki Ciu seorang diri, apakah artinya bagi raja Negeri Song – Song itu?”

公 孫 (孙) 醜 (丑) 問 (问) 曰 ： 不 見 (见) 諸 (诸) 侯 何 義 (义) ?
孟 子 曰 ： 古 者 不 為 (为) 臣 不 見 (见) 。
7.1. Gong Sun Chou – Kong Sun Thio bertanya, “Berlandas Kebenaran apakah guru tidak mau menerima para rajamuda?” Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Pada jaman dahulu orang yang tidak menjadi menterinya tidak mau bertemu.

段 干 木 踰 (逾) 踰 垣 而 辟 之 ， 泄 柳 閉 (闭) 門 (门) 而 不 內 ，
是 皆 已 甚 。 迫 ， 斯 可 以 見 (见) 矣 。
7.2. “Duan Gan Mu – Twan Kan Bok lari melompati pagar rumahnya (ketika didatangi Pangeran Wen – Bun dari Negeri Wei – Gwi) dan Xie Liu – Siat Liu menutup pintu rumahnya agar tak dapat dimasuki (ketika didatangi Raja muda Mu – Bok dari Negeri Lu – Lo). Ini adalah keterlaluan. Kalau datangnya dengan sungguh hati, sebaiknya ditemui. (Meng Zi – Bing Cu II B. 11/4)

陽 (阳) 貨 (货) 欲 見 (见) 孔 子 而 惡 (恶) 無 (无) 禮 (礼) ，
大 夫 有 賜 (赐) 於 (于) 士 ， 不 得 受 於 (于) 其 家 ，
則 (则) 往 拜 其 門 (门) 。
陽 (阳) 貨 (货) 矙 孔 子 之 亡 也 ， 而 饋 (馈) 孔 子 蒸 豚 ；
孔 子 亦 矙 其 亡 也 ， 而 往 拜 之 。
當 (当) 是 時 (时) ，陽 (阳) 貨 (货) 先 ， 豈 (岂) 得 不 見 (见) ?
7.3. Ketika Yang Huo – Yang Ho ingin menemui Kong Zi – Khong Cu, karena takut melanggar Kesusilaan, maka menggunakan Kesusilaan cara seorang pembesar memberi antaran kepada seorang Siswa, yaitu bila tidak dapat menerimanya sendiri barang antaran itu dirumah；orang itu harus datang sendiri ke rumah yang memberi untuk mengucapkan terima kasih, lalu mengantarNya seekor babi panggang. Kong Zi – Khong Cu kemudian menyelidiki pula saat-saat ia (Yang Huo – Yang Ho) tidak di rumah, lalu pergi mengucapkan terima kasih. Terjadinya hal ini ialah karena Yang Huo – Yang Ho telah melakukan lebih dahulu. Sukar dikatakan bahwa Kong Zi – Khong Cu tidak mau menjumpainya. (Lun Yu – Lun Gi XVII. 1)

曾 子 曰 ： 脅 (胁) 肩 諂 (谄) 笑 ， 病 於 (于) 夏 畦 。
子 路 曰 ： 未 同 而 言 ，觀 (观) 其 色 赧 赧 然 ，非 由 之 所 知 也 。
由 是 觀 (观) 之 ， 則 (则) 君 子 之 所 養 (养) 可 知 已 矣 。
7.4. “Zeng Zi – Cing Cu berkata, ‘Orang yang sampai menggerak-gerakkan bahunya dan pura-pura tertawa manis itu, sesungguhnya lebih sengsara dari orang tani yang mencangkul pada musim kering.’ Zi Lu – Cu Lo berkata, ‘Tidak disepakati, tetapi ikit-ikut menyela bicara, sehingga nampak wajahnya merah biru menahan malu； You – Yu tidak ingin mengenal orang semacam itu.’ Dengan melihat hal-hal ini, dapatlah diketahui bagaimanakah seorang Jun Zi – Kun Cu harus memelihara sikapnya.”

戴 盈 之 曰 ： 什 壹 (一) ， 去 關 (关) 市 之 征 ， 今 茲 未 能 。
請 (请) 輕 (轻) 之 ， 以 待 來 (来) 年 ， 然 後 (后) 已 ， 何 如 ?
8.1. Dai Ying Zhi – Tai Ing Ci berkata, “Aku ingin menjalankan pemungutan pajak bumi hanya sepersepuluh bagian hasil dan menghapuskan pajak pintu dan besar,
tetapi keadaan sekarang belum memungkinkan. Hanya kumohonkan agar diperingati dahulu dan tahun yang akan datang dilaksanakan semua. Baikkah itu?”
(Meng Zi – Bing Cu I B. 5 .3 ; II A. 5/3 ; III A. 3)

孟 子 曰 ： 今 有 人 日 攘 其 鄰 (邻) 之 雞 (鸡) 者 ，
或 告 之 曰 ： 是 非 君 子 之 道 。
曰 ： 請 (请) 損 (损) 之 ， 月 攘 壹 (一) 雞 (鸡) ，
以 待 來 (来) 年 ， 然 後 (后) 已 。
8.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Kini kalau ada seseorang yang tiap hari mencuri ayam tetangganya, lalu ada orang berkata kepadanya, ‘Ini bukan Jalan Suci seorang Jun Zi – Kun Cu.’ Dijawab, ‘Baiklah, mulai sekarang akan kukurangi, sebulan seekor ayam saja dan tahun yang akan datang kuakhiri sama sekali.’

如 知 其 非 義 (义) ， 斯 速 已 矣 ， 何 待 來 (来) 年 。
8.3. “Kalau mengetahui bahwa sesuatu itu tidak berdasarkan Kebenaran, segeralah hentikan. Mengapakah mesti menanti tahun lain?”

公 都 子 曰 ： 外 人 皆 稱 (称) 夫 子 好 辯 (辩) ，
敢 問 (问) 何 也 ?
孟 子 曰 ： 予 豈 (岂) 好 辯 (辩) 哉 ? 予 不 得 已 也 。
9.1. Gong Du Zi – Kong To Cu bertanya, “Orang luar menyambut guru sebagai orang yang suka berdebat. Memberanikan bertanya, apakah alasannya?”
(Meng Zi – Bing Cu II A. 2/17)
Meng Zi – Bing Cu berkata, “Masakan aku suka berdebat? Sesungguhnya aku sangat terpaksa.

天 下 之 生 久 矣 ，壹 (一) 治 壹 (一) 亂 (乱) 。
9.2. “sudah lama dunia ini ada kehidupan. Adakalanya teratur beres dan adakalanya kacau-balau.

當 (当) 堯 (尧) 之 時 (时) ，
水 逆 行 ，泛 (氾) 濫 (蓝) 於 (于) 中 國 (国) 。
蛇 龍 (龙) 居 之 ， 民 無 (无) 所 定 。
下 者 為 (为) 巢 ， 上 者 為 (为) 營 (营) 窟 。
《書 (书)》 曰 ： 洚 水 警 余 。洚 水 者 ， 洪 水 也 。
9.3. “Pada jaman Raja Yao – Giau, karena jalan air tertutup, terjadilah banjir besar melanda seluruh negeri. Ular dan naga bersarang diman-mana. Rakyat tidak mempunyai tempat kediaman untuk menetap. Yang di daratan rendah membuat sarang di pohon-pohon dan yang di daratan tinggi berdiam di gua-gua. Di dalam Kitab Shu Jing – Su King tertulis, ‘Tercurahnya air sungguh mengejutkan!’ Curahan air inilah yang menimbulkan banjir besar itu. (Meng Zi – Bing Cu VI B. 11)

使 禹 治 之 ， 禹 掘 地 而 注 之 海 ，
驅 (驱) 蛇 龍 (龙) 而 放 之 菹 。
水 由 地 中 行 ， 江 ， 淮 ， 河 ， 漢 (汉) 是 也 。
險 (险) 阻 既 遠 (远) ， 鳥 (鸟) 獸 (兽) 之 害 人 者 消 ，
然 後 (后) 人 得 平 土 而 居 之 。
9.4. “Maka Yu – I disuruhnya mengatasi bencana alam itu. Yu – I lalu menggali saluran-saluran untuk mengalirkan air ke laut. Ular dan naga di usir ke tempat yang berawa-rawa. Demikianlah air dapat mengalir dengan baik, sehingga aliran Sungai Jiang – Kang, Huai – Hwai, He – Hoo dan Han – Han dapat teratur. Maka setelah bencana alam ini dapat diatasi, burung dan hewan liar yang membahayakan manusia dibersihkan；orang mendapatkan tanah-tanah datar untuk tempat kediamannya.
(Shu Jing – Su King II. 2)

堯 (尧) ， 舜 既 没 ， 聖 (圣) 人 之 道 衰 。
暴 君 代 作 ， 壞 (坏) 宮 室 以 為 (为) 污 (汙) 池 ，
民 無 (无) 所 安 息 ；
棄 (弃) 田 以 為 (为) 園 (园) 囿 ， 使 民 不 得 衣 食 。
邪 說 (说) 暴 行 又 作 ， 園 (园) 囿 ，污 (汙) 池 ，
沛 澤 (泽) 多 而 禽 獸 (兽) 至 。
及 紂 (纣) 之 身 ， 天 下 又 大 亂 (乱) 。
9.5. “Setelah Yao – Giau dan Shun – Sun mangkat, Jalan Suci para Nabi itu makin melemah. Raja-raja yang sewenang-wenang bermunculan. Rumah-rumah, gedung-gedung diubah menjadi kolam-kolam, sehingga rakyat tidak mempunyai kesempatan beristirahat dan hidup tenteram. Sawah dan ladang diubah menjadi kebun bunga dan kebun binatang sehingga rakyat tidak beroleh sandang pangan. Kata-kata yang jahat dan perbuatan yang sewenang-wenang terjadi dimana-mana. Kebun bunga, kebun binatang dan kolam-kolam itu, karena amat rimbunnya, akhirnya mendatangkan banyak burung-burung dan hewan-hewan liar. Demikianlah setelah sampai jaman Raja Zhou – Tiu (Zhou Wang – Tiu Ong), dunia menjadi sangat kacau.

周 公 相 武 王 ， 誅 (诛) 紂 (纣) 伐 奄 ， 三 年 討 (讨) 其 君 ，
驅 (驱) 飛 (飞) 廉 於 (于) 海 隅 而 戮 之 。
滅 (灭) 國 (国) 者 五 十 ，
驅 (驱) 虎 ， 豹 ， 犀 ，象 而 遠 (远) 之 。 天 下 大 悅 。
《書 (书)》 曰 ： 丕 顯 (显) 哉 ， 文 王 謨 (谟) !
丕 承 哉 ， 武 王 烈 !
佑 啟 我 後 (后) 人 ， 咸 以 正 無 (无) 缺 。
9.6. “Maka Pangeran Zhou – Ciu (Zhou Gong – Ciu Kong) lalu membantu Raja Wu – Bu menghukum Zhou – Tiu (Zhou Wang – Tiu Ong) dan menyerbu Negeri Yan – Yam. Setelah tiga tahun baru dapat mengalahkannya. Begitupun Fei Lian – Hwi Liam dikejar sampai ke tepi laut, lalu ditangkap dan dihukum. Ada lima puluh negeri semuanya yang dihancurkan. Harimau, badak dan gajah dihalau jauh-jauh, maka seluruh dunia gembira sekali. Di dalam Kitab Shu Jing – Su King tertulis, Betapa gemilang karya-karya yang dirintis Raja Wen – Bun. Betapa besar warisan yang diperjuangkan Raja Wu – Bu, semuanya itu mendorong aku sebagai orang yang kemudian, memegang teguh kelurusan dan tidak menyeleweng. (Shu Jing – Su King V. 25)

世 衰 道 微 ， 邪 說 (说) 暴 行 有 作 ，
臣 弒 其 君 者 有 之 ， 子 弒 其 父 者 有 之 。
9.7. “Setelah turun-temurun, Jalan Suci itu menjadi lemah pula. Kata- kata jahat, laku sewenang-wenang, menteri membunuh raja dan anak membunuh ayah terjadi di mana-mana.

孔 子 懼 (惧) ， 作 《春 秋》 。
《春 秋》 ， 天 子 之 事 也 。
是 故 孔 子 曰 ： 知 我 者 其 惟 《春 秋》 乎 ，
罪 我 者 其 惟 《春 秋》 乎 !
9.8. “Kong Zi – Khong Cu merasa khawatir kejadian itu menjadi berlarut-larut, lalu Beliau menyusun Kitab Chun Qiu – Chun Chiu. Menulis Kitab Chun Qiu – Chun Chiu itu seharusnya pekerjaan seorang kaisar. Maka Kong Zi – Khong Cu berkata, ‘Kalau orang dapat memahami diriKu, tentu karena Kitab Chun Qiu – Chun Chiu dan kalau orang menyalahkan diriku, tentu karena Kitab Chun Qiu – Chun Chiu pula.
(Meng Zi – Bing Cu IV B. 21,22)

聖 (圣) 王 不 作 ， 諸 (诸) 侯 放 恣 ， 處 (处) 士 橫 議 (议) ，
楊 (杨) 朱 ， 墨 翟 之 言 盈 天 下 。
天 下 之 言 ， 不 歸 (归) 楊 (杨) ， 則 (则) 歸 (归) 墨 。
楊 (杨) 氏 為 (为) 我 ， 是 無 (无) 君 也 ；
墨 氏 兼 愛 (爱) ， 是 無 (无) 父 也 。
無 (无) 父 無 (无) 君 ， 是 禽 獸 (兽) 也 。
公 明 儀 (仪) 曰 ； 庖 有 肥 肉 ， 廄 有 肥 馬 (马) ，
民 有 飢 (饥) 色 ， 野 有 餓 (饿) 莩 ， 此 率 獸 (兽) 而 食 人 也 。
楊 (杨) 墨 之 道 不 息 ， 孔 子 之 道 不 著 ，
是 邪 說 (说) 誣 (诬) 民 ， 充 塞 仁 義 (义) 也 。
仁 義 (义) 充 塞 ， 則 (则) 率 獸 (兽) 食 人 ， 人 將 (将) 相 食 。
9.9. “Sejak saat itu tidak ada lagi raja yang bersifat Nabi, sehingga banyak diantara para rajamuda yang berbuat sewenang-wenang. Orang-orang terpelajar banyak pula yang mengungkap-ungkap perkara yang bersifat mengacaukan. Ajaran Yang Zhu – Yang Cu dan Mo Di – Bik Tik memenuhi dunia sehingga kata-kata yang memenuhi dunia saat ini, kalau tidak berdasar ajaran Yang Zi – Yang Cu tentu berdasar ajaran Mo Zi – Bik Cu, ajaran Yang Zi – Yang Cu hanya mengutamakan diri sendiri； tidak mau mengakui adanya pemimpin. Mo Zi – Bik Cu mengajarkan cinta yang menyeluruh sama； tidak mengakui adanya orang tua sendiri! Yang tidak mengakui adanya orang tua sendiri, yang tidak mengakui adanya pemimpin, sesungguhnya hanya burung atau hewan saja. Gong Ming Yi – Kong Bing Gi berkata, ‘Lemari dapur istana penuh daging gemuk, kandang-kandang didiami kuda tambun, tetapi wajah rakyat menampakkan kelaparan, di hutan dan ladang bergelimpangan mayat-mayat yang mati kelaparan. Ini berarti menuntun binatang memakan manusia.’ (Meng Zi – Bing Cu I A. 4/4; VII A. 26)
Kalau ajaran Yang Zi – Yang Cu dan Mo Zi – Bik Cu tidak dipadamkan. Jalan Suci Kong Zi – Khong Cu tidak akan dapat bersemi；kata-kata jahat itu akan membodohkan rakyat, menimbuni Cinta Kasih dan Kebenaran. Bila Cinta Kasih dan Kebenaran tertimbun, ini seperti menuntun binatang memakan manusia； bahkan mungkin manusia memakan manusia.

吾 為 (为) 此 懼 (惧) ， 閑 (闲) 先 聖 (圣) 之 道 ， 距 楊 (杨) 墨 ，
放 淫 辭 (辞) ， 邪 說 (说) 者 不 得 作 。
作 於 (于) 其 心 ， 害 於 (于) 其 事 ；
作 於 (于) 其 事 ， 害 於 (于) 其 政 。
聖 (圣) 人 復 (复) 起 ， 不 易 吾 言 矣 。
9.10. “Aku merasa khawatir akan hal ini, maka berusaha melindungi Jalan Suci para Nabi, melawan ajaran Yang – Yang dan Mo – Bik serta menyingkirkan perbuatan yang tidak bermoral；agar kata-kata jahat tidak dapat berkembang. Kalau itu berkembang dan mengenai hati, niscaya akan dapat merusak urusan, kalau berkembang dan merusak urusan, niscaya akan merusak pemerintahan. Meskipun kelak hidup pula seorang Nabi, niscaya tidak akan dapat mengubah kata-kataku ini.

昔 者 禹 抑 洪 水 而 天 下 平 ，
周 公 兼 夷 狄 驅 (驱) 猛 獸 (兽) 而 百 姓 寧 (宁) ，
孔 子 成 《春 秋》 而 亂 (乱) 臣 賊 (贼) 子 懼 (惧) 。
9.11. “Pada jaman dahulu, Yu – I setelah mengatasi bahaya banjir lalu dunia menjadi damai. Pangeran Zhou – Ciu menundukkan orang-orang Yi – I dan Di – Tik serta menghalau hewan-hewan buas, lalu rakyat sejahtera. Kong Zi – Khong Cu menyelesaikan Kitab Chun Qiu – Chun Chiu, lalu para menteri jahat dan anak-anak durhaka menjadi ketakutan.

《詩 (诗)》 雲 (云) ：
戎 狄 是 膺 ， 荊 舒 是 懲 ， 則 (则) 莫 我 敢 承 。
無 (无) 父 無 (无) 君 ， 是 周 公 所 膺 也 。
9.12. “Di dalam Kitab Sanjak tertulis, ‘Usir kembali orang-orang Di – Tik, dan hukumlah Negeri-negeri Jing – King dan Shu – Si：dengan demikian, siapa berani menyesalkan?’ Ajaran yang tidak mengakui adanya orang tua dan tidak mengakui adanya pemimpin, berasal dari daerah yang dihukum Pangeran Zhou – Ciu itu.
(Meng Zi – Bing Cu IV A. 4/16)

我 亦 欲 正 人 心 ， 息 邪 說 (说) ， 距 詖 (诐) 行 ， 放 淫 辭 (辞) ，
以 承 三 聖 (圣) 者 ； 豈 (岂) 好 辯 (辩) 哉 ? 予 不 得 已 也 。
9.13. “Aku hanya ingin meluruskan hati orang-orang, memadamkan kata-kata jahat, melawan perbuatan yang timpang dan menyingkirkan perbuatan yang tidak bermoral. Aku ini hanya melanjutkan pekerjaan ke tiga Nabi itu. Bagaimana boleh dikatakan aku suka berdebat? Aku hanya sangat terpaksa.

能 言 距 楊 (杨) 墨 者 ， 聖 (圣) 人 之 徒 也 。
9.14. “Yang dapat mengenyahkan ajaran Yang – Yang dan Mo – Bik, dialah penganut Nabi.”

匡 章 曰 ： 陳 (陈) 仲 子 豈 (岂) 不 誠 (诚) 廉 士 哉 ?
居 於 陵 ， 三 日 不 食 ， 耳 無 (无) 聞 (闻) ， 目 無 (无) 見 (见) 也 。
井 上 有 李 ， 螬 食 實 (实) 者 過 (过) 半 矣 ，
匍 匐 往 將 (将) 食 之 ，
三 咽 ， 然 後 (后) 耳 有 聞 (闻) ， 目 有 見 (见) 。
10.1. Kuang Zhang – Khong Ciang bertanya, “Bukankah Chen Zhong Zi – Tien Tiong Cu itu benar-benar seorang suci yang mengingkari akunya. Dia berdiam di daerah Wu Ling – O Ling；pada suatu ketika menderita tidak mendapat makan sampai tiga hari lamanya, sehingga telinganya tuli dan matanya tidak dapat melihat lagi. Dipinggir periginya tumbuh sebatang pohon Li – Li (pear) yang buahnya sudah dimakan ulat separuh lebih. Dia merayap-rayap lalu mengambil buah itu dan memakannya. Setelah tiga kali menelannya, baharulah telinganya dapat mendengar dan matanya dapat melihat pula.”

孟 子 曰 ： 於 (于) 齊 (齐) 國 (国) 之 士 ，
吾 必 以 仲 子 為 (为) 巨 擘 焉 。
雖 (虽) 然 ， 仲 子 惡 (恶) 能 廉 ?
充 仲 子 之 操 ， 則 (则) 蚓 而 後 (后) 可 者 也 。
10.2. Meng Zi – Bing Cu menjawab, “Diantara para Siswa di Negeri Qi – Cee, harus kupandang Zhong Zi – Tiong Cu lah paling besar. Meskipun begitu aku masih khawatir apakah Zhong Zi – Tiong Cu benar-benar dapat berlaku suci. Dan untuk dapat benar-benar menyamai Zhong Zi – Tiong Cu, kiranya hanya cacing dapat mengikuti.

夫 蚓 ， 上 食 槁 壤 ， 下 飲 (饮) 黃 泉 。
仲 子 所 居 之 室 ， 伯 夷 之 所 築 (筑) 與 (与) ?
抑 亦 盜 跖 之 所 築 (筑) 與 (与) ?
所 食 之 粟 ， 伯 夷 之 所 樹 (树) 與 (与) ?
抑 亦 盜 跖 之 所 樹 (树) 與 (与) ?
是 未 可 知 也 。
10.3. “Adapun cacing itu di atas memakan tanah kering dan di bawah meminum air keruh. Adakah rumah yang ditempati Zhong Zi – Tiong Cu itu dibangun oleh Bo Yi – Pik I (yang suci) atau oleh perampok Zhi – Cik itu? Sekoi yang dimakannya itu hasil tanaman Bo Yi – Pik I atau perampok Zhi – Cik, belumlah kuketahui!”
(Meng Zi – Bing Cu VII A. 25)

曰 ： 是 何 傷 (伤) 哉 ? 彼 身 織 (织) 屨 ，
妻 辟 纑 ， 以 易 之 也 。
10.4. “Sekalipun begitu, apakah cacatnya? Dia menganyam terompah rumputnya sendiri dan isterinya membuat tali dari serat untuk ditukarkan dengan kebutuhannya!”

曰 ： 仲 子 ， 齊 (齐) 之 世 家 也 。
兄 戴 ， 蓋 (盖) 祿 (禄) 萬 (万) 鍾 (锺) 。
以 兄 之 祿 (禄) 為 (为) 不 義 (义) 之 祿 (禄) 而 不 食 也 ，
以 兄 之 室 為 (为) 不 義 (义) 之 室 而 不 居 也 ，
辟 兄 離 (离) 母 ， 處 (处) 於 (于) 於 陵 。
他 日 歸 (归) ， 則 (则) 有 饋 (馈) 其 兄 生 鵝 (鹅) 者 ，
己 頻 (频) 顣 曰 ： 惡 (恶) 用 是 鶃 鶃 者 為 (为) 哉 ?
他 日 ， 其 母 殺 (杀) 是 鵝 (鹅) 也 ， 與 (与) 之 食 之 。
其 兄 自 外 至 ，曰 ： 是 鶃 鶃 之 肉 也 。 出 而 哇 之 。
10.5. “Zhong Zi – Tiong Cu adalah anak menteri yang turun-temurun di Negeri Qi – Cee. Kakaknya bernama Dai – Tai, tanahnya di daerah Ge – Khap dapat menghasilkan sepuluh ribu Zhong – Ciong (Cangkir tanpa pegangan)： tetapi hasil kakaknya ini dianggap sebagai hasil tidak berdasar Kebenaran, maka ia tidak mau memakannya. Rumah kakaknya dianggap sebagai rumah yang didapat tidak berdasar Kebenaran, maka ia tidak mau mendiaminya. Dia memisahkan diri dari kakak dan ibunya, lalu bertempat tinggal di Wu Ling – O Ling. Pada suatu hari tatkala ia pulang, kakaknya diberi seseorang seekor angsa. Ia lalu mengerutkan dahi memperdengarkan suara hidung dan berkata, ‘Mengapa orang memberi barang yang suaranya begitu!’ Lain harinya, ibunya menyembelih angsa itu； ketika disajikan kepadanya, lalu dimakan. Dari luar kakaknya datang dan berkata, ‘Itu adalah daging angsa yang bersuara buruk itu!’ Mendengar itu ia segera keluar dan memuntahkan daging yang akan ditelannya itu.

以 母 則 (则) 不 食 ， 以 妻 則 (则) 食 之 ；
以 兄 之 室 則 (则) 弗 居 ， 以 於 陵 則 (则) 居 之 。
是 尚 為 (为) 能 充 其 類 (类) 也 乎 ?
若 仲 子 者 ， 蚓 而 後 (后) 充 其 操 者 也 。
10.6. “Yang dimasak ibunya tidak mau memakan, yang dimasak isterinya mau memakan. Rumah kakaknya tidak mau mendiami, sebaliknya mau mendiami rumah di Wu Ling – O Ling. Dapatkah perbuatan ini menggambarkan kesuciannya? Perbuatan semacam Zhong Zi – Tiong Cu ini, benar-benar hanya cacing dapat mengikuti laku sucinya.” (Meng Zi – Bing Cu VII A. 34)